اکوسیستم کویت؛ آهسته اما در حال پیشرفت

اکثر کشورهای خلیج فارس دارای تنوع اقتصادی هستند. این تنوع موجب تغییر در گرایش محلی‌ها نسبت به بخش عمومی شده است. افزایش هزینه زندگی، نوسانات نفت و سایر مسائل موجب شده ‌تا مردم کویت به دنبال کسب‌وکارهایی به غیر از کسب‌وکارهای سنتی فعلی باشند. حتی دولت کویت تا‌کنون درباره پتانسیل اکوسیستم استارتاپی کویت تحقیق نکرده ‌و نمی‌داند استارتاپ‌ها چقدر می‌توانند بر کل اقتصاد این کشور تاثیر بگذارند.

برنامه‌هایی مانند صندوق ملی توسعه کسب‌وکارهای کوچک و متوسط امروز‌ از سوی دولت راه‌اندازی شده‌اند تا از کارآفرینان این کشور پشتیبانی کنند.

فرهنگ کویت یکی از موانع بزرگ بر سر راه نوآوری است. تا زمانی که فرهنگ راه را برای نوآوری باز نکند، اکوسیستم استارتاپی کویت نمی‌تواند رونق پیدا کند. ایجاد چنین فرهنگی کار دشواری است، زیرا فرهنگ را نمی‌توان با یک فرد یا یک سازمان واحد تعریف کرد و سال‌ها و شاید چندین دهه طول بکشد تا یک محیط استارتاپی مناسب ایجاد شود.

دیدگاه مردم نسبت به بیکاری، تعطیلی شرکت یا حتی ورشکستگی باید تغییر کند و مردم باید دریابند که این مسائل شکست‌های دائمی به شمار نمی‌روند و موقتی هستند. اینها نه‌تنها موجب می‌شود مردم تمایل کمتری به چالش‌ها داشته باشند، بلکه موجب می‌شود ریسک‌پذیر نباشند. ریسک‌پذیری از اصول اولیه کارآفرینی است.

یک مرکز نوآوری در حال رشد به طور مداوم به تزریق پول نیاز دارد. این چیزی نیست که دولت محلی روی آن کنترل داشته باشد. راهکار آن در سرمایه‌گذاری فرشته و سرمایه‌گذاری خطرپذیر است. استارتاپ‌ها اگر به سرمایه دسترسی نداشته باشند، نمی‌توانند موفق شوند. از آنجا که اکوسیستمم استارتاپی کویت هنوز باید راهکارهای زیادی را تجربه کند، چیزهای زیادی باید ساخته شود؛ چیزهایی که در سانفرانسیسکو یا بنگلور وجود دارند اما در منطقه خلیج فارس خیر.

دو استارتاپ‌ کویتی به نام‌های Talabat و Carriage هر یک به ترتیب در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ به قیمت ۱۷۰میلیون دلار و ۱۰۰میلیون دلار توسط راکت اینترنت و دلیوری هیرو خریداری شدند

سایر جنبه‌های یک محیط مناسب برای تامین بودجه شامل مقررات کمتر، دسترسی به برگزاری دورهای تامین بودجه و خرید کسب‌وکارهای کوچک توسط شرکت‌های بزرگ می‌شود. تا زمانی که این عوامل تسهیل پیدا نکنند، کویت نمی‌تواند به یک مرکز استارتاپی تبدیل شود. طبق گزارش‌ها، در منطقه خاورمیانه کویت تنها ۴ درصد از معاملات سرمایه‌گذاری را به خود اختصاص داده است.

اما کویت دارد تغییر‌ می‌کند. اکوسیستم استارتاپی کویت در حال پیشرفت است و اگر تمام سهامداران همکاری کنند، دستاوردهای مهمی در انتظار آنها‌ست. همچنین استارتاپ‌هایی در این کشور وجود دارند که صحت این موفقیت را نشان می‌دهند. دو استارتاپ‌ کویتی به نام‌های Talabat و Carriage هر یک به ترتیب در سال‌های ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ به قیمت ۱۷۰ میلیون دلار و ۱۰۰میلیون دلار توسط راکت اینترنت و دلیوری هیرو خریداری شدند.

این چنین معاملات نشان می‌دهد که کارآفرینی کویت چیزی فراتر از یک تلاش مثبت است و اکوسیستم استارتاپی کویت دارد پیشرفت می‌کند. شرکت‌های سرمایه‌گذاری فرشته و انکوباتورهای استارتاپی به کسب‌وکارهای آنلاین در کویت کمک می‌کنند تا جایگاهی در بازار داشته باشند. دو شرکت به نام‌های سیرداب لب و ارزان ونچر کپیتال در شکل‌گیری اکوسیستم کارآفرینی در کویت نقش مهمی را ایفا کرده‌اند.

سایر عوامل عبارتند از: ارتباط بینابینی با سایر کشورها در خاورمیانه و شمال آفریقا، رتبه کویت در بین ۵۰ اقتصاد ضریب نفوذ تلفن هوشمند برتر‌ و ظهور برخی ‌کسب‌وکارهای موفق آنلاین در کویت مانند تپ پیمنتس و بوتیکات.

اکوسیستم استارتاپی خاورمیانه

یکی از مزیت‌های منطقه خاورمیانه برای رشد اکوسیستم استارتاپی جمعیت جوان آن است. کویت نیز یکی از کشورهایی است که اکثر جمعیت آن را جوانان تشکیل داده‌اند. بیش از ۵۰ درصد از جمعیت این کشور افراد زیر ۳۰سال هستند که علاقه زیادی به فناوری دارند. به علاوه دو‌سوم آنها حداقل یک دستگاه هوشمند دارند.

این بدان معنی است که نه‌تنها ضریب نفوذ دستگاه‌های هوشمند و اینترنت در حال افزایش است، بلکه این جمعیت جوان کویت راه‌های زیادی برای یادگیری و ارضای حس کنجکاوی خود در اختیار خواهند داشت. از سوی دیگر مهاجران زیادی در کویت زندگی می‌کنند.

اکنون دولت کویت ممکن است از این موضوع خوشحال نباشد اما از دیدگاه کارآفرینی‌ و از آنجا که می‌دانیم بیش از نیمی از شرکت‌های فورچون ۵۰۰ یا توسط مهاجران یا فرزندان مهاجران راه‌اندازی شده‌اند، قطعا این یک خبر خوش برای اکوسیستم کارآفرینی کویت است.

وقتی افراد از کشورهای توسعه‌یافته به کویت نقل مکان می‌کنند، فناوری‌های جدیدتر، رویکردهای حل مسئله بهتر و مهارت‌های تولید محصول پیشرفته‌تر را با خود به همراه می‌آورند. به علاوه، گروه تحقیقات ماگنیت در دوبی تحقیق کرده ‌که بیش از ۱ میلیارد دلار سرمایه در سال آینده در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا جمع‌آوری خواهد شد که دوبی و کویت ذینفعان اصلی آن خواهند بود.

حتی دولت محلی از دیدگاه کارآفرینی پشتیبانی می‌کند زیرا کاملا واضح است که با این دیدگاه کشور تا سال ۲۰۳۵ از طریق برنامه‌های توسعه راهبردی مختلف به یک مرکز مالی و فرهنگی تبدیل خواهد شد. همچنین دولت برای افزایش محدوده سرمایه مستقیم خارجی تا ۳۰۰ درصد در حال مذاکره است.

از زبان سرمایه‌داران خطرپذیر، معمولا به طور میانگین ۷ تا ۸ سال طول می‌کشد تا استارتاپ‌ها به مرحله بلوغ برسند؛ مرحله‌ای که در آن برای سوددهی و بازدهی آمادگی کامل دارند.

اکنون، از آنجا که می‌دانیم علاوه بر کویت کل منطقه خاورمیانه در دهه گذشته با مفهوم استارتاپ‌ها و کارآفرینی آشنا نبوده است، می‌توان گفت استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای کوچک در کویت هنوز راه طولانی در پیش دارند تا جایگاه خود را به عنوان یک مکان اصلی جذب سرمایه و بودجه پیدا کنند.