جاذبه‌های گردشگری و صنعت توریسم علی‌رغم اینکه کشش این را دارد که بازار کار خوبی در آن شکل بگیرد، ولی تا‌کنون کمتر به آن پرداخته شده است. با این وجود، استارتاپ‌های مختلفی در جهت حمایت از این صنعت در ایران کار خود را شروع کرده‌اند تا بتوانند کمکی به رونق جاذبه‌های گردشگری ملی کرده باشند. استارتاپ آوایار به نشانی avayarsanat.ir یکی از این استارتاپ‌هاست که توسط سحر بختیاری بنیانگذاری شده است. سحر ۳۱ساله و متولد تهران است. لیسانس خود را در رشته مهندسی هوافضا از دانشگاه علوم و تحقیقات گرفته و کارشناسی ارشد در گرایش سیستم‌های فضایی از پژوهشگاه هوا و فضا دارد. او قبل از راه‌اندازی این استارتاپ به مدت ۱۰سال در رشته تخصصی خود کار می‌کرده و به طراحی ماهواره مشغول بوده است. «من از سال دوم دوران کارشناسی به صورت تخصصی وارد حوزه طراحی سیستم‌های فضایی شدم و در یک پروژه دانشجویی در سازمان فضایی شروع به کار کردم. ۲ سال در آنجا کار کردم و پس از آن از پژوهشکده ساماندهی ماهواره دعوت به همکاری شدم و به مدت ۸ سال نیز در آنجا طراحی سیستم‌های ماهواره را انجام می‌دادم. بعد از مدت طولانی کارکردن در بخش دولتی به این نتیجه رسیدم که اگر بخواهم فرد اثرگذاری در جامعه باشم با کار دولتی نمی‌توانم این اثرگذاری را داشته باشم. به همین دلیل در همان مدت فعالیتم در حوزه هوافضا با شرکت‌های خارج از سازمان نیز به صورت خصوصی کار می‌کردم و با سازو‌کار کارکردن پروژه‌ای و خارج از سیستم دولتی آشنایی داشتم. همچنین اکثر هم‌دوره‌ای‌ها و همکاران من به واسطه تحصیلاتی که داشتند، قصد داشتند به خارج از کشور مهاجرت کنند. من هم در ابتدا در همین افکار به سر می‌بردم ولی به واسطه سفرهایی که به خارج از کشور داشتم، به این موضوع پی بردم که اگر کشوری از ما بیشتر پیشرفت کرده، به این دلیل است که مردم آن کشور می‌خواستند کاری برای کشورشان بکنند. علاوه بر این، حین سفرهای متعددی که داشتم هر چه بیشتر به داشته‌های فرهنگی، زیستی و تاریخی ایران پی بردم که اکثر مردم ممکن است از آن بی‌اطلاع باشند. در همین سفرها با سیستم‌های راهنمای صوتی گردشگران آشنا شدم و تصمیم گرفتم استارتاپی راه بیندازم که در آن بتوان از این سیستم‌ها برای معرفی هر‌چه بهتر آثار تاریخی، فرهنگی و زیستی ایران به زبان‌های مختلف استفاده کرد.» سحر تا پیش از این استارتاپ با حوزه گردشگری در ایران آشنایی چندانی نداشت. به همین دلیل در کلاس‌های تور‌لیدری شرکت می‌کند تا هم اطلاعات خود را در این حوزه بالا ببرد و هم با افراد تاثیر‌گذار در این صنعت آشنا شود. پس از آن تقریبا از سال گذشته کار را شروع می‌کند و به کمک چند تن از دوستانش نسخه اولیه دستگاه راهنمای صوتی گردشگری را می‌سازند و با همان نمونه اولیه از دستگاه به ارزیابی بازار می‌پردازند و آن را به سازمان‌ها و ارگان‌های مربوطه معرفی می‌کنند. استقبال خوبی از این کار صورت می‌گیرد و آنها از ابتدای سال ۹۶ کار را به صورت جدی دنبال می‌کنند. «من در ابتدا با نگاه مهندسی به کار وارد شدم ولی بعد از مدتی متوجه شدم که اگر این دستگاه تا‌کنون در کشور مورد استفاده قرار نگرفته، به واسطه نبود محتوای مناسب بوده است. به همین دلیل تیم محتوایی را شکل دادم و به صورت تخصصی در این حوزه R&D انجام دادیم که به شکلی باید محتوا برای راهنمای صوتی نوشته شود و بخش محتوا را به موازات بخش تولید دستگاه ادامه دادیم.»
- آوایار چه‌کار می‌کند
راهنمای صوتی گردشگران آوایار در واقع یک دستگاه در ابعاد گوشی موبایل است که از گردن آویزان می‌شود و یک هدفون نیز روی گوش قرار می‌گیرد. گردشگر زمانی که در یک سایت تاریخی قدم می‌زند، بر اساس موقعیت مکانی که در آن قرار می‌گیرد، دستگاه به صورت خودکار اطلاعات مربوط به آن بخش را پخش می‌کند. علاوه بر این، دستگاه این قابلیت را دارد که در مکان‌هایی مانند موزه‌ها که تعداد اقلام و اشیا زیاد است، گردشگر به صورت انتخابی شیء یا تابلوی تاریخی را انتخاب کند و اطلاعات مربوطه از دستگاه پخش شود. این راهنمای صوتی به نوعی مکمل مجموعه‌ای است که گردشگر به صورت بصری مشاهده می‌کند. اپلیکیشن آوایار نیز تولید شده است که گردشگران در صورت تمایل می‌توانند از دستگاه یا اپلیکیشن برای دریافت محتوا استفاده کنند.
آوایار در واقع زیرساخت‌ها و بستری را ارائه می‌دهد تا میراث ایران بهتر معرفی شود که این میراث می‌تواند فرهنگی، تاریخی یا زیستی باشد. به عنوان مثال، اولین مشتری آوایار، باغ پرندگان تهران بوده که به نوعی میراث زیستی به حساب می‌آید. به عبارت بهتر هر نوع مکانی که گردشگر داشته باشد، می‌تواند مخاطب آوایار باشد حتی گالری‌های نقاشی. «ما در حال حاضر در حال تولید محتوا برای روستای ابیانه، تخت جمشید و کاخ گلستان هستیم و محتواهایی که تولید شده به زبان‌های فارسی، انگلیسی، آلمانی و عربی است. از آنجایی که نوع بیزینس ما B2B است، طرف حساب ما برای استفاده از محتوای تولید‌شده مجموعه‌دار‌ها و مسئولان متولی نگهداری از میراث تاریخی، فرهنگی و زیستی هستند. ما با این مسئولان صحبت می‌کنیم و براساس نیازی که دارند محتوا را تولید می‌کنیم و می‌فروشیم. بعد از اینکه محتوا و دستگاه‌ها در مجموعه قرار گرفت، از طرف خود مجموعه در اختیار گردشگران قرار می‌گیرد. مجموعه‌داران می‌توانند به صورت رایگان یا به ازای دریافت کرایه، دستگاه را در اختیار گردشگران قرار دهند. در همه جای دنیا زبان کشور میزبان برای کرایه ارزان‌تر است. در ایران کرایه استفاده از این دستگاه برای زبان فارسی بین رنج قیمتی ۵ تا ۱۰هزار تومان و برای زبان انگلیسی بین ۱۵ تا ۲۰ هزار تومان براساس نوع مجموعه می‌تواند تعیین شود.» هزینه استفاده از خدمات برای هر مجموعه متفاوت است. آنها به صورت پروژه‌ای کار می‌کنند و دستگاه را به صورت مجزا نمی‌فروشند و پارامترهایی که برای قیمت‌گذاری هر پروژه در نظر می‌گیرند، مواردی همچون حجم محتوا، تعداد زبان‌هایی که محتوا برای آن باید تولید شود و تعداد دستگاه‌های مورد نیاز برای هر مجموعه را شامل می‌شود. به عنوان مثال، در باغ پرندگان تهران حدود ۵۰ دستگاه تولید شده است که تولید دستگاه‌ها نیز براساس سفارش هر مجموعه صورت می‌گیرد.
- حجم بازار آوایار
تیم آوایار هنوز به مرحله درآمدزایی نرسیده‌اند و قرار است این درآمدزایی همزمان با اولین استفاده از دستگاه‌های راهنمای صوتی گردشگران در باغ پرندگان تهران در نوروز امسال صورت گیرد. باقی پروژه‌ها نیز در دست راه‌اندازی است. به عنوان مثال، پروژه روستای ابیانه و پروژه تخت جمشید نیز در سال آینده اجرایی می‌شوند. سحر به آینده این بازار امیدوار است و می‌گوید این بازار کشش مناسبی دارد و مدعی آن هم تعداد موزه‌ها و آثار تاریخی، فرهنگی و زیستی است که در کشور وجود دارد. علاوه بر این پارک‌های موضوعی مانند باغ‌وحش‌ها و باغ‌های پرندگان و گالری‌ها می‌توانند مخاطب آنها باشند. از طرف دیگر تعداد گردشگران این مجموعه‌ها نیز می‌تواند دلیل دیگری بر این ادعا باشد. آنها در این کار با چالش‌هایی هم روبه‌رو بودند «مهم‌ترین مشکلی که با آن مواجه بودیم، تغییر افراد در پست‌های مدیریت دولتی است. به عنوان مثال، با مدیری به توافق می‌رسیم و با تغییر آن مدیر کارها به تعویق می‌افتد، ولی در کل کارها تا‌کنون خوب پیش رفته و حتی می‌توانم بگویم بیشتر از پیش‌بینی‌ای که داشتیم، از کار استقبال شده است.»
