- کودکی که تفریحش گلبازی بود
تاریخ تاسیس اولین فاز رسمی کارخانه صنایع چینی زرین ایران به سال ۱۳۶۶ در شهر اصفهان بازمیگردد، اما این برند مدعی است که پیشینه نامش قدمتی طولانیتر از این حرفها دارد و اعتقاد دارد سابقه فعالیتش در صنعت سفالینهسازی حتی به پیش از ۱۲۶۰ و فعالیت پدربزرگش بازمیگردد. خانواده قصاعی چندین نسل قبل از بهوجود آمدن برندی به نام چینی زرین ایران، مشغول ساخت و طراحی ظروف سفالینه و سرامیک بودهاند. آنها در نطنز سفالینه و سرامیک سیلیس تولید میکردند. ظروفی که در تاریخ ایران قدمتی طولانی دارد و به علت سختی سنگ سیلیس، ساییدن و ساختن آنها به شیوه سنتی آن هم صدها سال پیش، کاری بس دشوار بوده است. یادگارهای خانواده قصاعی در گوشه و کنار شهر نطنز گواهی بر فعالیت دور و دراز آنها در این عرصه است. پدربزرگ عباسعلی قصاعی سرامیکهای خود را در مسجد جامع، حمامها و مدارس قدیمی شهر با عنوان «استاد غلامرضا قصاع» برجای گذاشته است و نامخانوادگی قصاع که به معنای کاسهساز است هم از همین شغل اجدادی به ارث رسیده است. پدر این کارآفرین ایرانی هم در راستای شغل خانوادگیاش برای اولین بار در شهر نطنز، نعلبکی زیر استکانی تولید میکند و بعدها وارد عرصه تولید کاشی به شیوه سنتی میشود.
اما سالها بعد از امضای استاد قصاع روی کاشیهای شهر، نوهاش برای ادامه تحصیل در رشته مهندسی سرامیک عازم آلمان شده و وقتی به ایران بازمیگردد، کارگاه پدر را در دست گرفته و به کسبوکار خانوادگی رونق تازهای میبخشد. او که از کودکی همراه پدر به کارگاه میرفته و در آنجا گلبازی میکرده، تصمیم میگیرد روند سنتی تولید کاشی را تبدیل به کارخانهای مدرن با بهرهوری بالا کند. بعد از فراغت از تحصیل در دانشگاه نورنبرگ و در سال ۱۳۵۰ به ایران بازگشته و پابهپای پدر در کارگاه مشغول به کار میشود. تجربه تحصیل در آلمان، آن هم در منطقهای که قلب تولیدات صنایع چینی در این کشور بوده، دستاوردهای بسیاری برایش به همراه میآورد و همانجا او را مصمم میکند که نامخانوادگیاش را وارد صنعت چینیسازی کند.
خودش درباره ایدههایش برای برند کردن کسبوکار اجدادی ميگوید: «تحصیل در آلمان و دانشگاه نورنبرگ به من کمک کرد که ایرادهای روش سنتی را متوجه شوم و برای برطرف کردن آن، راهکارهایی بیابم. در دوره تحصیل که تابستانها به ایران برمیگشتم، این آموزهها را به آزمون میگذاشتم و میدیدم که روش علمی تولید سرامیک چقدر به بهبود کار کمک میکند. پدرم هم متوجه این موضوع شده بود. به هرحال تحصیل در آلمان باعث شد که من پیوند عمیقتری با کسبوکار خانوادگیام پیدا کنم، وگرنه ممکن بود هرگز وارد این کار نشوم.»
- از ساخت سفالینه تا سرامیک
هرچند دهه ۵۰ و ۶۰ در ایران همزمان با گذرگاه انقلاب میشود و چرخ اقتصاد کشور برای مدتی از حرکت بازمیایستد، در همین دوران عباسعلی قصاعی چراغ کارگاه پدری را با حدود ۵۰ نفر پرسنل در آن زمان روشن نگه میدارد. او کمکم شروع به خرید ماشینآلات مدرن کرده و روشهای تولید را با تکنولوژیهایی که از آلمان به همراه آورده بود، تلفیق میکند. شاید بتوان گفت برای اولین بار در ایران در همین کارگاه کوچک، شیوه تولید سرامیک بهطور کامل تغییر میکند و پس از آن خط تولید صنعت مدرن ساخت چینی با پیادهسازی طرحهای ظروف چینی آلمانی کلید میخورد.
روایت بنیانگذار برترین صنایع چینی کشور درباره روند تبدیل کارگاه پدری به کارخانه چینی زرین ایران، این چنین است: «ظروف تزیینی تولیدشده در کارگاه قدیمی پدری کیفیت قابل قبولی داشت. اما چون کارگاه در بافت قدیمی شهر نطنز و بین چندین کوچه و بازار و کاروانسرا قرار داشت، قابل توسعه نبود. در نتیجه من برای توسعه کار، اصفهان را انتخاب کردم و نکته مهم این بود که میخواستم به گاز طبیعی نزدیک باشم. گاز طبیعی بهترین سوخت فسیلی برای صنعت چینیسازی است و نقش بارزی در مراحل پخت دارد. هر ظرف چینی در روش آلمانی حداقل سه بار پخته میشود و تا ۱۴۰۰ درجه سانتیگراد حرارت میبیند؛ این بود که در سالهای ۵۴ و ۵۵ در جاده مبارکه در نقطهای که شاهلوله گاز رد شده بود، شروع به احداث کارخانه کردیم، تا اینکه انقلاب شد. حکومت نظامی در سال ۵۷، رفتوآمد ما را بین نطنز و اصفهان مختل کرد و شرایط قبل از انقلاب باعث شد تا قدری صبر کنیم. در سال ۵۸ متاسفانه پدرم از دنیا رفت و همه این موارد باعث شد تا کار کارخانه متوقف شود. در نهایت سال ۱۳۶۱ بود که مجددا کار احداث کارخانه را از سر گرفتم. مقدمات کار را با سرمایه خودم و امکاناتی که داشتم شروع کردم و در سال ۶۲ از بانک صنعت و معدن 5 میلیون مارک وام در قالب عقود اسلامی گرفتم و ماشینآلات مورد نیاز فاز اول را از آلمان وارد کردم.»
یک سال بعد برادرش به او میپیوندد؛ برادری که در دانشگاه صنعتی شریف درس خوانده و او هم میخواهد در گسترش کسبوکار خانوادگی سهمی داشته باشد و تلاش این دو برادر اولین فاز کارخانه را در سال ۶۶ راهاندازی میکند. کارخانه مدرن اما با یک ظرفیت اولیه آغاز به کار کرد. قصاعیها درآمد کارخانه را خرج خودش کردند و در طول این سالها کارخانه را در پنج، 6 فاز توسعه دادند. توسعهای که نهایتا منجر به خطوط تولید بزرگترین کارخانه در ایران و یکی از پیشرفتهترین خطوط تولید چینی در جهان شده است.
- صادرات بینامونشانها
برند زرین با توسعه تولیداتش از سال ۷۲ صادراتش به لبنان و دبی و کویت را آغاز میکند. اما وقتی پای صادرات به کشورهای اروپایی بهمیان میآید، دیگر اثری از نام زرین وجود ندارد. در آن زمان چینی زرین هنوز برندی نبود که اروپاییها به آن اعتماد کنند. شکل و طراحی زرین برای آنها جذاب بوده، اما نامش نه؛ به همین خاطر چینی زرین بدون آنکه نامی از برند خود و ساخت ایران بودنش ببرد، حاضر به صادرات محصولات خود به ترکیه و ایتالیا و آلمان میشود. البته حالا پای چینی زرین به امریکا هم باز شده و عباسعلی قصاعی میگوید که در آخرین سفرش به این کشور، در یک رستوران ظروف چینی کارخانهاش را میبیند. اکنون ۲۵ سال است که چینی زرین برای تمام سفارتخانهها و کنسولگریهای ایران در سراسر دنیا ظروف چینی تولید میکند، تمام هتلهای پارسیان در ایران مشتریان ثابتش هستند و مشتری همیشگی دیگرش هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران است. خانواده چینی زرین ایران در حال حاضر ۱۲۰۰ نفر عضو دارد و بنیانگذارش معتقد است هرچه قوانین دستوپاگیر دولتی بیشتر از اقتصاد رخت بربندد و آن را به حال خودش بگذارد، مشکلات صنعتی ایران راحتتر رفع میشود.