در دنیای تجارت و رسانه لغت «اکوسیستم» به لغتی عمومی تبدیل شده، اما از آن بهدرستی استفاده نمیشود که این مسئله منجر به بروز مشکلاتی برای مدیران ارشد شرکتها شده است. افراد معمولا معنای واقعی این لغت را در نظر نمیگیرند و درک و استفاده نادرست از این لغت منجر به ناکارآمدی آن در موقعیتهای تجارتی شده است. لغات و نحوه استفاده ما از آنها بسیار مهم است. برای مثال «سواد» به طور مشخص به مهارت فرد در خواندن و نوشتن مربوط میشود، ولی اخیرا به «صلاحیت» نیز ارتباط داده شده است. کسی که از لحاظ فیزیکی در سطح بالایی است، مهارت حرکت با این صلاحیت را دارد. کسی که از لحاظ مالی در سطح بالایی قرار گرفته، مهارت و اعتمادبهنفس برای تصمیمات خوب اقتصادی را دارد. حالا همین اتفاق برای قرض کردن لغت اکوسیستم رخ داده است.
وقتی کلمهای را از سایر متنها وام میگیرید، معنی آن را حفظ کنید
اگر از متنهای دیگر، لغت قرض میکنیم، باید معنای اصلی کلمه حفظ شود یا حداقل با دقت از آن استفاده شود. کلمه اکوسیستم از لغت «اکولوژی» آمده است. طبق فرهنگ آکسفورد، این کلمه به این صورت معنا میشود: «یک انجمن بیولوژیکی برای تعامل موجودات زنده و محیط فیزیکی آنها.»
حالا باید گفت اکوسیستم دیجیتالی چیست
افرادی که پیرامون فناوری دیجیتال کار میکنند و حرف میزنند جدیدا اکوسیستم را به دایره لغات خود اضافه کردهاند. در اینجا دو مثال مطرح است: 1) یک اکوسیستم آنلاین از بازیهای اجتماعی، موسیقی، خرید، اخبار، فیلم و… 2) فضای فیزیکی شکلگرفته پیرامون این شبکههای دیجیتالی.
نکتهای که این مثالها دقیقا نشان میدهد این است که مردم از لغت اکوسیستم برای ارجاع به کانالهای مختلفی که در آن متن منتشر میکنند استفاده میکنند. مهم نیست محتوای آن راجع به یک بازاریابی پرسروصدا باشد یا یک کودک نابغه، از نظر آنها اکوسیستم مجموع همه این بخشهاست. دانستن اینکه هرکدام از این قسمتها متفاوت هستند خیلی مهم است. کانالها بینندگان مربوط به خود را دارند و هرکانال هدف خاص خود را دارد. بنابراین درک اینکه هر بخش از اکوسیستم برای خود چیزی مجزاست بسیار مهم است.
چهارچوب تجارت آنلاین
وقتی صحبت از وبسایتها و گوشیهای هوشمند و اپلیکیشنهای دسکتاپ و رسانههای اجتماعی و خدمات میشود، میتوان گفت بعضی از تجارتها بهسختی میتوانند بر روی کارشان تمرکز داشته باشند.
از لغت «اکوسیستمهای دیجیتالی» قبلا دیگران استفاده کردهاند، اما من هیچ لغت مناسبی برای تعریف این واژه پیدا نمیشود. چراکه اکثرا تکنیکی، انتزاعی یا پیچیده هستند. برای تجارت واقعی که سعی در توسعه استراتژی دیجیتال و اجرای آنلاین دارد، مفید نیستند. در ادامه تعریفی از اکوسیستم دیجیتالی ارائه شده است:
«اکوسیستم دیجیتالی برای یک تجارت خاص است که ترکیبی است از فناوریهای دیجیتالی مرتبط، مردمی که با آنها تعامل میکنند و پروسههای تجاری و فناوریهای مربوط به آن.» ارتباطات تعاملی ارتباطاتی هستند که عناصر سیستم را کنار هم نگه میدارند. در یک درخت ارتباطاتی که تودرتو هستند، جریانهای فیزیکی و شیمیاییاند که فرآیندهای داخلی را مدیریت میکنند. جریان اطلاعات ارتباطات تعاملی برای بسیاری از سیستمها مخصوصا سیستمهای دیجیتالی ضروری به شمار میروند. اکوسیستمها در مقایسه با سیستمها یک آنالوژی برای تجارتهای دیجیتالی محسوب میشوند: اولین بخش آنالوژی درون نمایندگان هوشمند، خودمختار و منعطف قرار میگیرند که بخشی از این سیستمها هستند و انجمنها نیز با آنها شکل گرفتهاند. اکوسیستم چه بیولوژیکی باشد و چه دیجیتالی، این نمایندگان خودمختار و انجمنها عناصر ضروری برای عملکرد این سیستمها خواهند بود. یکی دیگر از جنبههای مهم این آنالوژی روشی است که از طریق آن این سیستمها وقتی عناصر اضافه یا حذف میشوند، تکامل مییابند. اکوسیستمهای دیجیتالی دارای سرعت بالا با عناصر اضافه یا حذفشده هستند و تجارتها باید بتوانند در مورد تکامل مسائل فکر کنند.
اکوسیستمهای دیجیتالی
اکوسیستمهای دیجیتالی در یک تجارت، ترکیبی هستند از موارد دیجیتالی مرتبط، مردم تعاملکننده با آنها و فرآیندهای تجارت و تکنولوژی که از همه اینها پشتیبانی میکند.
تاچ پوینتها در سیستم دیجیتالی مجموعهای از عناصر در اکوسیستم دیجیتالی برای یک تجارت هستند که در سه گروه زیر قرار میگیرند:
کنترلشده: وبسایتها و اپلیکیشنهای موبایل و دسکتاپ
اجتماعی: فیسبوک، توییتر، یوتیوب و لینکدین
شخص ثالث: موتورهای جستجو و سرویسهای اجتماعی