افراد خلاق عموما ويژگيهايي دارند که آنها را از ساير مردم متمايز ميکند. اين ويژگيها که همان ظهور و بروز نيروهاي تفکري و تخيلي انسان در منظر و ديدگاه ديگران و تحقق عملکردهاي آنها در عالم خارج است، عبارتاند از:
هوش
افراد خلاق همواره به اندازه کافي از هوش برخوردارند. يعني لزوما انسانهاي داراي هوش بالا، انسانهاي خلاقي نيستند، بلکه کساني خلاق هستند که توانستهاند هوش خود را به نحو مطلوبي تربيت و سازماندهي کنند.
سياليت فکري
از توانايي ايجاد سريع تعداد زيادي ايده برخوردارند.
انعطافپذيري ادراکي
توانايي دست کشيدن از يک قاعده و قانون و چارچوب و يافتن چارچوبهاي جديد را دارند. به بياني ديگر، ذهن آنها بهتر و سريعتر ميتواند قالبشکني کند و به الگوهاي جديد دست يابد.
ابتکار
توانايي و تمايل به ايجاد جوابهاي غيرمعمول و مرسوم را در واکنش به محرکهاي محيطي دارند. تنوعطلبي و بيزاري از انجام کارها به صورت روتين از ديگر خاصيتهاي اين ويژگي است.
استقلال راي و داوري
به خود متکي بودن و سنجش افکار و ايدهها بر مبناي منطق و استدلال به دور از وابستگيها و غوغاسالاريها و عدم تمايل به همرنگي با جماعت از ديگر ويژگيهاي اين افراد است.
اعتمادبهنفس
به توانايي خود اعتماد و باور دارند و تصويري واقعي از امکانات و حدود توانمنديهاي خود دارند.
خطرپذيري
از انتقاد و شکست ترسي ندارند و اشتباهات را فرصتهايي براي يادگيري تلقي ميکنند.
تمرکز ذهني
به طور فعال و پرتلاش، هم از نظر ذهني و هم از نظر عملي، به ايده ميپردازند.
دانش
افراد خلاق سالهاي زيادي را براي کسب دانش و تسلط بر موضوع مورد علاقه خود صرف ميکنند و علاوه بر آن همواره درحالتوسعه دائمي دانش و آگاهي خود هستند.
پيشينه تاريخي
افراد خلاق عموما در زندگي دچار رخدادهاي متنوعي بودهاند و بعضا فقدانهاي بزرگي نظير والدين يا امکانات مالي داشتهاند. اين فقدانها عموما موجب برانگيختن احساس نياز شده و فرد را واداشته در جهت رفع نياز خود به راهحلهاي خلاقانه بينديشد.
نياز به کسب موفقيت
افراد خلاق نياز دارند در کسب هدفهاي خود به موفقيتهايي دست پيدا کنند. اين نياز منبعي قوي و دلگرمکننده براي تلاش مضاعف فرد در زمينه دستيابي به راهحلهاي تازه، ريسکپذيري بيشتر و تمرکز قويتر بر موضوع است.
سوالي که مطرح ميشود اين است که چطور بفهميم که فرد خلاقي هستيم يا نه. يک آزمون علمي بسيار خوب در اين زمينه توسط آقاي تورنس طراحي شده که پيشنهاد ميدهم حتما اين آزمون را انجام دهيد. کافي است عبارت آزمون خلاقيت تورنس را در اينترنت جستجو کنيد. وبسايتهاي زيادي اين آزمون را بهصورت آنلاين ارائه کردهاند.