- نخستین بار نیست که اپ‌های ایرانی از اپ‌استور حذف می‌شوند و خود دیجی‌کالا هم چنین تجربه‌ای را دارد. چه تفاوتی بین این حذف و حذف‌های قبلی برای دیجی‌کالا وجود دارد؟
همانطور که خودتان هم اشاره کردید، حذف‌های قبل کوتاه‌مدت بود و مشکل مثلا برمی‌گشت به بحث پرداخت درون‌برنامه‌ای که با غیرفعال‌کردن این بخش از اپلیکیشن، این مشکل حل شد و اپ ما هم به اپ استور برگشت. اما این بار دلیلی که ذکر‌کردند صرفا به خاطر این است که کسب‌وکاری ایرانی هستیم و عنوان کردند که به دلیل مسئله تحریم‌ها دیگر نمی‌توانند از ما میزبانی کنند.
- حذف‌شدن اپ شما، چه پیامدهایی برای کسب‌وکارتان داشته؟ مثلا آماری دارید که چه تعداد مشتری آی‌اواس داشتید؟
شاید بتوان گفت که یک‌دهم مشتریان اندروید را روی آی‌اواس داشتیم که با این تحریم و حذف‌شدن با مشکل مواجه شده‌اند که اتفاقا این مشتریان ارزش زیادی هم برای دیجی‌کالا دارند. علاوه بر این مشکل، فرایند توسعه کسب‌وکارمان هم دچار چالش شده است. چون مشخص نیست که آی‌اواس چه زمانی مشکلش برطرف می‌شود و نمی‌دانیم که اگر آپدیتی روی محصول انجام شود، آیا منتشر می‌شود یا نه؟ و اگر این تحریم ادامه داشته باشد، مشتریان نمی‌توانند از نسخه‌های آپدیت‌شده استفاده کنند و کاربران آینده هم به طور کلی به اپ ما دسترسی نخواهند داشت. در واقع ما را با بلاتکلیفی مواجه کرده است.
- این مشکل قانونی است و ظاهرا با دفعات قبل تفاوت بنیادین دارد؛ فکر می‌کنید چگونه می‌توان آن را حل کرد یا دیجی‌کالا چه راهکاری برای عبور از این مشکل اندیشیده است؟
راهکارهایی وجود دارد هر‌چند کوتاه‌مدت به نظر می‌رسند؛ مثلا استفاده از استورهای داخلی. اما این استورها هم در حال حاضر خلاف قوانین اپل عمل می‌کنند. چون لایسنس اینترپرایزی که از اپل می‌گیرند برای نصب اپ‌های خود کمپانی و کارمندان کمپانی مورد نظر است و اجازه نمی‌دهد که اپ را در اختیار مشتریان دیگری قرار دهید. اگر اپل متوجه شود، این لایسنس‌ها را معلق می‌کند. همچنین بعضی از کمپانی‌ها به سمت نوشتن اپلیکیشن در فضای وب رفتند که به نظر نمی‌رسد که این هم راهکار مناسبی برای درازمدت باشد.
مشخص نیست که آی‌اواس چه زمانی مشکلش برطرف می‌شود و نمی‌دانیم که اگر آپدیتی روی محصول انجام شود، آیا منتشر می‌شود یا نه؟ و اگر این تحریم ادامه داشته باشد، مشتریان نمی‌توانند از نسخه‌های آپدیت‌شده استفاده کنند و کاربران آینده هم به طور کلی به اپ ما دسترسی نخواهند داشت. در واقع ما را با بلاتکلیفی مواجه کرده است
- چقدر شما این نکته را قبول دارید که مشتریان ایرانی به اندازه‌ای نبوده‌اند که برای اپل مهم باشند و اپل هم تحت امر قوانین تحریم آمریکا، به راحتی بازار ایران را نادیده گرفته است؟
من آمار دقیقی ندارم از مشتریان ایرانی اپل اما این امر مسلم است که ایرانی‌ها با همه مشکلاتی که برای پرداخت دارند و حتی باید کارت‌های اعتباری هم استفاده کنند، اما روزانه مبالغ میلیاردی به اپل سود می‌رسانند. این مشتریان صرفا مشتریان اپ‌های ایرانی هم نیستند و بسیاری از دیگر محصولات اپل را خریداری می‌کنند که پورسانت‌های این خریدها به حساب اپل می‌رود. مثلا پورسانت‌های خرید انواع بازی‌ها که مشتریان زیادی هم در ایران دارد.
- اپ‌های زیادی حذف شده‌اند که اندازه بازار متفاوتی دارند؛ دیجی‌کالا به عنوان کسب‌وکاری بزرگ، چقدر الان نگران شده است؟
ما در وهله نخست پیگیر هستیم که این روند به کجا ختم می‌شود. اگر مشکل حل نشود، به راهکارهایی چون گرفتن اکانت و گذاشتن اپ روی سایت‌مان اقدام می‌کنیم. چون نگرانی واقعا وجود دارد و حتی اگر با ریزش بسیار زیاد مشتری هم مواجه نباشیم، این مشکل مسیر رشدمان را سد می‌کند چون ما در حال اضافه‌کردن قابلیت‌های جدید هستیم که مستلزم آپدیت‌کردن اپ است و با این مشکلات این امکان از ما سلب می‌شود.
- هستند افرادی که معتقدند برای دفاع از اپ‌های ایرانی و در واکنش به این تحریم و حذف‌کردن‌ها، دولت وارد عمل شود و مثلا با سختگیری‌های بسیار مانع ورود محصولات اپل به ایران شود؛ شما چنین راهکاری را در راستای دفاع از امثال دیجی‌کالا می‌دانید؟
به نظر من این راهکار درستی نیست چون نباید در جواب تحریمی که صورت‌گرفته، تحریمی علیه مشتریان یک محصول صورت بگیرد و ایرانی‌ها از خرید آیفون محروم شوند. اما راهکار درست این است که مذاکراتی صورت بگیرد و اگر این حذف‌کردن با مفاد مندرج در تحریم‌ها تناقض دارد، بررسی شود. چون تحریم‌ها از قبل هم بوده و این سوال وجود دارد که چرا در این زمان و به‌یک‌باره اپ‌های ایرانی حذف می‌شوند و شاید اپل باید جواب مشخص‌تری بدهد. قبلا هم بوده‌اند کمپانی‌هایی که به دلیل ایرانی‌بودن با ما کار نکرده‌اند و به محض اینکه مشخص شده که ایرانی هستیم، هیچ جوابی به پیام‌های ما نداده‌اند؛ یعنی کمپانی‌هایی که ظرف 10دقیقه جواب می‌دادند اما الان هفته به هفته هم پاسخی نمی‌دهند.
- می‌توانیم بگوییم عدم حضور قانونی و دارای نمایندگی اپل در ایران، توانسته در این برخورد ضربتی با اپ‌های ایرانی و در نتیجه با مشتری ایرانی تاثیر بگذارد؟
حتما تاثیر داشته چون بخش زیادی از درآمد اپل از گارانتی و خدمات پس از فروشی است که از مشتریان می‌گیرد. اما در ایران به دلیل تحریم‌ها نمی‌توانیم چنین خدماتی ارائه کنیم و چندین برابر قیمتی که اپل در نظر دارد، به تعمیرکار غیرماهر می‌پردازیم و نتیجه هم بعضا مثبت نیست. اپل در ایران متولی ندارد و باید به دنبال راهکار قانونی برای حضور قانونی و خدمات پس از فروش اپل باشند. به نظر من باید مذاکراتی بشود چون اگر اپل در ایران حضور قانونی داشت، نمی‌توانست چنین برخورد ضربتی با اپ‌های ایرانی داشته باشد و مشتریان ایرانی را به رسمیت می‌شناخت و اندازه بازار محصولاتش به اصطلاح دستش می‌آمد و شاید با چنین مشکلاتی مواجه نمی‌شدیم. اما الان دلال وارد قضیه شده و نتیجه چیزی شده که مهم‌ترین نتیجه‌اش ضرر مشتری و صاحب کسب‌وکار است.
