جامعه استارتاپی ایران توجه ویژهای به بحثهای محیط زیستی پیدا کرده است. استارتاپ رهسپار به نشانی
rahsepar.net نیز یکی از همین استارتاپهاست که شاید در وهله اول فقط استارتاپی در زمینه اشتراکگذاری سفر به نظر برسد ولی فوایدی که از استفاده از خدمات این نوع استارتاپها حاصل میشود شامل کاهش آلودگی هوا، ترافیک و استفاده کمتر از خودروی شخصی است که در نهایت منجر به حفظ محیط زیست میشود. محمدرضا قازلی که فارغالتحصیل رشته نرمافزار از دانشگاه آزاد قزوین است، رهسپار را به همراه تیمش راهاندازی کرده است. او ۲۶ سال دارد و متولد تهران است. ایده رهسپار در سال ۸۹ زمانی که باید مسافت شهر محل سکونتش کرج تا دانشگاه آزاد قزوین را هر روز طی میکرد، در ذهنش شکل گرفت «در آن زمان معمولا بچهها به صورت خودجوش سر اتوبان میایستادند و دانشجوهایی که خودروی شخصی داشتند و به سمت قزوین میرفتند با دریافت هزینه بسیار کمتر از تاکسیهای بین شهری آنها را سوار میکردند و به مقصد میرساندند ولی همیشه نوعی ناهماهنگی برای پیدا کردن دانشجوها و کسانی که ماشین شخصی داشتند، وجود داشت گاهی ماشین بود ولی دانشجو نبود و گاهی هم بالعکس. از آنجا بود که این ایده به ذهنم رسید که بستری ایجاد کنم که دانشجوهایی که در روز سفر دارند بتوانند با کسانی که با ماشین شخصی به دانشگاه میروند، ارتباط برقرار کنند و به نوعی برنامهریزی سفر انجام گیرد، ولی در آن دوره مهمترین ابزار که استفاده از اسمارتفونهاست رایج نبود و عملا با نبود بستر مناسب مواجه بودیم.» محمدرضا این ایده را در ذهن خود داشت تا اینکه در سال ۹۳ از طرف دانشگاه در مسابقات جهانی رباتیک در کشور آلمان شرکت میکند و در قطار با فردی آشنا میشود که با همین روش تنها با پرداخت ۱۸ یورو از فرانسه با یک مرسدس به آلمان آمده بود در صورتی که محمدرضا و همراهانش برای یک مسیر قطار در آلمان ۴۰ یورو پرداخت کرده بودند. همین اتفاق باعث میشود که چراغ این ایده مجدد در ذهنش روشن شود و بعد از باگشت به ایران آن را عملی کند.
- رهسپار چه کار میکند
رهسپار یک سامانه به اشتراکگذاری خودرو است؛ به عبارت دیگر اگر رانندهای تکسرنشین باشد و بخواهد از شهری به شهر دیگر برود، میتواند برنامه سفر خود را در روزهای قبل سفر ثبت کند و اعلام کند که در یک روز مشخص و در یک ساعت مشخص قصد دارد از شهری به شهر دیگر و یا حتی از نقطه داخل شهر به نقطه دیگر در همان شهر نقل مکان کند. حال افرادی که هم مسیر باشند که ممکن است هم دانشگاهی باشند یا همکار، این سفرها را میبینند و رزرو میکنند و با کرایه کمتری نسبت به کرایههای رایج به مقصد میرسند. «این سیستم بیشتر برای دانشجوها و افرادی مانند کارمندان که در طول هفته سفر تکراری دارند، مناسب است. ما مخاطب اولیه خود را دانشجویان قرار دادیم، به دو دلیل؛ یکی اینکه دانشجویان نسبت به کارمندان بیشتر از اسمارتفون استفاده میکردند و دوم اینکه راحتتر بههم اعتماد میکردند و کار را با دانشجویان دانشگاه آزاد قزوین شروع کردیم. تاکنون در دانشگاه آزاد قزوین ۲۵۰۰ نفر عضو رهسپار هستند و در این دانشگاه ۱۵۰۰ سفر ثبتشده داریم و نزدیک به ۵۰۴ واحد از واحدهای دانشگاه آزاد در سراسر کشور نیز به این سیستم متصل شده است.»
رهسپار یک سامانه به اشتراکگذاری خودرو است؛ به عبارت دیگر اگر رانندهای تکسرنشین باشد و بخواهد از شهری به شهر دیگر برود، میتواند برنامه سفر خود را در روزهای قبل سفر ثبت کند و اعلام کند که در یک روز مشخص و در یک ساعت مشخص قصد دارد از شهری به شهر دیگر نقل مکان کند
- امنیت سفر در رهسپار
تمام افرادی که از سیستم رهسپار استفاده میکنند، احراز هویت میشوند. دانشجویان از طریق کد ملی، کد دانشجویی و اطلاعات هویتی که در سیستم وارد میکنند و در پروفایل هر فرد لوگوی تایید میخورد و افرادی هم که سازمانی نباشند نیز از طریق ثبت کد ملی احراز هویت میشوند. به علاوه تمام رانندگان چه زیر نظر سازمانی کار کنند یا اینکه غیرسازمانی باشند باید خودروی خود را در سامانه ثبت کنند به این ترتیب که گواهینامه و بیمه شخص ثالث خود را باید در سیستم رهسپار آپلود کنند. «وقتی کاربر وارد اپلیکیشن میشود و مسیری را برای سفر جستوجو میکند، سفرهای موجود در آن مسیر که توسط رانندگان ثبت شده و زمانهای مشخص شده برایش به نمایش گذاشته میشود. به طور کلی انتخاب سفر با مسافر است ولی ما سفرهایی را که زودتر پر میشوند زودتر معرفی میکنیم تا افراد را ترغیب کنیم با هم سفر کنند و بخشی را برای خانمها قرار دادهایم که میتوانند سفر مخصوص خانمها را انتخاب کنند. به صورت کلی ما کرایه را مشخص نمیکنیم ولی فرمولی داریم که براساس ثبت مسیری که راننده انجام میدهد، یک رنج قیمت به او پیشنهاد داده میشود و راننده بسته به اینکه چقدر میخواهد دریافت کند، کرایه را مشخص میکند. مسافران نیز بعد از مشاهده مسیر مورد نظر و قیمتهای پیشنهادی راننده مورد نظر را انتخاب میکند و از طرف دیگر راننده نیز باید مسافر را تایید کند تا او به سفر اضافه شود. این انتخابها و تایید چه برای راننده و چه برای مسافر براساس نظرات و امتیازاتی است که رانندگان به مسافران و مسافران به رانندگان در سفرهای قبلی دادهاند. این نظرسنجی بعد از هر سفر از راننده و مسافران صورت میگیرد و آنها میتوانند از یک تا ۵ به یکدیگر امتیاز دهند. اگر رانندهای به خاطر عدم دقت در رانندگی، کثیفبودن ماشین و یا هر نوع مشکل دیگری امتیاز پایینی دریافت کند، بعد از مدتی از طرف سیستم اخطار دریافت میکند و تا مدتی نمیتوانند سفر داشته باشند و اگر موارد تکرار شود از سیستم حذف میشوند.»
- درآمدزایی رهسپار
اپلیکیشن رهسپار به صورت رایگان در کافه بازار در دسترس قرار دارد «شیوه درآمدزایی ما به این ترتیب است که به ازای هر سفر ۱۰درصد کارمزد از کرایهای که راننده مشخص میکند را دریافت میکنیم و پرداختها به صورت آنلاین از طریق اپلیکیشن صورت میگیرد و در پایان سفر به حساب راننده واریز میشود. متوسط کرایه ما کمتر از کرایه تاکسیهای خطی است. این کمتر بودن کرایه گاهی تا ۷۰ درصد است. به عنوان مثال، دانشجویان دانشگاه قزوین با استفاده از این سیستم از تهرانپارس تا قزوین را میتوانند با ۷هزار تومان طی کنند این در صورتی است که کرایه تاکسیهای تهران- قزوین ۱۸ هزار تومان است.»
