کارگران ملزم به رعایت قوانین خشک و سختی هستند که یادآور قوانین دوران سربازی است. قوانینی که به آنها کار در یک گروه را بهخوبی آموزش میدهد اما در عوض، پاداش آنان امنیت شغلی، پیشرفت و ترقی به صورت منظم و پرداخت حق بیمه است. این بخشی از فرهنگ کار در شهر تویوتا، یا همان کارخانه ماشینسازی معتبر ژاپن است. فرهنگی که با کار کردن در ساعات طولانی، اضافهکار بدون حقوق و البته بدون شکوه و شکایت و همچنبن تصمیمگیریهای همهجانبه مدیران همراه است.
توصیفات فوق الگویی برای کارمندان این شرکت است. کارمندان تویوتا! کمپانی بزرگ تویوتا روی شانه این افراد قرار گرفته است؛ شرکتی که توانسته به عنوان یکی از برترین تولیدکنندگان و فروشندگان اتومبیل، از کمپانی قدرتمند جنرال موتورز پیش بیفتد. کارمندان این شرکت اجزای کلیدی و اساسی در پشت پرده آمارهای کیفی کمپانی تویوتا هستند.
کتاب راهنمای کارمندان کمپانی تویوتا دههها قدمت دارد؛ شرکتی که بر پیشرفت مداوم و کار گروهی در پروسه ساخت تاکید بسیار دارد. روشی که در دیگر شرکتهای معتبر ژاپنی و کمپانیهای معتبر سراسر دنیا تقلید شده است.
اما در زمانی که این کمپانی مورد اتهام شدیدی راجع به نقص امنیت در تعدادی از محصولات خود قرار گرفت، بسیاری از متخصصان بر این قضایا باری دوچندان قرار دادند و تصویر خوب مردان و کارمندان تویوتا را خدشهدار کردند.
بنا بر گفته هیروش اوبا یک کارگر خط مونتاژ کهنهکار تویوتا که به عنوان یکی از فعالان این اتحادیه، در مقابل موج مخالفت، در مورد کارگران تویوتا ایستاد:«پاسخ یک مرد تویوتا همواره بله است. او بدون پرسش هر کاری را که رئیس از او بخواهد انجام میدهد، در هر شیفتی کار میکند، آنگاه با دست خود گزارش کنترل کیفیت را مینویسد.»
پاداش برای چنین فرمانبرداری و خشوعی از طرف کارگران تویوتا، ضمانت و امنیت شغلی دائمی، ترفیع رتبه منظم و پرداخت حق بیمه است؛ که برخی از این موارد بالاتر از برخی استانداردهای کمپانیهای آمریکایی قرار دارند.
در بسیاری کشورها از جمله ایالات متحده آمریکا، شرکتها به دنبال اعمال کنترل بر عادات خارج از وظایف کارگران هستند. یک قرن پیش هنری فورد، از کاراگاههای خصوصی برای جاسوسی کارمندان استفاده میکرد تا مطمئن شود این افراد بیش از حد نوشیدنیهای الکلی ننوشند و در زندگی زناشویی مشکلات زیادی نداشته باشند. حتی امروز برخی از شرکتهای آمریکایی، کارمندان را به دلیل قرار گذاشتن با همکاران در بیرون از شرکت یا حتی اضافهوزن اخراج میکنند. یا از بیمه کردن افرادی که به ورزشهای مخاطرهآمیزی مثل چتربازی و موتورسواری علاقهمندند، امتناع میورزند.
انتظارات کمپانی تویوتا از کارمندانش شامل پیروی از قوانین سفت و سختی است که به افراد درس گذشت از نیازهای فردی برای رسیدن به اهداف گروهی را میدهد. دستورالعملها تقریباً همه جوانب عملکرد کارمندان را پوشش میدهد؛ که محل غذا خوردن و حتی شیوه رفتار در خانه را شامل میشود.
به گفته ماساکی ساروتا یک استاد بازرگانی و تجارت در دانشگاه چوکیو ژاپن که چندین کتاب را راجع به تویوتا نوشته است، «سبک واقعی تویوتا، فرهنگ کنترل است». به گفته او «کمپانی تویوتا از این شیوه بسیار خرسند است و به آن میبالد. روسای این شرکت بیش از 50 سال است که در حال اجرای این شیوه مدیریتی هستند».
پائول نالاسکو سخنگوی تویوتا در ژاپن میگوید:«همه شرکتها برای خود قوانینی منحصربهفرد دارند؛ این کاملاً معقولانه و منطقی است.» او در ادامه صحبت خود میگوید:«اما گمان نمیکنیم شرکت ما شرکتی باشد که همه را متقاعد به استفاده از شیوه خود کند.»
جفری لایکر استاد دانشگاه میشیگان، کسی که کتاب «روش تویوتا» را نوشته، این تصور که کارمندان تویوتا روبات هستند را به چالش کشیده است.
لایکر در صحبت با دهها تن از افراد تویوتا برای ترغیب آنان به مطالعه کتابش میگوید:«تویوتا محیطی با دیسیپلین است. اما این دیسیپلین، سیستمی است که به صورت دائمی و پیوسته به دنبال پیشرفت بوده و برای افرادش احترام و ارزش قائل است.» او در ادامه صحبت خود گفت:«تویوتا یک مدل برای هزاران سازمان در سراسر دنیاست.»
این در حالی است که برخی تویوتا را محیطی توصیف میکنند که با ورود به آن فردیت به طور کامل رنگ میبازد و از بین میرود.
به گفته اوبا، فعال اتحادیه «زمانی که شما از درهای تویوتا وارد این شرکت میشوید، بایستی با قوانین و فرهنگ آن زندگی کنید». اوتادائو واکاتسوکی دیگر کهنهکار کمپانی تویوتا میگوید این قوانین است که مشخص میکند افراد چطور تصمیمگیری کنند.
واکاتسوکی میگوید:«تویوتا یک محیط توتالیتر است. شما اجازه ندارید ایدههای خود را در تصمیمگیریها دخیل کنید.»
اما تویوتا همواره آنچه را در محیط این شرکت اتفاق میافتد پنهان میکند. هیچ کس مجاز به افشای قوانین و شرایط در حال اجرا در این کمپانی نیست.
اینجا در کارخانه تویوتا، کارگران اجازه نگه داشتن دستهای خود را در جیب ندارند. سالن نظارت این موارد را کنترل میکند. همچنین کامپیوترهایی که مسیر و خروجی هر قسمت را مورد ارزیابی قرار میدهند، گزارشها را به روسا ارسال میکنند. پس در صورت کمکاری در هر قسمت، همه چیز به سرعت مشخص میشود.
سال 1996 داریوش مهری به عنوان یک مهندس کامپیوتر وارد این شرکت شد. او نهایتاً سالها بعد کتاب «نامهای از سوی سرزمین تویوتا» را نوشت. خاطرات او سیستم و فرهنگ این شرکت را به عنوان یک سیستم همراه با سرسپرگی و اطاعت یا به بیان خودش «فرهنگ قوانین» نامگذاری کرد.
طبق گفته مهری میزان کنترل کارمندان در تویوتا بسیار زیاد است. و همه این اعمال کنترل اساساً با هدف افزایش تولید صورت میگیرد. به گفته او «به طور کلی چیزی به نام حریم خصوصی در این شرکت معنایی ندارد. در این شرکت هیچ دیواری که حریمی را برای کارمندان مشخص کند، وجود ندارد. این افراد در پشت میزهای خود و در مقابل یکدیگر قرار گرفته و توسط مدیران احاطه شدهاند».