تمرکز از روی رقابت قیمتی باید برداشته شود

• با توجه به اینکه سال ۹۷ را سال سختی برای استارت آپ ها توصیف می کنند، به نظر شما مهمترین راهکارهایی که کسب وکارها برای ماندگاری در بازار ۹۷ در پیش گرفتند، چه بود؟

تنها استارتاپ های توانستند دوام بیاورند که یا سر به سر یا سودآور بودند یا هنوز از سرمایه‌های جذب شده قبلی ذخیره داشتند و در نهایت توانستند با کاهش هزینه ها از شرایط بد اقتصادی به سلامت عبور کنند. استارتاپ بدون برنامه و پول هوشمند به سمت نابودی میرود.

• مهمترین دلایل کناررفتن بعضی از استارت‌آپ‌ها در سال ۹۷، ناشی از سختی‌های این سال بود یا عدم مجهزبودن به دانش مدیریت کسب‌وکار در زمان بحران؟

به نظرم بسیاری از استارت آپها برای رسیدن به (KP ) زمان بندی تعیین شده توسط سرمایه گذار پول زیادی در سالهای ۹۴ تا ۹۶ برای رقابت و تثبیت به عنوان رهبر بازار سوزاندند و با شوک اقتصادی اوایل سال و عدم تزریق پول توسط سرمایه گذارها استارت آپها دچار مشکل و تعطیل شدند.

• سال ۹۸ در راه است، می‌گویند سالی به مراتب سخت از سال ۹۷ خواهد بود. به نظر شما چه راهکارهایی برای ماندگاری در بازار وجود دارد؟

استارتاپ هایی که در مراحل اولیه هستند تا جای ممکن از روش بوت استرپ استفاده کنند، استارتاپ های مراحل میانی باید به درآمدزایی فکر کنند، در هر حوزه چند بازیگر اصلی وجود دارد که هنوز به دنبال رقابت قیمتی هستند، تمرکز از روی رقابت قیمتی باید برداشته شود به سمت رقابت ارائه خدمات برود. تمام استارتاپ‌ها (در هر مرحله از رشد) چاره ای جز مدیریت هزینه ندارند.

• می توانید به نکاتی اشاره کنید که می‌تواند منشاء امیدبخشی باشد. اینکه چگونه می‌توان در چنین شرایطی استارت‌آپ راه‌اندازی کرد و مثلا سرمایه جذب کرد؟ آیا منابع و بازیگرانی برای جذب سرمایه وجود دارد که در سال ۹۸ به بازار بیایند؟

با توجه به کاهش ارزش پول ملی و ۳ برابر شدن قیمت ارز، استفاده از بسیاری از سرویس های خارجی برای استارتاپ ها بسیار پرهزینه شده، ایده های بسیاری در حوزه خدمات وجود دارد که به عنوان تبدیل تهدید به فرصت میتوان روی این ایده ها کار کرد، ضمن اینکه اگر برخی شرکت‌های VC تعطیل شده اند و سرمایه‌گذاران خارجی از ایران رفته اند، شرکت‌های تامین مالی جمعی شروع به فعالیت کرده اند که می‌توان برای جذب سرمایه روی این شرکت ها حساب باز کرد.

• مهمترین شیوه‌های مدیریتی که بنیانگذاران و مدیران استارت آپی باید در سال ۹۸ در پیش بگیرند چه است؟

با توجه به سختی سال پیش رو، هدف اصلی بقای بسیاری از استارت آپ‌ها است، برای همین باید تمام هزینه‌ها از هزینه‌های بازاریابی گرفته تا هزینه‌های نیروی انسانی کنترل شود، ادغام اصولی استارتاپ‌ها کمک فراوانی به این موضوع می‌کند.

• سال ۹۸، سال راه‌اندازی چه استارت‌آپ‌هایی و دوام‌آوری چه کسب‌وکارهایی خواهد بود؟

استارت‌آپ‌هایی که امکان خلق درآمد در کوتاه مدت را داشته باشند و هزینه جذب کاربر معقول و هزینه های عملیاتی و تعداد نیروی انسانی پایین داشته باشند و در بازارهای رقابتی و یا اشباع شده وارد نشوند.