mba چیست؟ یکی از رشته‌های دانشگاهی بسیار پرطرفدار که در سال‌های اخیر نیز بازار کار فعالی داشته، رشته mba است. اگر می خواهید در خصوص این که mba چیست و بازار کار آن چطور تعریف شده، همین طور مهارت‌های مختلف آن، بیشتر بدانید؛ در این مطلب با ما همراه شوید.
معرفی رشته mba
mba چیست؟ دوره ام بی ای در حقیقت مخفف Master of Business Administration است. این رشته در مقایسه با دیگر رشته‌های دانشگاهی دارای سابقه کمتری بوده و در سال‌های پایانی قرن نوزدهم میلادی بود که در جهان آکادمیک، شکل گرفت. در حقیقت نیازی که کمپانی‌ها و موسسات و شرکت‌های کوچک و بزرگ، به چنین کاراکتری در ساختار خود داشتند، باعث شد تا این رشته با تمرکز بر دانش مدیریت، جایگاه خود را به دست بیاورد.
این رشته به زبانی ساده تمام آن چیزی که مدیران در سطوح مختلف به آن نیاز دارند را در یک قالب آکادمیک، در اختیار آن‌ها قرار می‌دهد. بدیهی است که مدیران تجربی سال‌ها و سال‌ها در پی هم، با پیشبرد امور به همان سبقه آزمون و خطا پیش رفته و از دانش شخصی خود و تجربیات کاری و محیطی برای رسیدن به اهداف مدیریتی بهره برده‌اند.
در این میان به شدت سپری کردن یک دوره آموزشی در حوزه مدیریتی که توانمندی‌های سیاستی، تصمیم گیری، راهبردی و به طور کلی هر آن چیزی که به چالش‌های مدیریتی مرتبط است را در میان مدیران ارتقا دهد. قطعا در هر موقعیت مدیریت و در هر سازمان کوچک و بزرگی، چالش‌های متفاوتی پیش می‌آید که با داشتن دانش آکادمیک، تسلط بر آن و اتخاذ تصمیم‌های سریع و موثرتر، میسر خواهد بود.
تاریخچه‌ای کوتاه
در بالا به طور خلاصه دیدیم که mba چیست. نخستین بار در سال ۱۹۰۰ میلادی، اولین مدرک این رشته در شاخه تجارت در مدرسه کسب و کار تاک، صادر و مهر شد. پس از آن در سال ۱۹۰۸ میلادی، دانشگاه هاروارد نیز دوره MBA را به لیست رشته‌های دانشگاهی خود اضافه کرد و متاسفانه چندان از آن استقبال نشد. البته علت این عدم استقبال، ناشناس بودن این رشته بود. کسی این رشته را به خوبی نمی‌شناخت و در خصوص بازار کار آن اطلاعات مناسبی نداشت. در حقیقت اگر چه این خلاء وجود داشت، اما هنوز آن قدرها نسبت به آن، آگاهی وجود نداشت.
از سال ۱۹۳۰ میلادی، برخی از موسسات در کشورهای غربی به ویژه ایالات متحده آمریکا، این رشته را در لیست دوره‌های خود آورده و با معرفی آن، جذب دانشجو داشتند. به این شکل رفته رفته دانشگاه‌های بیشتری نیز ام بی ای را در رشته‌های خود جای داده و دانشجویان نیز کمابیش به آن جذب شدند. البته هنوز اختلاف فاحش و معنی داری میان داوطلبان این رشته با رشته‌های دیگر وجود داشت که با جلو رفتن زمان، رفته رفته ترمیم شد.
لازم به توضیح است که اروپا به این لحاظ از آمریکا عقب بود و تقریبا نیم قرن بعد، رشته MBA را به عنوان یک رشته دانشگاهی پذیرفته و فرانسه نیز در میان کشورهای اروپایی، نخستین کشوری بود که در این خصوص پیش قدم شد.
MBA در ایران
پیش از انقلاب اسلامی، رشته MBA در یکی از دانشگاه‌های ایران از سوی دانشگاه هاروارد عرضه می‌شد که پس از انقلاب برای مدتی کاملا حذف شد. اما در سال ۱۳۷۸ بود که دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف تاسیس شده و در این دانشکده، رشته MBA نیز به عنوان یکی از رشته‌های دانشگاهی معرفی شد.
مدیریت MBA چیست؟
از پیش با قاطعیت می‌دانیم که مدیریت هر سازمانی، فارغ از این که کوچک یا بزرگ باشد؛ باید در یک ساختار برنامه ریزی شده و تحت استانداردها و سیاست‌های ریز و کلانی باشد که همگی در راستای رسیدن به اهداف تعریف شده درون سازمانی و برون سازمانی پیش می‌روند. یکپارچگی این ساختارها، یکی از اصلی‌ترین المان‌هایی است که موفقیت سازمان را رقم خواهد زد. از این روی اهمیت زیادی دارد که مدیریت در یک سازمان و کسب و کار؛ به درستی بهینه سازی استانداردها و خط مشی‌ها را دانسته و در مسیر ارتقا کیفی مدیریت قدم بردارد.
در نظر داشته باشید که برای رسیدن به چنین نقطه‌ای، نیازمند بهینه سازی کلی ساز و کار بینش مدیریت هستیم و این در نهایت می‌تواند به افزایش و ارتقا بهره وری منجر شود.
اما ببینیم مدیریت MBA چطور نگاه و بینش مدیریت را تغییر می‌دهد. موضوع بسیار حائز اهمیت در شاخه mba، پرداختن عملی و کاملا کاربردی با چالش‌ها و مسائل حوزه مدیریت است. در حقیقت بر خلاف بسیاری از رشته‌های دیگر که تنها در ساختار تئوریک وارد مباحث شده و فرمت پژوهشی و تحقیقاتی دارند، در رشته مدیریت MBA، به صورت کامل کاربردی به مسائل وارد شده و همین باعث می‌شود که این رشته یکی از پرکاربردترین رشته‌های تحصیلی در دنیای عملی تجارت و کسب و کار باشد.
در حقیقت افرادی که این دوره را می‌گذرانند، به درستی با چالش‌های مدیریتی روبرو شده و روش حل مساله و کنار آمدن با این چالش‌ها را به شکل منطقی و عملی تجربه می‌کنند. این درست چیزی است که می‌تواند از یک مدیر تازه کار یا مدیر کهنه کار تجربی، شخصی مسلط بر حوزه مدیریت ایجاد کند که در کوتاه‌ترین زمان، بهترین تصمیمات را برای عبور از بحران‌های کوچک و بزرگ اتخاذ کرده و بهترین مسیر برای رشد و افزایش بهره وری سازمان را شکل می‌دهد.
به زبانی ساده باید گفت که؛
Mba قرار است افراد را در یک پروسه آموزشی عملی و تکنیکی قرار دهد تا پس از طی آن، بتوانند به خوبی نیازهای بازار خود را شناسایی کرده و برای پر کردن این نیازها، رفع بحران‌ها، عبور از چالش‌های اقتصادی و تجاری و … بهترین تصمیمات را گرفته و البته آن‌ها را عملی کنند.
با در نظر گرفتن این موضوع که mba چیست، عجیب نیست که مدیران دانش آموخته mba، مدیرانی به مراتب موفق‌تر بوده و قادر به هدایت و رهبری شرکت، سازمان و به طور کلی کسب و کار خود، به بهترین شکل باشند.
چه کسانی بهترین کاندید برای رشته mba هستند؟
اما ببینیم چه کسانی بهتر است دوره این رشته را سپری کرده و در آن تحصیل کنند؟ صرف این که سال‌ها است به عنوان یک مدیر در حال فعالیت هستید، به معنی این نخواهد بود که از آموختن مفاهیم مدیریتی بی نیاز بوده و گذراندن دوره mba برای شما مفهومی نخواهد داشت. با این حساب می‌توان گفت که تمام افرادی که در حوزه مدیریت فعالیت داشته یا قرار است به هر شکلی در آینده در این زمینه فعالیت داشته باشند، نیازمند سپری کردن دوره mba خواهند بود.
حال این که شما کسب و کار خود را مدیریت کرده یا در سازمان و شرکت دیگری مشغول به کار هستید؛ به هر ترتیب با گذراندن این دوره، قدرت و دانش بیشتری برای اداره کسب و کار خود و تسلط بر امور خواهید داشت.
مهارت‌های مدیریتی دوره mba
دیدیم که mba چیست ، اما ببینیم مهارت‌های آن کدام‌اند. با سپری کردن دوره مدیریتی mba، به مهارت‌های مختلفی دست خواهید یافت که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
امکان شکل دهی به فعالیت‌های گروهی
از یک مدیر حرفه‌ای انتظار می‌رود که بتواند فعالیت‌های گروهی را شکل داده و افراد را به درستی در جای خود قرار دهد. در حقیقت این انتخاب اعضا برای یک کار گروهی، نیازمند شناخت و تحلیل درستی است تا بتوان از هر شخص به اندازه لازم و توان وی، انتظار داشت و در نهایت از هر نیروی کار، بالاترین بهره وری را به دست آورد.
ارتباطات موثر و قوی
یک مدیر لزوما یک شخصیت کاریزماتیک نیست، اما هر آن قدر که به چنین ماهیتی نزدیک‌تر باشد، موفقیت وی در عرصه روابط داخلی و خارجی کسب و کار بهتر و بالاتر خواهد بود. قطعا نیازمند آن هستیم که ارتباطات مدیران به شکل کاملا موثر و قوی شکل گرفته و قادر به انجام مذاکرات مهم و حضور در جلسات کاری و اداری لازم باشند. این حضور صرفا نباید به اداره جلسات خلاصه شده و از یک مدیر به روز و توانمند انتظار می‌رود که بتواند در هر جلسه برآورد لازم را داشته و دستاوردهایی که بابت آن تشکیل شده را به دست بیاورد. این چیزی است که به خوبی در دوره‌های mba تدریس شده و مهارت آن آموخته خواهد شد.
ارتقا توان رهبری سازمان و کارهای تیمی
یکی از نیازمندهای مدیران حرفه‌ای، داشتن توان هدایت و رهبری کارهای تیمی است. برای به دست آوردن بالاترین بهره وری از عملکردهای تیمی، نیاز به رهبری منسجم و حرفه‌ای است. در دوره mba، دانش و عملکرد تجربی مدیران افزایش پیدا کرده و قادر به کنترل تیم با استفاده از تجربه و تخصص به دست آورده به شکلی بهینه‌تر از سابق خواهند بود. این در نهایت به افزایش بهره وری و نزدیک‌تر شدن به هدف‌های کوتاه مدت، میان مدت و درازمدت منجر خواهد شد.
مهارت حل چالش‌های مختلف سازمانی و کسب و کار
در هر سازمان و شرکت کوچک و بزرگ، همین طور کسب و کارهای خودساخته، استارت آپ‌ها و …؛ چالش‌های متعددی شکل می‌گیرد. برخی از این چالش‌ها، برآمده از قلب ساختار سازمانی بوده و برخی دیگر به دلیل عوامل بیرونی اتفاق می‌افتند. به هر ترتیب انتظار می‌رود که مدیریت بتواند به خوبی این چالش‌ها را پیش بینی کرده و در زمان وقوع، قادر به آنالیز فوری و حتمی آن‌ها باشد.
عبور از بحران‌های مالی
بحران‌های مالی کابوس هر صاحب کسب و کار، سازمان کوچک و بزرگ خصوصی یا دولتی و شرکت‌های مختلف است. این می‌تواند ناشی از عوامل داخلی مانند مدیریت ضعیف جریان نقدی، یا عوامل خارجی مانند تضعیف اقتصاد، بلایایی مانند بلایای طبیعی یا بیماری‌ها و بسیاری موارد دیگر باشد. لازم به ذکر است که اگر در زمان وقوع بحران مالی اقدام فوری انجام ندهید، در نهایت با شرایط مالی بدتری مواجه شده یا ورشکست خواهید شد. از این روی اهمیت زیادی دارد که مدیریت با داشتن مهارت‌های لازم، توانمندی لازم برای عبور از بحران‌های مالی را داشته و بتواند سازمان را در چنین شرایطی به خوبی هدایت کرده و از مشکلات به وجود آمده رهایی بخشد.
کلام آخر
در بالا به توضیح کلی در خصوص این که mba چیست و چطور مدیریت در کسب و کارها و سازمان‌های کوچک و بزرگ را تحت تاثیر قرار می‌دهد، پرداختیم. دوره‌های مهارت مدیریت mba؛ برای رسیدن به بهره‌وری بالاتر و دستیابی به اهداف تعریف شده، ضرورت داشته و مدیرانی کارآمد، توانمند و دارای هوش تجاری آموزش می‌دهد. بهترین پیشنهاد برای سپری کردن دوره MBA، دوره عالی مدیریت راهبردی کسب و کار ماهان است. شما چه تجربه‌ای در این باره دارید؟ نظرات خود را با ما به اشتراک بگذارید.