تعطیلی استارتاپ تحویل غذای میپل که ۲ سال پیش توسط یکی از مشهورترین سرآشپزهای آمریکا در نیویورک تأسیسشده و در این مدت سرمایه خود را ۲۲ میلیون دلار افزایش داده بود، یکی از بزرگترین شکستهای استارتاپی سال ۲۰۱۷ لقب گرفت.
تأسیس میپل
در سال ۲۰۱۵، کالب مرکل با همراهی یکی از سلبریتیهای دنیای آشپزی، یعنی دیوید چانگ که بنیانگذار رستورانهای زنجیرهای موموفوکو بود و همچنین سرمایهگذاری جاش کاشنر، استارتاپ میپل را راهاندازی کرد. ایده اولیه تأسیس این استارتاپ، از جلسات صنفی آغازشده بود؛ جایی که کارشناسان اذعان کرده بودند در شرایط فعلی، سرویسهای تحویل غذا نتوانستهاند اعتماد مردم را جلب کنند و پاسخگوی نیازهای آنان باشند.
به عقیده اکثر فعالان این صنف، هنوز هیچ سرویسی موفق نشده بود یک تجربه عالی برای مشتریان فراهم کند. درعینحال، هزینههای این خدمات نسبت به ارزش واقعی آنان بسیار بالا بود. دیوید چانگ تصمیم گرفت ایده متفاوتی را به مرحله اجرا برساند؛ یعنی سرویسی که برخلاف همتایان خود، غذاها را از رستورانهای دیگر تأمین نمیکرد.
او معتقد بود برای در دست داشتن یک دلیوری استثنایی، باید تمام پروسه تأمین مواد اولیه، پخت غذاها و تحویل آنها به مشتریان را زیر چتر یک مجموعه پیش ببرد. درنتیجه آنها از ابتدا، منوی خصوصی خودشان را معرفی کردند.
تأسیس میپل به لطف مؤسسان مشهور آن، توجه بسیاری از مردم و حتی سرمایهگذاران را به خود جلب کرد و البته با تبلیغات رسانهای زیادی هم همراه بود. تقریبا همه سایتهای صنف آشپزی، کسبوکار، کارآفرینی و حتی رسانههای سلبریتیمحور، افتتاح این مجموعه را پوشش دادند.
میپل کار خود را با تحقق تمام وعدههای پیشین شروع کرد، یعنی استفاده از بهترین منابع غذایی که با تمام جزئیات در منو ذکر میشدند تا شفافیت پروسهها را نشان دهند. آشپزخانههای مجهز و کاملا بهداشتی در نقاط مختلف شهر به کار گرفتهشده بودند، بهطوریکه اگر کسی در هر نقطه از شهر، سفارش خودش را ثبت میکرد، درنهایت تا ۳۰ دقیقه بعد، غذای گرمش را تحویل میگرفت.
گروهی از بهترین آشپزهای بینالمللی با این سرویس همکاری میکردند و مواد اولیه پخت غذاها، با وسواس و دقت تمام انتخاب میشدند، مثلا مرغهای بدون آنتیبیوتیک و یا تهیه سبزیجات از مزارع محلی گاتهام گرین. باهمه این ویژگیها، یعنی یک سرآشپز مشهور با جایزههای بینالمللی متعدد، یک سرمایهگذار قابلاطمینان اولیه، منوی غذای تخصصی و ۲۲میلیون دلار سرمایه ابتدایی، میپل هنوز رقیبان بزرگی مثل یلپ و گرابهاب را پیش رو داشت.
رشد کسبوکار
زمانی که تیم میپل کار خود را شروع کرده بود، در اوج شلوغی کسبوکار در هر ساعت ۵۰سفارش غذا داشت. کمتر از یک سال بعد، آنها بهطور متوسط در هر ساعت ۸۰۰ وعده غذایی را برای مشتریان ارسال میکردند و در ماه فوریه ۲۰۱۶، این آمار به ۱۲۰۰ سفارش هم رسید. همزمان با افزایش استقبال مردم از خدمات این استارتاپ، میپل روی تکنولوژی خود نیز بیشتر سرمایهگذاری میکرد.
قیمتهای اولیه میپل، مشابه با رستورانهای عادی نیویورک بودند. هزینه ناهار ۱۲ دلار و هزینه شام ۱۵ تا ۱۷ دلار، که البته این قیمتها، مالیات، هزینه ارسال و انعام را هم شامل میشدند. بهعلاوه میپل بهعنوان امضای خاص برند خود، به همراه هر سفارش یک کوکی شکری به نام شوگر شاک را هم به مشتریان هدیه میکرد.
مؤسسان و سرمایهگذاران بر این باور بودند که میتوانند کارشان را با یک زنجیره عرضه بسیار کارآمد ادامه دهند. آنها علاوه بر پلتفرم گوشیهای همراه و وبسایت دسکتاپ، از دادههای فناوریهای مدرن رستوران و آشپزخانه و سیستم تحویل هم برای افزایش بهرهوری خود استفاده میکردند.
آشپزخانههای میپل، حدود ۳۰۰۰ فوت مربع مساحت داشتند و در هر واحد ۲۰ خدمه مشغول به کار بودند. ۵۰ پیک دوچرخهسوار هم به هر آشپزخانه خدمت میکردند که خودش مستلزم هزینه قابلتوجهی بود.
مشکلات پنهان و آشکار
طبق گزارشهای موسسه recode.net، میپل از ۲۰۱۵ به ازای هر وعده غذای تولیدی خود، ضرر میکرد. در پایان سال اول، به ازای ۲٫۵میلیون دلار درآمد ناخالص، این استارتاپ ۹ میلیون دلار هزینه کرده بود. اواسط سال ۲۰۱۶، میپل سرانجام به سود ناخالص ۲ درصدی دست پیدا کرد (یعنی معادل ۳۰ سنت به ازای هر وعده غذایی) و علت آنهم استفاده از مواد اولیه ارزانقیمتی بود که کیفیت پایینتری داشتند.
این استارتاپ همچنین از آغاز سال جاری، ارسال کوکیهای مشهور هدیه خود را متوقف کرد. علیرغم این ضرر آشکار، هیاتمدیره میپل بر این عقیده بود که تا پایان سال ۲۰۱۶، با هزینه تقریبی ۱۶ میلیون دلار، به درآمد سالانه ۴۰میلیون دلاری دست پیدا میکند.
آنها حتی پیشبینی میکردند که تا چند سال آینده، خدماتشان را به شمال شرق آمریکا گسترش میدهند. بااینحال کارشناسان کسبوکار معتقدند یکی از مهمترین مشکلات میپل، این بود که بهجای تمرکز بر استراتژیهای مؤثر بازاریابی، به برنامهها و مصاحبههای رسانهای و حاشیهای مؤسس خود دل بسته بود و زمانی که با اعتراض سرمایهگذاران مواجه شد، بدترین راهحل ممکن را در پیش گرفت؛ یعنی کاهش کیفیت غذاها.
میپل که از آغاز فعالیتش، «سلامت زنجیره تأمین و عدم استفاده از موادی که حاوی نگهدارندهها هستند» را شعار خود قرار داده بود، برای اینکه بتواند خودش را از سقوط مالی نجات دهد، به برخی از نازلترین روغنهای خوراکی و همچنین مواد کنسروی روی آورد. از طرف دیگر، مؤسسان با کاهش دستمزد خدمه خود، که بهنوعی بهترین مبلغان این سرویس تحویل غذا بودند، نزدیکترین حامیان خود را از دست دادند.
در ابتدای سال ۲۰۱۷، مشتریان همیشگی میپل دیگر بهوضوح نارضایتی خود را از غذاها اعلام میکردند. دیوید چانگ که تمایلی نداشت با اقرار به اشتباهاتش، کارنامه درخشان خود را خدشهدار کند و از طرفی بیش از هر چیز به فکر جذب سرمایهگذاران بزرگ بود، با افزایش ناگهانی قیمتها تلاش کرد سودآوری میپل را افزایش دهد.
بهعلاوه هزینهای به مبلغ ۱٫۹ دلار به قیمت هر دلیوری اضافه شد. گسترش تکنولوژیهای غیرضروری یکی دیگر از تصمیمهای چانگ بود که در راستای جلبتوجه رسانهها صورت میگرفت. همانطور که یکی از متخصصان کسبوکار موسسه رکوردز گفت: «آنها سعی داشتند ماهیت و ساختار یک گروه غذایی را به یک شرکت تکنولوژی تغییر دهند، ولی بازار خدمات تحویل غذا، ویژگیهای کاملا متفاوتی دارد و بهتبع مستلزم متدهای دیگری برای جذب سرمایه است.»
تعطیلی استارتاپ میپل
سرانجام ماه ژوئن سال ۲۰۱۷، هیاتمدیره میپل رسما تعطیلی این سرویس را به مشتریانش اعلام کرد. درحالیکه این شرکت سرمایه خود را تا ۵۰میلیون دلار افزایش داده بود، ولی موفق نشد توازن هزینهها و سودآوریاش را حفظ کند. دیوید چانگ در نامهای عمومی برای مشتریانش توضیح داد که حق مالکیت این شرکت، به کمپانی Deliveroo لندن واگذارشده و برخی از کارکنان نیز به انتخاب خود، به انگلیس سفر میکنند تا فعالیتشان را ادامه دهند.