نگرانی‌ها درباره دسترسی فیس‌بوک به اطلاعات کاربران واتساپ در هفته‌های گذشته موجب شده تعداد بسیار زیادی از کاربران این پیام‌رسان به استفاده از پلتفرم‌های جایگزین روی آورند و اینطور به نظر می‌رسد که حتی کسبوکارها هم ترجیح داده‌اند به پلتفرم‌های دیگر کوچ کنند.
برخی مدیران اجرایی پیامرسانهایی که صرفا برای کارهای تجاری ایجاد شده بودند اخیرا اعلام کرده‌اند طی هفته‌های گذشته و به‌خصوص بعد از اینکه فیس‌بوک شرایط جدیدی را برای استفاده کاربران از پیام‌رسان واتساپ اعلام کرد، آنها شاهد افزایش سریع تعداد کاربرانشان بوده‌اند.
این کوچ گسترده کاربران از واتساپ موجب شد تا فیس‌بوک تاریخ اعمال شرایط جدید بر حریم خصوصی بر کاربران واتساپ را تغییر داده و تاریخ ۱۵ماه مه را برای این کار انتخاب کند.
در هند، جایی که واتساپ بسیار محبوب است، فیس‌بوک یک صفحه کامل آگهی در بسیاری از روزنامه‌ها منتشر کرد و در آن سعی کرد به کاربران اطمینان دهد که فیس‌بوک همچنان به حریم خصوصی کاربران واتساپ احترام گذاشته و خود را ملزم به حفاظت از آن می‌داند.
فیس‌بوک در سال ۲۰۱۴ نرمافزار پیام‌رسان واتساپ را به مبلغ ۲۱میلیارد و ۸۰۰میلیون دلار خریداری کرد. ۲سال بعد تغییراتی در شرایط حریم خصوصی این پیام‌رسان صورت داد تا به فیس‌بوک اجازه دسترسی به ابرداده‌های کاربران واتساپ را بدهد.
در این راستا اطلاعاتی نظیر اینکه کاربر به چه کسی پیام داده و چه زمانی و کجا از واتساپ استفاده کرده، در دسترس فیس‌بوک قرار می‌گرفت. البته به کاربران واتساپ این اجازه داده شد که در صورت تمایل به فیس‌بوک این دسترسی را ندهند.
به نظر می‌رسد تغییراتی که اخیرا فیس‌بوک اعلام کرده این انتخاب و اختیار را از کاربران سلب کرده است. البته فیس‌بوک اعلام کرده این تغییرات تنها بر کسب‌و‌کارهایی که از واتساپ استفاده می‌کنند اثر خواهد گذاشت نه بر کاربران عادی و دلیل این تغییرات هم این است که شرکت‌ها بتوانند خیلی آسان‌تر با مشتریان خود از واتساپ ارتباط برقرار کنند.
شفاف‌سازی فیس‌بوک و تعویق اعمال قوانین جدید حریم خصوصی واتساپ احتمالا تاثیر کمی در ممانعت از کوچ کاربران به سمت پیامرسانهای دیگر خواهد داشت؛ چراکه مقررات جدیدی که فیس‌بوک اعلام کرده و همچنین سر‌و‌صدایی که در این خصوص به پا شده، خیلی از کاربران واتساپ را هوشیار کرده است.
بیشتر بخوانید: تاریخچه اپل
آی‌پی در خطر
در میان گروه‌هایی که از این اقدام فیس‌بوک نگران هستند، تیم‌های کسب‌و‌کاری دیده می‌شود که اغلب از فیس‌بوک در تماس‌های روزمره کاری و یا ارتباط با مشتریانشان استفاده می‌کردند.
به نظر می‌رسد این کار فیس‌بوک تمامی افکار و ایده‌هایشان را در معرض خطر افشا‌شدن قرار می‌دهد و این درحالی است که فیس‌بوک برای فاش‌نشدن این اطلاعات هیچ تضمینی ارائه نمی‌کند.
برای پیامرسانهای سازمانی که برای کسبوکارها طراحی شده‌اند، اطلاع یافتن از اینکه فیس‌بوک چطور می‌خواهد با تغییر در حریم خصوصی کاربران درآمد کسب کند، خیلی هم اهمیت ندارد. به لطف همه‌گیری کرونا، استفاده از پیام‌رسان‌ها در سال گذشته افزایش چشمگیري داشته است.
برخی از این پیام‌رسان‌ها تا حدود ۸۰۰ درصد رشد تعداد کاربر را تجربه کرده‌اند و اتفاقا با سروصداهایی که اخیرا در خصوص اقدام جدید فیس‌بوک به پا شده، کاربرانشان افزایش نیز یافته است.
برای مثال پیام‌رسان Symphony که از سوی کنسرسیومی از موسسات مالی بزرگ نظیر
Goldman Sachs ،J.P Morgan ،Morgan Stanley و Bank of America حمایت می‌شود، در سال گذشته رشد کاربرانش به بیش از ۴۰ درصد رسیده و در هفته اخیر نیز رشد بی‌سابقه‌ای را تجربه
کرده است.
مورتن بروگر، مدیرعامل پیام‌رسان Wire، مستقر در برلین، که یک پلتفرم بسیار امن برای پیام‌رسانی تلفن همراه است، می‌گوید او از ۳ تا ۴دولت اروپایی پیشنهادهاي کاری داشته و معتقد است این پیشنهادها به دلیل اتفاقاتی است که اخیرا برای واتساپ و حریم خصوصی کاربران افتاده است.
سهولت استفاده
واتساپ به این دلیل بین تیم‌های کسب‌و‌کار محبوب شد چون کار با آن ساده بود. کارکنان از واتساپ در امور شخصی‌شان نیز استفاده می‌کردند و زمانی این نرمافزار امنیت بسیار بالایی به کاربران ارائه می‌کرد و رمزگذاری دو‌طرف پیام‌ها را انجام می‌داد.
اما از نظر متخصصان آی‌تی و نهادهای حقوقی، واتساپ از همان ابتدا هم برای ارتباطات مرتبط با کسب‌و‌کار و تجارت نرمافزار مناسبی نبود.
برای مثال، شرکت‌ها هیچ کنترلی روی اطلاعاتی که کارکنانش از طریق واتساپ منتقل می‌کردند نداشتند و نمی‌توانستند مطمئن باشند که کارکنانشان عمدا یا ناخواسته قوانین را در واتساپ نقض نمی‌کنند.
در اروپا بسیاری از شرکت‌ها از این بیم داشتند که مبادا اطلاعاتی که در واتساپ با مشتریانشان رد و بدل می‌کنند موجب شود آنها به نقش قوانین سفت و سخت حریم خصوصی اتحادیه اروپا متهم شوند.
به همین دلیل بسیاری از این شرکت‌ها کارکنانشان را از کار با واتساپ منع کردند.
پیش‌تر هم بسیاری از مدیران قوانین سفت و سختی را به همراه مجازات‌های سخت برای کارکنانی که از واتساپ برای مصارف تجاری استفاده می‌کنند، در نظر گرفتند و حالا همان مدیران می‌گویند «ما که قبلا به شما هشدار داده بودیم و حالا شما جدا باید کاری بکنید».
اما بسیاری از تجار و معامله‌گرها همچنان به استفاده از واتساپ عادت کرده بودند و مجبور‌کردن آنها به استفاده از نرم‌افزارهای جایگزین بسیار دشوار بود. خصوصا اینکه مشتریان عادت به استفاده از واتساپ داشتند و استفاده‌نکردن از واتساپ ممکن بود ارتباط با مشتری را قطع کند. به همین خاطر برخی از پیام‌رسان‌ها نظیر Symphony به واتساپ پیشنهاد داد با هم ادغام شوند.
و حتی با فیس‌بوک نیز مذاکره کرد که اجازه دهد به ترافیک پیام‌رسانی دسترسی داشته باشد. «اگر نمی‌توانی کسی را شکست دهی، با او همراه شو». حالا مدیران Symphony اعلام کرده‌اند درخواست‌هایی از مشتریان خود دریافت کرده‌اند مبنی بر اینکه با پیامرسانهایی نظیر سیگنال و تلگرام هم ادغام شوند.
بیشتر بخوانید: قابلیت واتساپ برای درآمد از کسبوکارها
این دو پیام‌رسان، از جمله پیامرسانهایی بودند که بیشترين نفع را از موضوع تغییر حریم خصوصی کاربران واتساپ و کوچ این کاربران برده‌اند.
پیش‌تر جریان به این شکل بود که بسیاری از شرکت‌ها در مقابل استفاده از پیام‌رسان‌ها برای هماهنگی و پاسخگویی به مشتریان مقاومت می‌کردند اما از ۲سال پیش تاکنون این روند تغییر کرده و خصوصا از سال گذشته و بعد از همه‌گیری ویروس کرونا مدیران شرکت‌ها دریافتند که باید از همه ابزارها برای ارتباط مجازی راحت‌تر و سریع‌تر با مشتریان استفاده کنند.
نتایج برخی پژوهش‌ها نشان می‌دهد که استفاده از موبایل و پیام‌رسان‌ها برای امور کاری بیش ۵ تا ۲۰درصد افزایش داشته است.
سیستم‌عامل‌های پیام‌رسانی که به مشاغل اختصاص یافته‌اند، از چندین جنبه مهم با سرویس‌های پیام‌رسان مشتری‌محور متفاوت هستند: در برنامه‌های مشتری‌محور، داده‌ها در مراکز داده کنترل‌شده توسط آن سرویس‌ها قرار دارند و متعلق به آنها هستند، حتی اگر رمزگذاری دوطرفه انجام شود و شرکت‌ها نتوانند پیام‌ها را بخوانند.
در پیامرسانهایی که تجاری هستند و برای کسبوکارها طراحی شده‌اند، مشتری مالک اطلاعات است و میتواند انتخاب کند کجا آن را نگهداری کند. میتواند انتخاب کند این اطلاعات در یک سرور ابری عمومی نگهداری شود یا اینکه روی سرویس ابری شخصی و خصوصی شرکت نگهداری شود.
پیامرسانهای تجاری همچنین به سازمان کنترل بیشتری می‌دهند تا مدیران بدانند چه کسی در گروه‌های گفت‌وگو حضور دارد.
برای مثال، مدیران در این نوع پیام‌رسان‌ها می‌توانند وقتی یکی از کارکنان از شرکت اخراج شد، او را از تیم‌های کاری حذف کنند و دسترسی او را به ترافیک پیام‌های خصوصی مسدود کنند.بیشتر پیامرسانهای تجاری همان نوع رمزگذاری را ارائه می‌کنند که واتساپ، سیگنال و تلگرام ارائه می‌کنند.
با استفاده از خدمات تجاری این پیام‌رسان‌ها کلید رمزها با مدیران کسب‌و‌کار به اشتراک گذاشته می‌شود و اگر لازم بود آنها می‌توانند محتوای پیام‌ها را بخوانند. البته پیام‌رسان Wire از یک سیستم رمزگذاری ابتکاری استفاده می‌کند که برای هر پیام یک کد رمزی می‌سازد.
این شرکت تنها چند هفته قبل از اینکه فیس‌بوک واتساپ را خریداری کند، شروع به کار کرد. یانوس فریس، یکی از بنیانگذاران اسکایپ از حامیان این پیام‌رسان بوده است. البته مشکلی که Wire دارد، این است که نتوانسته خود را به عنوان یک پیام‌رسان تجاری مطرح کند.
اما سال گذشته به لطف همه‌گیری کرونا و نیاز مبرم برای برقراری ارتباط از راه دور، درآمدهای این پیام‌رسان ۳ تا ۴برابر شد. در حال حاضر این پیام‌رسان به هزارو ۸۰۰ کسب‌و‌کار مختلف خدمات ارائه می‌کند.