استارتاپ پاناک یک پلتفرم IOT است که توسط احسان واثقی، هومن همت‌خواه، پژمان آزادگان و محمد زرافشان در شهر اهواز راه‌اندازی شده است. احسان واثقی متولد ۶۷ در اهواز است و در رشته مهندسی کامپیوتر دانشگاه شهید چمران اهواز تحصیل کرده و ارشد آی‌تی از دانشگاه امیرکبیر دارد.
هومن همت‌خواه دانشجوی دکترای الکترونیک، پژمان آزادگان ارشد ابزار دقیق و محمد زرافشان لیسانس کامپیوتر دارند. با احسان واثقی هم‌صحبت شدیم تا بیشتر در مورد پاناک بدانیم. او می‌گوید: «من از سال ۸۹ برنامه‌نویسی انجام می‌دهم. در سال ۹۲ با محمد زرافشان یک استارتاپی در اهواز با عنوان اهواز منو راه انداختیم و این اولین تجربه استارتاپی ما بود که البته در حال حاضر متوقف شده است.
از طرف دیگر، من علاوه بر برنامه‌نویسی به الکترونیک نیز علاقه‌مند بودم و حوزه IOT را نیز دنبال می‌کردم و از آنجایی که پلتفرم IOT در ایران وجود نداشت و پلتفرم‌های خارجی نیز به دلیل تحریم برای ایران امکان پرداخت ندارند، به این فکر افتادیم که یک پلتفرم IOT راه بیندازیم و ایده پاناک از همین جا شکل گرفت.»
در پلتفرم پاناک چه خدماتی ارائه می‌دهید؟
پلتفرم پاناک یک پلتفرم اینترنت اشیا‌ست. عمده وظیفه پلتفرم‌های اینترنت اشیا این است که از ابزارک‌هایی که افراد و شرکت‌های مختلف می‌سازند، حمایت کند به این ترتیب که این افراد مجبور نباشند که برای گسترش کار خود به دنبال زیرساخت و سرور و فضای تحت وب باشند بلکه بتوانند اطلاعات دیوایس خود را بفرستند و در اینترنت ذخیره کنند و نمودارهای مربوط را به صورت آنلاین مشاهده کنند و در صورت نیاز روی موبایل نوتیفیکیشن دریافت کنند.
به عبارت دیگر، این پلتفرم کمک می‌کند که دیوایس تولیدشده توسط سازنده بدون دغدغه به اینترنت وصل شود. ما در پاناک هم به دنبال همین هدف هستیم و سرورهای ما داخل ایران است و همین باعث شده سرعت پلتفرم بالا برود.
شما علاوه بر پلتفرم پاناک، دیوایس‌هایی هم خودتان تولید کرده‌اید. در مورد آنها هم توضیح دهید؟
به صورت کلی ۳ دیوایس دستگاه پایش دما، دستگاه پایش رطوبت خاک و هوا و دستگاه پایش اتاق سرور تولید کرده‌ایم. دیوایس‌ها وارد بازار شده‌اند و ما برای آنها کمپین کراودفاندینگ برگزار کردیم و تاکنون موفق شده‌ایم ۳۰ دیوایس را بفروشیم.
قیمت دیوایس‌های خود را چقدر تعیین کرده‌اید؟
فعلا فقط قیمت دیوایس پایش دما را تعیین کرده‌ایم که حدود ۷۵۰هزار تومان است و قیمت ۲دیوایس دیگر با مذاکره با مشتری تعیین می‌شود.
تاکنون چه تعداد دیوایس از خدمات پلتفرم استفاده کرده‌اند؟
پلتفرم هنوز به صورت عمومی منتشر نشده و فکر می‌کنم تا آبان ماه در بازار ارائه شود. تاکنون دیوایس‌های خودمان از پلتفرم استفاده کرده‌اند و ۳تولیدکننده دیگر نیز به صورت آزمایشی از خدمات استفاده کرده‌اند.
با چه سرمایه اولیه‌ای کار را شروع کردید؟
ما تاکنون حدود ۵۰ میلیون در کار هزینه کرده‌ایم و به صورت بوت‌استرپ پیش رفته‌ایم.
بازار اینترنت اشیا را در ایران چطور ارزیابی کردید. آیا آن را رو به رشد می‌بینید؟
بله، به نظرم بازار اینترنت اشیا مانند اینترنت که در مدت کوتاهی دنیا را تسخیر کرد، می‌تواند به سرعت همه‌گیر شود. به عبارت بهتر، در چند سال آینده اکثر وسیله‌هایی که به صورت روزمره استفاده می‌شود، به سمت اینترنت اشیا خواهد رفت و پتانسیل بالایی در این بازار وجود دارد.
آیا تحریم‌ها خللی در روند تولید دیوایس‌ها ایجاد کرده است؟
خوشبختانه ورود قطعات الکترونیک با مشکل روبه‌رو نشده‌اند و در دسترس هستند و معمولا دستگاههای اسمبل‌شده با مشکلاتی برای واردات روبه‌رو هستند و از جمله چالش‌هایی که داشته‌ایم، کمبود سرمایه بوده است.
برای اینکه بتوانید اسکیل کنید، به چه میزان سرمایه احتیاج دارید؟
از نظر اعداد و ارقام با توجه به اینکه صنعت الکترونیک نسبت به تولید نرم‌افزار هزینه‌بر است، با توجه به بررسی‌هایی که انجام داده‌ایم، برای اسکیل‌کردن به حداقل ۵۰۰ میلیون تومان برای تولید ۲۰۰۰ دیوایس در کمتر از یک سال نیازمندیم.
حجم بازار اینترنت اشیا را در ایران چقدر ارزیابی می‌کنید و فکر می‌کنید چند درصد این بازار را بتوانید به‌دست بیاورید؟
بازار، بازار بزرگی است و به حجم آن روزانه اضافه می‌شود چرا‌که در حال حاضر تمام شرکت‌های تولیدکننده مرتبط به فکر اینترنت اشیا افتاده‌اند و حوزه‌های مختلفی روی این حوزه تمرکز کرده‌اند و فکر می‌کنم اگر در این حوزه خوب کار کنیم، می‌توانیم حجم خوبی را به‌دست بیاوریم.
به صورت کلی، وجود رقیب در این حوزه را فرصت می‌دانید یا تهدید؟
این بازار در ایران نوپاست و بیشتر فعالان در فاز تحقیق و توسعه بوده‌اند ولی به صورت کلی وجود رقبا منجر می‌شود که این حوزه زودتر در جامعه جابیفتد.
بیشتر از چه شیوه‌هایی برای معرفی خودتان استفاده می‌کنید؟
در حوزه دیوایس‌ها بیشتر به صورت هدفمند در صنایع مختلف دیوایس را معرفی می‌کنیم و از دیجیتال‌مارکتینگ استفاده می‌کنیم و برای پلتفرم بیشتر قصد داریم از شیوه‌های آموزشی و برگزاری ورکشاپ استفاده کنیم و یکی از دلایلی هم تاکنون پلتفرم وارد بازار نشده، این است که در حال تدوین استراتژی بازاریابی آن هستیم.