در همین صنعت پر پیچ و خم، هلدینگ خدمات گردشگری عتیق گشت به عنوان سازمانی جوان و خلاق، مدلی متفاوت از ساختار سازمانی و واحد تحقیق و توسعه ارائه داده که امروز به کارخانهای برای شکل‌گیری و رشد استارتاپ‌ها و تیم‌های کارآفرین در این صنعت تبدیل شده است.
تمرکز این هلدینگ بر توسعه گردشگری مقرون‌به‌صرفه و در دسترس برای همه از طریق فناوری است. این هلدینگ زنجیره ارزش خدمات گردشگری را با هدف توزیع فرصت‌ها و همراستایی منافع خود با استارتاپ‌ها و شرکای تجاری با الگوبرداری از شرکت‌های پیشرو شکل داده است.تجربه ارزشمندی که در طول ۵سال در این سازمان شکل گرفته و سفارشی‌سازی اولین محصول یکپارچه با نشان تجاری مستربلیط که یکی از برترین سامانه‌های فروش بلیط و خدمات حمل‌و‌نقل داخل کشور بوده و هست، رسیدن به اهداف تعیین‌شده را تا حدی ساده‌تر کرده است.
هم‌بنیانگذاران این برند علاوه بر ایجاد یک زیرساخت فناورانه و محصولی کاربردی با دسترسی به اطلاعات و شبکه ارتباطی در اکوسیستم گردشگری با سایر استارتاپ‌های همکار نیز مشارکت کرده‌اند تا سریع‌تر جایگاه خود را در بازار پیدا کرده و هزینه کمتری را برای ورود به بازار متحمل شوند. برخی از تیم‌های فعال تمرکز خود را روی تولید محصولاتی کاربردی قرار داده و در تلاش هستند تا خدماتی را به زنجیره خدمات این محصول به عنوان یک پلتفرم رشدیافته اضافه کنند و برخی دیگر نیز به دنبال ورود به بازارهای همجوار و راه‌اندازی یک استارتاپ مستقل در صنعت گردشگری هستند.
آگاهی‌دادن مخاطبان سفر از نشان تجاری، طراحی کاربرمحور و متناسب با نیازهای این صنعت پر پیچ و خم و اجرای الگوهای متفاوت همکاری با سایر فعالان بازار در صنعت گردشگری اهمیت زیادی دارد، بنابراین بر اساس این مدل مسیر برای محک‌زدن کم‌ریسک‌تر نوآوری و پیوستن استارتاپ‌ها به این زنجیره نیز تسهیل شده است.
راه‌حل‌های فناورانه عتیق گشت برای عبور از چالش‌های بحران پاندمی کرونا
این سازمان همچنین از طریق ایجاد یک لب هم‌بنیانگذاری با طراحی و اجرای مدل‌های همکاری بین واحدهای مختلف توانسته مشارکت‌های کلیدی بین تیم‌های مختلف در زنجیره‌ای از خدمات به هم پیوسته را به وجود آورد و با همافزایی بین تیم‌ها و اشتراک دانش و تجربه و زیرساخت‌ها، ریسک سرمایه‌گذاری و توسعه را کاهش دهد.در لب هم‌بنیانگذاری یا همان Co-Founderslab بنیانگذاران و اعضای تیم‌ها در مدت زمان کوتاه‌تری یکدیگر را پیدا کرده و در مسیری مناسب قرار می‌گیرند. عملکرد فردی هر یک از اعضای تیم نیز با سرعت بیشتری ارتقا پیدا کرده و جایگاه آنها در تیم در فرآیند شکل‌گیری و توسعه تعیین و محک می‌خورد.
در این ساختار اعضای کلیدی دپارتمان‌های فناوری، طراحی، بازاریابی، سرمایه‌گذاری، حقوقی و توسعه ارتباطات تجاری برد همکاری را شکل داده و علاوه بر انتقال تجربیات بر ارائه خدمات اشتراکی در مراحل ابتدایی شکل‌گیری یک تیم نیز نظارت دارند.
اعضاي این برد نقش مربیگری و استعدادیابی را برای افراد تازه‌کار تیم‌ها در طول یک تجربه همکاری با دپارتمان‌های خود بر عهده می‌گیرند و آنها را برای کارهای حرفه‌ای‌تر و اضافه‌شدن به تیم‌ها آماده می‌کنند.
فرهنگ کوچینگ سازمانی، خدمات تسهیلگری و شتاب‌دهی شکل گرفته در این سازمان فعالیت در این محیط را برای افراد با استعداد و علاقه‌مند به رشد نیز جذاب‌تر کرده است.
آنچه سازمان را به سازمانی کارآفرین و مولد تبدیل کرده بستر همکاری خاصی است که افراد را تشویق به کار‌کردن روی ایده‌های نو در سازمان می‌کند. زمینه تجربه‌کردن و رشد‌کردن کنار افراد با‌تجربه‌تر برای همه فراهم آمده و سرمایه اولیه راه‌اندازی و تیم‌سازی در اختیار هم‌بنیانگذاران قرار می‌گیرد.
ارائه خدمات اشتراکی از سوی واحدهای فناوری، طــراحی و بهره‌مندی از تجربه تیم‌های بازاریابی و توسعه‌دهندگان کسب‌و‌کار و تعامل با زنجیره‌ای از استارتاپ‌های قبلی نیز کاملا در سازمان تعریف شده است.
هر یک از تیم‌ها به داده‌های ارزشمندی از بازار و فرصت‌های خاص آن دسترسی پیدا کرده و آکادمی به طور مداوم نیز افراد را در معرض آموزش‌های کاربردی و به‌روز از صنعت و کسبوکارهای اینترنتی قرا ر می‌دهد.
افراد کلیدی هر تیم در صورت دستیابی به اهداف تعیین‌شده نیز سهمی از درآمدها یا سهام شرکت آتی تاسیس یا کسب‌و‌کار ایجاد‌شده را به دست می‌آورند.
ساختن یک زیست‌بوم خلاق و پویا
این روش با اعتباربخشی به فرهنگ تجارت منصفانه و اعتماد به همکاری با استارتاپ‌ها و تیم‌های کارآفرین تازه‌کار به وجود آمده است. با ایجاد زمینه برای به‌کارگیری بهتر از سرمایه‌های اجتماعی و هنر همکاری جمعی تا ارزش‌های منحصر‌به‌فردی در یک زیست‌بوم سازمانی شکل بگیرند.
مدیران این سازمان امیدوارند تیم‌ها قدر فرصت ایجاد‌شده را دانسته و از آن نهایت بهره را برای موفقیت کسب‌و‌کار خود ببرند.
آنها اعتقاد دارند که تیم‌ها و افراد باید دارای نگرشی درست و انگیزههای بالا برای موفقیت باشند و به‌شدت مراقبند تا تیم‌ها با نگرش‌های نادرست یا معطل‌گذاشتن استعدادهای خود و محدود‌شدن به ظرفیت‌های سازمان، فرصت موفقیت را از دست ندهند.
نگرش مدیران این سازمان این است که بسیاری از تیم‌های نوپا به دلیل تازه‌کار بودن، بسیاری از جوانب رشد تجارت خود را نمی‌دانند. بنابراین سعی دارند از طریق ایجاد محیط یادگیرنده به اشتراک منابع و تجربیات بین تیم‌ها و افراد حرفه‌ای‌تر اهمیت داده و در نقاط بحرانی مانند یک هم‌تیمی با‌تجربه‌تر در کنار تیم‌ها حضور داشته باشند.
پایرتس، برای دزدیدن فرصت‌های بازار گردشگری
پایرتس نام واحد توسعه و شتاب‌دهی هلدینگ خدمات گردشگری عتیق‌گشت است. آنها نام پایرتس را برای خود انتخاب کردند تا تیم‌ها مانند دزدان دریایی برای ربودن فرصت‌های بازار بجنگند و یک فرهنگ متفاوت را در سازمان برای حرکت به سمت نوآوری و خلق ارزش به وجود آورند.
پایرتس ماموریت خود را سکوی پرتاب تیم‌های تازه‌کار تا رسیدن به نقطهای می‌داند که بتوانند به طور مستقل به فعالیت خود ادامه دهند و قابلیت جذب سرمایه و منابع بیرونی سازمان را برای رشد تیم و استارتاپ خود به دست آورند.
در این الگوی سازمانی نیروهای کلیدی و باتجربه با انتقال تجربیات قبلی مسیر شکل‌گیری و تحلیل‌های مناسب از عملکرد رقبا و استراتژی‌های دیگر بازیگران و دستیابی به برنامه رشد استارتاپ‌ها را تسهیل می‌کنند.
پایرتس که در واقع مدلی از استارتاپ استودیو سازمانی است، برای حرفه‌ای‌تر عمل‌کردن استارتاپ‌های تازه‌کار خود از مشارکت فعالانه دیگر واحدهای سازمان که تجربه به وجود آوردن و مدیریت محصولات موفق در بازار گردشگری را داشته بهره می‌برد.
پایرتس فرآیندهای حمایتی خود را متناسب با نیاز هر تیم تعریف می‌کند و به عنوان تسهیلگر سازمانی بر همکاری بین تیم‌ها و خدمات اشتراکی واحدها نظارت دارد. تاکنون الگوهای موفقی از اجرای این روش ایجاد و به بازار عرضه شده‌اند.
با تمام چالش‌های اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به وجود آمده برای بازار گردشگری، همچنان نیاز به بازیگران جدیدی هست تا کسبوکارهای سنتی را با فناوری آشتی داده و فرصت‌های جدیدی را خلق کنند. در این راستا پایرتس بستری را فراهم کرده تا با حمایت از استارتاپ‌های نوپا و خلاق، این خلأ را پر کنند
پایرتس خدمات خود را چگونه ارائه می‌دهد؟
پایرتس منتورشیپ تیم‌ها را به مدیران ارشد دپارتمان‌های سازمان و افراد باتجربه و فعال در اکوسیستم استارتاپی که تجربه خلق محصولاتی موفق و رو به رشد در بازار گردشگری را دارند، سپرده است.
نفرات هر تیم میتوانند ارتباط تنگاتنگی با افراد حرفهای سازمان داشته باشند و زیر نظر آنها فعالیت کنند.
با این روش، این افراد و تیم‌ها سریع‌تر رشد کرده و از تجربیات دیگران سکویی می‌سازند برای اینکه محصول خود را سریع‌تر تولید کرده، بهبود دهند و با استراتژی مناسب وارد بازار شوند و در مسیر رشد قرار گیرند.
بیشتر بخوانید: نوآوری در گردشگری دوبی
استارتاپ‌هایی که تاکنون در پایرتس شکل گرفته‌اند
اما بد نیست به طور مختصر با استارتاپ‌هایی که از این طریق متولد شده‌اند، آشنا شوید:
- وینوپر، یک دستیار حرفهای برای مجریان و آژانسهای گردشگری است؛ پلتفرمی برای آنلاینکردن تور و یک جعبه ابزار آنلاین و کامل برای ثبت و مدیریت فعالیتهای مجریان و تور‌لیدرهای محلی.
- ایرانــگرد، یک تأمین‌کننده خدمات سفر و یک بازار اجتماعی برای ایرانگردی است؛ پلتفرمی برای راهنمای سفر و محلی برای عرضه خدمات تور، اقامت و تجربیات همسفری.
- رادار ۳۶۱، یک دستیار حرفهای و متاسرچ برای انتخاب و رزرو بهترین گزینه هتل، اقامتگاه و پرواز است.
- اکیپ، یک سرویس اشتراک سفرهای بین‌شهری است.
- دی بوکینگ، یک موتور رزرو هتل و اقامتگاه است؛ زیر‌ساختی برای رزرو آنلاین هتل به طور مستقیم تا از این طریق هتلداران بتوانند بازار مشتریان خود را حفظ کنند و از این طریق اتصال به پلتفرمهای داخلی و بین‌المللی را توسعه دهند.
- وین‌هاست، دستیار خدمات اقامتگاهی است، این یک سیستم یکپارچه است که مشتمل بر زیرسیستمهای چابک و کاربردی برای مکانیزه‌شدن فعالیت اقامتگاه و آنلاینکردن فروش نیز است.
- پوآرو، یک محصول متفاوت برای گردشگری تجربه‌محور و گیمیفیکیشن در گردشگری است.
- گردگرد، یک مجله گردشگری است.
- ایران تاپ‌تورز، یک پیشنهاد‌دهنده سفرها و تورهای متنوع ایرانگردی برای گردشگران خارجی است.
سخن پایانی
عتیق‌گشت یک کارخانه تولید استارتاپ در صنعت گردشگری است …
ساختن یک تیم استارتاپی چندان هم کار ساده‌ای نیست. این سازمان تیم‌ها را می‌سازد و برای سرعت‌بخشیدن به توسعه استارتاپ با سرمایه‌گذاران دیگر و شرکای تجاری خود در صنعت گردشگری مذاکره می‌کند …
تجربه این سازمان در پیاده‌سازی یک مدل نوآورانه از یک واحد توسعه و شتاب‌دهی سازمانی و ایجاد دپارتمان‌های اختصاصی منحصر‌به‌فرد و تکرارپذیر است.
شرکت های رشدیافته و سرمایه‌گذارانی که قصد ورود به بازار گردشگری را دارند، باید تیم‌های کارآفرین بسازند تا بتوانند شرکت‌های نوآور و رو به رشدی را به وجود آورند. آنها میتوانند برای این کار با این هلدینگ مشارکت کنند.
کرونا و چالش‌های بازار گردشگری
روزی همه از فرصت‌های صنعت گردشگری می‌گفتند و هر روز از این خبرها زیاد می‌شنیدیم که ایران ارزان‌ترین مقصد گردشگری دنیاست و بازار فروش آنلاین در حال رشد است و از این حرف‌ها.
این بازار پای استارتاپ‌ها و شرکت‌های زیادی را به این صنعت جذاب و درآمدزا باز کرد و همه در یک رقابت تنگاتنگ برای به دست آوردن سهم بیشتری از بازار در حال جنگیدن و تلاش بودند.هراز‌گاهی هم چالش‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی تکانه‌های شدیدی را به این بازار وارد می‌کرد.
با آمدن کرونا هم کلا کرکره بازار گردشگری پایین کشیده شد.این موارد باعث شده بود هزینه‌های باقی‌ماندن در این صنعت بالاتر برود. خلاصه اینکه اقیانوس قرمز گردشگری استارتاپ‌های زیادی را بلعید و از صحنه خارج کرد.قبل از این بارها شنیده بودیم که یکی از مهم‌ترین اصولی که باید در کسب‌وکارمان مدنظر قرار دهیم، مزیت‌های کلیدی، ارزش‌های پیشنهادی و علت مقرون‌به‌صرفه‌بودن خدمات ما نسبت به رقبا و از این حرفهای به اصطلاح استارتاپی‌پسند بود؛ اما در شرایط فعلی باید ریسک‌های دیگری را نیز به آن اضافه کنید و به سرمایه‌گذارتان ارائه دهید.
یک فرصت برای استارتاپ‌هایی که از بازار عقب‌اند
صنعت گردشگری در مرحله گذار از سنتی به نوآوری و توسعه خدمات آنلاین است. بسیاری از خدماتی که اکنون در این بازار ارائه می‌شود، کاملا به صورت دستی و با درگیری زیاد عوامل انسانی صورت می‌گیرد؛ این نشان می‌دهد فرصت‌های زیادی در این بازار وجود دارد که به آنها توجهی نشده و نیاز به شناخت دقیق‌تر این صنعت دارد. این شاید فرصتی برای جبران عقب‌ماندگی استارتاپ‌ها و فعالان این صنعت باشد.
عرض اندام در صنعت گردشگری ساده نیست
آنچه استارتاپ‌ها در رابطه با گردشگری باید بدانند و عمدتا در بدو ورود به آن توجه ندارند و چالشی که از همین جا شروع می‌شود، همان پارادوکس سنتی‌بودن زنجیره تأمین خدمات گردشگری با به‌کارگیری ابزارهای نوآورانه مبتنی بر تکنولوژی است.
عملکرد بازیگران این صنعت عمدتا سنتی است و بر حفظ وضع موجود نیز اصرار دارند. این موجب شده برای جا انداختن یک محصول در این صنعت هر استارتاپی درگیر فرآیندهای پیچیده و زمان‌بری شود. البته کم‌تجربگی استارتاپ‌ها را هم نباید نادیده گرفت.
از طرفی هزینه‌های عملیاتی بالا میزان سرمایه مورد نیاز را برای استارتاپ‌ها به‌شدت افزایش داده و سرمایه‌گذاری را از توجیه‌پذیر‌بودن خارج کرده است.
از اینکه بگذریم، برخی از شرکت‌های رشدیافته هم با روحیه انحصار‌طلبی علاقه‌مند هستند خود را یکه‌تاز عرصه سفر و گردشگری جلوه دهند و پای تازه‌کاران ماجراجو را در وسط میدان قلم کنند. این نیز ادامه حیات را برای تیم‌های کوچک‌تر سخت‌تر کرده است.
تقریبا همه کتاب نوآوری باز هنری چسبرو را خوانده‌ایم و به درک عمیق‌تری از همکاری‌های استراتژیک و اهمیت زنجیره نوآوری در یک بازار خدماتی یا یک صنعت رسیده‌ایم.
اما باید بدانید که پیروی از این مدل در صنعت گردشگری به دلیل تنوع و گستردگی خدمات اجتناب‌ناپذیر شده است؛ حتی برای شرکت‌های رشدیافته.
بیشتر بدانید: بحران کرونا به معنای شکست استارتاپ‌های حوزه گردشگری نیست
چگونه نگاه و استراتژی‌های استارتاپی، مانع توقف و ایستایی می‌شود!
برخی اعتقاد دارند برای ورود به بازار گردشگری ترجیحا به بازارهای فعلی موجود زیاد فکر نکنید و بر ساختن بازارهای جدید متمرکز شوید. آنها باور دارند که در شرایط فعلی استارتاپ‌ها از ساختن بوم مدل باید به سمت ساختن بازار خودشان بروند. البته به همین راحتی نمی‌توان از بازار بلیط، اقامتگاه و تور عبور کرد ولی نقطه ورود استارتاپ شما به بازار می‌تواند متفاوت باشد.
در تمام دنیا گردشگری از صنایع خلاق محسوب می‌شود و این همه تجربیات متفاوت و تنوع آداب و رسوم و فرهنگ‌ها می‌تواند رنگ و لعابی دوباره به بازار گردشگری بدهد.
شاید هم بد نباشد با سایر بازیگران صنعت مشارکت کنید و ارزش‌های آنان را توسعه دهید و به اصطلاح ما استارتاپی‌ها پشت خرگوش سوار شوید.
همین روحیه و نگرش می‌تواند مانع توقف استارتاپ‌ها در صنعت گردشگری شود. آنها می‌دانند فرصتی که در بحران‌ها هست، در خود فرصت‌ها نیست.