نزدیک به ۱۵ سال از ورود پرداخت الکترونیکی به ایران میگذرد. در این مدت اندک، شاهد رشد قابلتوجهی در زمینه ابزارهای پرداخت بودهایم و بهجرئت میتوانیم بگوییم یکی از کشورهای توسعهیافته در زمینه استفاده از ابزارهای پرداخت الکترونیکی هستیم. بااینحال این توسعه در همه بخشها و بهصورت همگون نبوده است و با وجود رشدِ استفاده از ابزارهای پرداخت الکترونیکی، شاهد ضعفهایی در برخی بخشها هستیم. در ایران آن چیزی که از پرداخت الکترونیکی میشناسیم، متفاوت با مدلهای موجود در کشورهای پیشرفته است. در اکثر کشورهای پیشرفته دنیا، کارت اعتباری با سازوکارهای کارمزدی و تسویهای که دارد، باعث رونق کسبوکارها شده است و از طرف دیگر رضایت نسبیای برای بانکها و صاحبان کارتهای اعتباری ایجاد کرده است؛ اما در ایران هنوز ابزاری به نام کارت اعتباری بهاندازه کافی رشد نکرده است؛ هرچند که اخیراً اقداماتی توسط بانک مرکزی شروع شده است که امیدواریم منجر به توسعه این ابزار شود و بتوانیم همگام با روندهای جهانی قدم برداریم.
با وجود این، یکی از ابزارهای پرداخت الکترونیکی که اخیراً توجه بسیاری را به خودش جلب کرده است، کارتهای چندمنظوره است. در ده سال گذشته تلاشهای متعددی برای توسعه این ابزار صورت گرفته است که همه آنها در جای خود ارزشمند است. اکنون و با توسعه NFC در ایران، به نظر میرسد وارد دورانی جدید شدهایم که شاهد ابزارهای پیچیدهتر و متنوعتری خواهیم بود. اگر تا پیشازاین توسعه ابزارهای پرداخت مبتنی بر کارت بود، اکنون این محدودیت نیز از سر راه برداشته شده است. اگر تاریخچه کارتهای پلاستیکی را بررسی کنیم در انتهای رشد آن به کارتهای بدون تماس میرسیم. حالا با توسعه ابزارهای همراه، شاهد نقطه عطفی در زمینه ابزارهای پرداخت الکترونیکی خواهیم بود.
توجه داشته باشید که بسیاری از پرداختهای خرد توسط کارتهای چندمنظوره قابل انجام است و به کمک فناوری NFC حتی لازم نیست افراد این کارتهای پلاستیکی که اغلب تعدادشان به 5 یا 6 کارت میرسد را هم با خود حمل کنند. ولی این تنها مزیت فناوری NFC نیست و ما به کمک اپلیکیشنهای تلفن همراه میتوانیم از تحلیلهای مدیریت مالی شخصی بهره ببریم و افراد میتوانند تحلیل دقیقی نسبت به عملکرد مالی خود داشته باشند. به نظر میرسد، درصورتیکه همگرایی مناسبی بین سه رأس فناوری، قانونگذاری و کسبوکارها شکل بگیرد ما شاهد افزایش رفاه، تسهیل زندگی و کارآمدترشدن فعالیت مردم کشورمان باشیم. فراموش نکنید که این حرف را در زمانی میزنیم که ابزارهای نوین در سالهای گذشته بهمرور باعث بهبود شرایط زندگی شدهاند و شکی نیست که این ابزارهای نوینی هم که امروز از آنها حرف میزنیم در آینده نزدیک بهمرور جای خود را در زندگی مردم کشورمان ایران باز میکنند. احتمالا میتوانید تصور کنید که با استفاده از ابزارهایی مانند کارتهای چندمنظوره و همینطور فناوری مانند NFC چه تحولی در پرداختهای خرد اتفاق میافتد. اگر بگوییم انقلابی در پرداخت الکترونیک کشور رخ میدهد، شاید بیراه نباشد. تصور کنید در نقاطی مانند نانواییها، تاکسیها، روزنامهفروشیها و همه آن جاهایی که مبالغ زیر ۵۰ هزار تومان بین فروشنده و مشتری ردوبدل میشود چه تغییر شگرفی ایجاد خواهد شد. دیگر در تاکسی نگران جروبحث کردن با راننده تاکسی برای پول خرد نیستید که چرا کرایه شما را بیشتر از آن چیزی که باید برداشته است؛ فقط به خاطر نداشتن پول خرد! یا در سوپرمارکت به خاطر نبودن پول خرد باقی پولتان را شکلات و ویفر بگیرید؛ یا در روزنامهفروشی باقی پولتان را فلان آدامس بگیرید و صدها و صدها نمونه دیگر که هر روز شاهد آنها هستیم که فقط و فقط به یک دلیل رخ میدهند؛ کمبود پول خرد و نبود جانشینی فناورانه برای حل آن. از همین رو با توجه به فرصتهایی که این صنعت در اختیار ما قرار میدهد، امیدواریم با بررسیهای کارشناسی و وضع قوانین مناسب زمینه برای استفاده بیشتر و بهتر از ابزارهای فناورانه فراهم گردد تا هم مسیر پیشروی کسبوکارهای فعال در صنعت فناوری اطلاعات بانکی و پرداخت کشور برای نوآوری و خلاقیت هموارتر شود و هم ذرهای به کیفیت زندگی مردم میهن عزیزمان که ذینفع نهایی این راهکارها هستند، اضافه شود.