سبک زندگی مدرن و نفوذ تکنولوژی در تاروپود فعالیتهای روزانه افراد منجر به تغییر عادتها و تثبیت رفتارهای جدید در زندگی آنان شده است. خرید آنلاین نیز از همین دست رفتارهای جدید است که امروزه در بین مردم در حال جاافتادن است. بر همین اساس اکوسیستم استارتاپی در ایران نیز با شناسایی این تغییر در سبک زندگی هر روز شاهد ظهور استارتاپهایی است که در جهت پاسخگویی هر چه بیشتر به این نیاز شکل میگیرند. استارتاپ «بروتی» به نشانیbaroty.com نیز از همین دست ایدههاست که مارکتپلیسی را برای عرضه انواع محصولات ایجاد کرده است. سعید واعظزاده و مجتبی علا بنیانگذاران این استارتاپ از شهرستان نور در استان مازندران هستند. سعید که ۳۶ سال دارد و در رشته مدیریت صنعتی تحصیل کرده است داستان شکلگیری استارتاپشان را اینگونه روایت میکند: «من و مجتبی همشهری، هممدرسهای و همکار در حوزه فروش کامپیوتر بودیم و هر دو مغازه فروش لوازم کامپیوتری در شهرستان نور داشتیم. من بعد از مدتی فروش کامپیوتر را کنار گذاشتم و برای مدتی در شرکتهای مختلفی کارهای متفاوتی از جمله مدیر اداری و تضمین کیفیت، مشاور مدیریت و مدیر بازاریابی و تبلیغات را تجربه کردم، ولی از همان زمان که در حوزه کامپیوتر کار میکردم، حوزه اینترنت برای من خیلی جذاب بود و به طرز کار سایتهای آمازون و ایبی علاقهمند بودم ولی به دلیل محدودیتها در شهرستان و هم به دلیل اینکه رشته من مدیریت بود و خلأ دانشی در حوزه برنامهنویسی داشتم، به سمت عملیشدن آن نرفتم. مجتبی که فوقلیسانس مهندسی نرمافزار دارد نیز دغدغه مشابه من را داشت و به این ایده فکر میکرد ولی او نیز به دلیل درگیریهای کاری وارد این حوزه نشده بود. تا اینکه مجتبی خودش به من پیشنهاد داد که این ایده را با هم اجرایی کنیم. تقریبا یک ماهی به مشورت و ایدهیابی گذشت و حدود یک سال روی فرآیندها کار کردیم و در سال ۹۵ به صورت جدی کار را شروع کردیم و نسخه آزمایشی در پایان سال ۹۵ لانچ شد ولی نسخه نهایی آن در اردیبهشت ۹۶ در دسترس کامل قرار گرفته است.»
- بروتی چیست
بروتی یک مارکتپلیس است؛ یک بازار آنلاین که کاربران چه به عنوان خریدار و چه به عنوان فروشنده میتوانند در آن ثبتنام کنند. کاربرانی که میخواهند به عنوان فروشنده کار کنند، میتوانند از طریق کنترل پنلی که کاربرپسند است و ساده طراحی شده است برای خودشان صفحه اختصاصی ایجاد کنند و محصولات خود را برای فروش در سایت قرار دهند. «در ایران نمونههای مختلفی از مارکتپلیس وجود دارد از جمله نمونههای بیتوسی میتوان به بامیلو و دیجیکالا اشاره کرد. از جمله نمونههای سیتوسی که شبیه بروتی کار میکند، میتوان به سایت ایسام اشاره کرد. ولی تفاوت ما با بامیلو و دیجی کالا این است که این سایتها به سمت فروشندهها و تولیدکنندگان حرفهای با توجه به شرایط و قواعد خاصی که خوشان وضع کردهاند، میروند. اگر فروشندهای بخواهد به عنوان مثال با بامیلو کار کند، باید طبق شرایط بامیلو کارکند و کالا را در اختیار بامیلو قرار دهد تا ارسال کند و یا اینکه حتما باید در تهران مستقر باشد ولی ما این محدودیتها را نداریم و هر فروشنده با توجه به قوانینی که دست را کاملا باز میگذارد و مطابق با قوانین کشور است، با سیاستهایی که خودش در نظر میگیرد به فروش محصول میپردازد و خودش محصول را برای مشتری ارسال میکند. فقط باید سیاستها و شرایط ارسال و تحویل کالا و هر نوع اطلاعات دیگر در مورد محصولات را به صورت شفاف به اطلاع خریداران برساند و ما قوانینی را تحمیل نمیکنیم.»
در بروتی تقریبا همه دستهبندیها مانند کالای دیجیتال و کامپیوتر، اسباببازی، مد و پوشاک، لوازم و ابزار، صنایع دستی و غیره پوشش داده میشود. در سایت بخشی را نیز به فروش کالاهای دسته دوم اختصاص دادهاند ولی همانطور که میگویند این بخش تمرکز اصلیشان نیست. به علاوه به فروش صنایعدستی نیز بسیار علاقهمند هستند؛ «با تحقیقاتی که در سایتهای مختلف ایرانی انجام دادیم به این نتیجه رسیدیم که در ایران هنوز این اقبال در مردم ایجاد نشده که از سایتهایی که به صورت اختصاصی صنایع دستی را به فروش میرسانند، خرید کنند و تصمیم گرفتیم که راهحلی ارائه دهیم که افراد در کنار اینکه به خرید کالاهای اساسی میپردازند، به انواع صنایعدستی نیز برای فروش دسترسی داشته باشند. ما تلفیقی کار میکنیم و قصد داریم علاوه بر فروش صنایع دستی، فضایی را در اختیار هنرمندان قرار دهیم تا بتوانند خودشان را معرفی کنند.»
- شرایط خرید از بروتی
در بروتی برای اطمینان در خرید از طرف خریدار سیستم ضمانت برگشت پول در نظر گرفته شده است. «وقتی خریدار خرید میکند ما به ازای خرید پول را پیش خودمان نگه میداریم. بعد از اینکه فروشنده کالا را ارسال کرد و خریدار کالا را دریافت و تایید کرد، پول به فروشنده تحویل داده میشود. اگر به هر دلیلی خریدار شکایت کند و شکایت خریدار بجا باشد، فروشنده ملزم است برگشت کالا را بپذیرد و ما پول را برگشت میدهیم.» سعید میگوید در حال حاضر تعداد تامینکنندگان در سایت محدود هستند و فروش کمی داشتهاند چون تقریبا یک ماه است که سایت را راهاندازی کردهاند و قصد دارند اصل تبلیغات را در تیرماه امسال شروع کنند و میخواهند شروع تبلیغات بازاریابی را روی حوزه صنایعدستی انجام دهند که بخش عمدهای از این افراد در اینستاگرام حضور دارند و در حال آمادهسازی یک کمپین اختصاصی برای اینستاگرام هستند و میخواهند بروتی را در نمایشگاهها و رویدادهای مختلف نیز معرفی کنند.
- بالا و پایینهایی که بروتی با آن روبهرو بوده
آنها تاکنون از پسانداز شخصی خود بابت هزینهها خرج کردند و پلتفرم، فرآیندها و برنامهنویسی را خودشان انجام دادهاند «ما پلن درآمدزایی برای سایت در نظر گرفتهایم که مشابه سایر سایتهای مارکت پلیس براساس کارمزد است که این تعرفهها از ۵ درصد برای خریدهای بالای ۵۰ هزار تومان شروع میشود و به تناسب میزان خرید این میزان تا یک درصد کاهش پیدا میکند.» در طول مسیر با چالشهای مختلفی نیز روبهرو بودهاند «بزرگترین مسئله ما دوری از محیطهای استارتاپی و استارتاپداری در شهرستان است. ما به منتورها و کسانی که این راه را رفته باشند، دسترسی نداریم و من خودم بهتنهایی اکثر help سایتهایی مانند ایبی را ترجمه کردم تا بتوانم فرآیندها را شناسایی کنم. گاهی از همایشهایی که در تهران برگزار میشد، استفاده میکردیم ولی تمرکز شتابدهندهها در تهران است و ما از خدمات پشتیبانی فنی و مشاوره که به آن احتیاج داریم، محرومیم.» با این حال سعید بر این باور است که بازار خردهفروشی بسیار بزرگی در کشور وجود دارد و افراد خیلی زیادی هستند که در سطح خرد، فروش انجام میدهند و کسانی که در حوزه کارهای دستساز و هنری هم کار میکنند تعداد زیادی هستند که به نوعی در سیستمهای بامیلو و دیجیکالا قرار نمیگیرند و این نیاز وجود دارد که به این مخاطبان خدمات ارائه شود و آینده استارتاپشان را روشن میبیند.