مردم دیگر پول‌شان را در تبلیغات قمار نمی‌کنند
علی حاجی‌محمدی، بنیانگذار همیاروردپرس
اگر بخواهیم به جوانان موفق اکوسیستم استارتاپی ایران اشاره کنیم، باید از علی حاجی‌محمدی اسم ببریم؛ جوانی که کسب‌وکارش در سالی که برای همه سخت بوده، رشد کرد و چند بخشش به کسب‌وکارهایی مجزا و مستقل تبدیل شده‌اند.
الان نه‌تنها همیاروردپرس برای خودش اسم و رسمی دارد، بلکه ژاکت هم یال و کوپالی به هم زده و علی برنامه‌های بزرگی برایش دارد. اما علی در سال سخت ۹۷ چه کرده و برای سال ۹۸ چه برنامه‌هایی دارد. در گفت‌وگو با «شنبه» به این سوالات پاسخ داده که در ادامه می‌خوانید.
-
تو در سال ۹۷ چند بخش از کسب‌وکارت را جدا کردی و برای‌شان دفترهای مستقل هم گرفتی؛ در واقع اوایل سال این تغییرات را دادی؛ در ادامه روند کار به چه صورت پیش رفت؟
اگر اوایل سال این کار را نمی‌کردم و دفاتر را اجاره نمی‌کردم، قطعا در میانه سال و در ماه‌های پایانی توان مالی این کار را نداشتم چون هزینه‌ها چند برابر شد، اما ما با یک زمان‌سنجی و سرعت عمل، این موفقیت را به دست آوردیم. در واقع دست‌دست نکردیم و سریع برای گرفتن دفترها اقدام کردیم.
-
بودند افرادی که می‌گفتند علی را تب هلدینگ‌داری گرفته و بخش‌هایی از کسب‌وکارش را جداکرده صرفه به این دلیل که در ظاهر صاحب چند کسب‌وکار باشد. جوابت به این شائبه‌ها چیست؟
شاید کسی فکر کند که من بخش‌های کسب‌وکارم را تنها به این دلیل جدا می‌کردم که به ظاهر شرکت بزرگی با چند کسب‌وکار ایجاد کنم، اما در واقع حقیقت چیز دیگری بود. من هر بخشی را که جدا کردم، نتیجه مثبتش را هم گرفتم.
مثلا ژاکت با جداشدن و جدی‌ترشدن، توانست در سال سخت۹۷، جذب سرمایه داشته باشد و الان کسب‌وکاری با آینده روشن و امیدبخش است. حتی نگاه جدی به بازار جهانی دارد و من در حال انجام اقدامات لازم برای این کار هستم.
-
در ادامه شرایط سخت شد و احتمالا شیوه‌هایی برای مدیریت تیمت در نظر گرفتی؛ از این شیوه‌های مدیریتی برای‌مان بگو.
تقریبا اواسط سال بود که تصمیم گرفتم کمی خودم را از تیم جدا کنم و به نوعی فاصله‌گذاری کنم، اما با سخت‌شدن اوضاع متوجه شدم که الان تیمم برای دوام‌آوری و حفظ روحیه، بیشترین نیاز را به من دارد. بنابراین سعی کردم به تیمم نزدیک‌تر بشوم و خودم را از آنها جدا نکردم، بنابراین قرارهای ملاقات و جلسات روحیه‌بخشی برای تیم برپا کردم.
به اعضای تیم هلدینگ که تا ۴۲ نفر هستند، گفتم که کنارشان هستم و می‌دانم که آنها هم کنارم خواهند ماند، چون اعتقاد دارم که حفظ تیم و حفظ روحیه تیم، مهم‌ترین رکن موفقیت است.
باید به تیم این روحیه را تزریق می‌کردم که نباید جا زد و نباید ترسید. ما جوانان ایرانی نباید به دنبال راهی برای رفتن از ایران باشیم.
باید راه‌های ماندگاری و روش‌های موفقیت را پیدا کنیم. من حاضرم به همه قول بدهم که در ایران بهترین روش‌ها برای پول‌درآوردن وجود دارد. بهترین فرصت‌ها پیش ماست و تنها باید نیازهای مردم را در این شرایط بسنجیم و براساس آنها عمل کنیم.
-
چرا به جای اینکه پول و درآمدت را در بانک بگذاری یا دلار و سکه بخری، آن را روی کسب‌وکارت سرمایه‌گذاری کردی؟
اگر بگویم که در پایان سال ۹۷، نتوانستیم مبلغ قابل توجهی پس‌انداز کنم، شاید کمتر کسی باور کند، اما من به دنبال انباشت پولم در حساب‌های بانکی نبودم، بلکه امن‌ترین جا برای نگه‌داشت پول را سرمایه‌گذاری روی فرصت‌های جدید می‌دانم. ضمن اینکه هزینه‌ها را هم به دقت مدیریت می‌کردم.
در همین دوران خیلی‌ها دنبال بهانه بودند و شرایط سخت را بهانه کردند تا بازار بروند. بنابراین حتی کناررفتن کسب‌وکارها از بازار خیلی به خاطر شرایط سخت نبود، بلکه عدم نیاز بازار به آنها کسب‌وکارها هم در خروج‌شان از بازار موثر بود.
-
می‌گویی در سال گذشته پس‌اندازی نکرده‌ای؛ البته خیلی‌ها هم می‌گویند که ژاکت درآمد بالایی برایت رقم زده است.
این حرف را از خیلی‌ها شنیده‌ام. در واقع آنها دلیل سرمایه‌گذاری‌های چندباره من روی کسب‌وکارهایم را به خاطر درآمدزایی بالای‌شان می‌دانند. هرچند من ۵ سال است که ژاکت را دارم، ولی سوددهی ندارد اما می‌دانم که روزی درآمد و سود بالایی خواهد داشت، چون ارزش خلق کرده است. در واقع من روی آینده کسب‌وکارم سرمایه‌گذاری کرده‌ام.
-
به نظرت سال آینده چه تغییراتی را به لحاظ راه‌اندازی استارتاپ و سایر رفتارهای اکوسیستمی شاهد خواهیم بود
به نظر من کسب‌وکارهای خدماتی بیشتر می‌شوند و فروشگاه‌های آنلاین کم می‌شوند، چون برای تامین کالا مشکل خواهند داشت. همچنین اتفاق بزرگ دیگری که می‌افتد این است که خلق ارزش جای کارهای غول‌آسای مارکتینگی را می‌گیرد.
ضمن اینکه تلاش برای شناساندن کسب‌وکار از طریق روابط عمومی و کسب محبوبیت ارگانیک، جای بیلبوردها و تبلیغات میلیاردی را خواهد گرفت. در واقع روند ارگانیک محبوبیت جایگزین روندهای بزرگنمایی خواهد شد. به نظر من، اگر هم کسب‌وکارهای اسم‌ورسم‌دار در پایان سال از اکوسیستم کنار رفتند، به این دلیل بود که محبوب نشدند.
آنها پول‌های زیادی هزینه کردند اما محبوبیت خریدنی نیست. به‌ویژه در دنیای سخت رقابت‌های اقتصادی، باید در یک روند صحیح به دنبال کسب جایگاه بود و خلق ارزش بهترین راهکار کسب محبوبیت و ماندگاری در بازار است.
-
برنامه‌ات برای سال ۹۸ چیست؟ آیا باز هم شاهد جداسازی بخش‌هایی از کسب‌وکارت و تبدیل‌کردن‌شان به کسب‌وکارهای مستقل خواهیم بود؟
برای سال بعد ابتدا باید بودجه‌بندی کنیم و تیم و هزینه‌ها را به‌خوبی مدیریت کنیم. در مورد بخش دوم سال باید بگویم که در سال آینده به فکر راه‌اندازی کسب‌وکار جدید یا جداکردن بخش دیگری از کسب‌وکارم نیستم بلکه می‌خواهم تیم‌های فعلی را حفظ کنم و زمینه‌های رشدشان را فراهم کنم.
-
چه دلایلی وجود دارد که ما را کماکان نسبت به سال آینده امیدوار نگه دارد؟
نقطه‌های امیدبخش زیادی در ایران وجود دارد. مثلا نفوذ اینترنت در ایران، بهترین فرصت برای راه‌اندازی کسب‌وکار است. من با اطمینان می‌گویم که هیج جا ایران نمی‌شود. من بشخصه هیچ‌گاه ناامید نمی‌شوم. ناامیدی که هزینه‌ای ندارد و تلاشی نمی‌خواهد. کافی است در خانه بنشینید و کاری نکنید.
اما این کارکردن و خطرکردن و ریسک‌کردن است که جربزه و تلاش می‌خواهد. حتی اگر در سال۹۸، جذب سرمایه به‌مراتب سخت‌تر شود، شرایط اقتصادی بحرانی‌تر شود یا هر مسئله سخت دیگری پیش بیاید، باز هم آنچه ما را سر پا نگه می‌دارد، امید است.
ما فرصتی برای ناامیدی نداریم، بنابراین در سال ۹۸ فقط و فقط باید به خلق ارزش فکر کنیم. مردم دیگر پول‌شان را در تبلیغات قمار نمی‌کنند و روش‌های هوشمندانه را برای هزینه‌کرد پول‌شان در پیش می‌گیرند. پس به همان نسبت کسب‌وکارها نیز باید هوشمندانه عمل کنند و با خلق ارزش، نیازهای مردم را پوشش دهند.