- حمایت مردم از کارآفرینی فینتکها
بعد از فیلترشدن استارتاپهای فینتکی زرینپال، باهمتا، پیپینگ و آیدیپی در روز جمعه ۱۶تیرماه ۹۶، کاربران شبکههای اجتماعی برای حمایت از جوانان ایرانی و جلوگیری از فیلترینگ استارتاپهای ایرانی با انتشار هشتگ کارآفرینم فیلتر نکنید (#کارآفرینم_فیلتر_نکنید) شروع به حمایت از این جوانان کردند که در روز ۱۷ تیرماه این هشتگ جزو هشتگهای داغ ایرانیان در شبکههای اجتماعی بوده است. در ادامه چند تا از جملههایی که در شبکههای اجتماعی منتشر شده بود را مرور میکنیم. مهدی عبادی درباره همین ماجراها نوشته بود: «فیلتر کردن استارتاپهای فینتکی، باعث شده که ۲۰۰هزار کسبوکار خرد و خانگی از کار بیفتند». علیرضا 01هم نوشته بود: «اقتصاد مملکت جز به دست همین استارتاپها و انرژی جوونها به دور از بوروکراسی جون نخواهد گرفت. اجازه بدید نفس بکشیم». هادی فرنود: «چطور باید با این شرایط کارآفرینی کرد و شغل ساخت؟ از اقتصاد مقاومتی فقط مقاومت در برابر پیشرفت برداشت شده!» علی فارمد: «فکر کنم دارن غیر مستقیم میگن شما تعطیل کنین تا پی پال و اوبر و آمازون بیان و همه با خوبی و خوشی مصرف کنیم». رضا قربانی: «کسانی که میگویند من کارآفرینم فیلتر نکنید، خواسته زیادی ندارند. میگویند قوانین را روشن به ما بگویید و اجازه دهید در چارچوب قانون کار کنیم».
- کارشناسان چه گفتند؟
بعد از این ماجرا برخی کارشناسان درباره ابعاد آن اظهارنظرهایی کردند. مهدی عبادی کارشناس پرداخت الکترونیکی در یادداشتی نوشت: «نهاد فیلترکننده متوجه این موضوع نیست که اتفاقا وجود این استارتاپها در راستای دغدغههای آنان است و نبود آنها دغدغه بیشتری را برای آن نهادها ایجاد خواهد کرد. تمام نکات ازجمله شغلی که این استارتاپها ایجاد میکنند و خدمات قابل صدوری که آنها ارائه میدهند را اگر کنار بگذاریم، فعالیت این استارتاپها اتفاقا باعث ایجاد شفافیت در فروش کالا و خدمات در اینترنت خواهد بود.»
نیما نامداری، معاون طرح و توسعه شرکت تجارت الکترونیکی ارتباط فردا هم در یادداشتی گفت مانع ورود نوآوری به بانکها نشویم. او درباره فیلتر شدن چهار استارتاپ فینتک گفت: «برخی از این وبسایتها مستعد این بودند که به بازیگران کلیدی و برهمزننده عادت در این صنعت سنتی بدل شوند؛ یعنی روندی که وبسایتهای فروش آنلاین، در صنعت خردهفروشی یا تاکسی آنلاین رقم زدند، محتمل بود که در صنعت مالی هم رخ دهد. اما با فیلتر شدن این وبسایتها مانع مهمی در این روند ایجاد شد. بانکزدایی (De-banking) از صنعت مالی یکروند رو به گسترش در دنیاست. شرکتهای نوپا و دانشبنیان بهشدت در حوزه فناوری مالی هم در حال رشد هستند. این مؤسسات را بازیگران فینتک مینامند؛ یعنی مؤسساتی که بانک نیستند اما برخی خدمات مالی ارائه میدهند.»
جعفر محمدی، جانشین رئیس کمیسیون تجارت الکترونیک سازمان نظام صنفی هم در یادداشتی ابعاد مختلف فیلترینگ را تحلیل کرد. او نوشت: «ارائهدهندگان خدمات پرداختی که اخیرا وبسایت خدمترسانی آنها مسدود شده است، به بیش از ۲۰۰ هزار کسبوکار کوچک و خانگی خدمات پرداخت مالی ارائه میکنند و با مسدودسازی وبسایتهای این ارائهدهندگان خدمات، کانال پرداخت این کسبوکارها نیز قطع شده و متأسفانه آنها نیز به نوعی مسدود شدهاند. به فرض محالِ مناسببودن روالهای ارائه نماد اعتماد الکترونیکی به کسبوکارهای کوچک و خانگی، آیا مرکزی که در طی حدود ۱۰ سال توانسته حدود 3 هزار کسبوکار را ساماندهی کند، در فرصت کوتاهی قادر به ساماندهی بیش از چند ده برابر این رقم به شیوه ناکارآمد فعلی است؟ آیا مسدودسازی این تعداد کسبوکار (که عموما فاقد وبسایت بوده و مرکز توسعه تجارت الکترونیکی حتی روالی برای ارائه نماد اعتماد به آنها ندارد) تصمیمی منطقی در مقطع حساسی است که ایجاد حتی یک شغل برای امنیت و آرامش کشور حیاتی است؟»