در نوشته‌هاي گذشته در مورد رابطه کارآفريني و استارتاپ صحبت کرديم، علاوه بر اين در هفته‌هاي گذشته به طور مفصل در مورد ايده‌يابي، فرصت، کشف فرصت‌هاي ناب و بهره‌برداري از آن‌ها مطالبي ارائه شد. هدف من از ارائه اين مباحث اين است که در کنار آشنايي با اصول کارآفريني به صورت گام‌به‌گام، تکنيک‌هايي ساده و کاربردي در مورد هريک از اين اصول ارائه دهم. اين هفته قصد دارم به مقوله خلاقيت بپردازم. همان‌طور که گفتيم، کارآفريني با نوآوري و خلاقيت رابطه تنگاتنگي دارد. يک سوال: «آخرين باري که يک ايده خلاقانه به ذهنتان رسيد کي بود؟» بگذاريد سوال ساده‌تري بپرسم: «آخرين باري که اصلا ايده‌اي به ذهنتان رسيده چه زماني بوده، در چه شرايطي؟» (اصلا به اينکه ايده خلاقانه بوده يا نه فکر نکنيد.) در آن شرايط چه حسي داشتيد؟ وقتي ايده به ذهنتان رسيد چه حسي پيدا کرديد؟
در مورد خلاقيت در علوم مختلف تعاريف مختلفي ارائه شده که هرکدام از آن‌ها به جنبه‌اي از خلاقيت اشاره دارند، مثلا در علم مديريت، اين تعاريف ارائه مي‌شوند:
«خلاقيت به‌کارگيري توانايي‌هاي ذهني براي ايجاد يک فکر يا مفهوم جديد است. خلاقيت عبارت است از طي کردن راهي تازه يا پيمودن يک راه طي‌شده قبلي به طرزي نوين.»
در علم روانشناسي، تعريف خلاقيت بر پايه تعريف تفکر بنا شده است. «تفکر فرآيندي است که شما در آن به بازآرايي، تحليل و تغيير اطلاعاتي که در حافظه درازمدتتان وجود دارد مي‌پردازيد.» جالب است بدانيد که دو نوع تفکر داريم؛ تفکر همگرا و تفکر واگرا. تفکر همگرا همان بازآرايي و مرتب‌سازي اطلاعات در حافظه درازمدت است و تفکر واگرا، که رابطه خيلي زيادي با خلاقيت دارد، عبارت است از فرآيند ترکيب و مرتب‌سازي جديد و متفاوت از اطلاعات. در اين تفکر شما روابط جديدي را بين اطلاعات موجود کشف مي‌کنيد، اين تفکر واگرا همان خلاقيت است! جالب است بدانيد عده‌اي بر اين باورند که خلاقيت نوعي حالت روحاني است که انسان به سرمنشا الهي متصل مي‌شود و حالتي مشابه وحي دارد. خوب حالا بياييد ببينيم رابطه خلاقيت با استارتاپ چيست؟
استارتاپ و تکنيک‌هاي خلاقيت
يادتان باشد، اين روزها همه کسب‌وکارها به دنبال روش‌هاي جديد ارزش‌آفريني و ايجاد مزيت رقابتي هستند. استارتاپ‌ها از جمله کسب‌وکارهايي هستند که پايه و اساس آن‌ها نوآوري و کشف و بهره‌برداري از فرصت‌هاست که در اين زمينه خلاقيت نقش بسيار مهمي را بازي مي‌کند. شما به‌عنوان يک موسس و کارآفرين اگر با تکنيک‌هاي خلاقيت آشنا شويد، مي‌توانيد از اين جعبه‌ابزار براي حل مسائل و پيشرفت کسب‌وکار خودتان استفاده کنيد. سعي کنيد مهارت‌هاي تفکر خلاق را به‌تدريج هم خودتان و هم تيمتان کسب کنيد.
شخصا از تکنيک‌هاي خلاقيت و تفکر خلاق در حوزه‌هاي زير در طي کردن يک فرآيند استارتاپي استفاده کرده‌ام:
انتخاب نام، شعار، دامنه و کپي رايتينگ استارتاپ
طراحي تجربه کاربري (شاد کردن مشتري و شگفت‌زده کردن وي)
شيوه‌هاي نوين ايجاد ارزش و طراحي مدل کسب‌وکار
راهکارهاي تبليغاتي و طراحي و ايده‌پردازي تبليغات دهان‌به‌دهان
شيوه انجام تحقيقات کاربر و طراحي مصاحبه‌هاي کيفي
طراحي MVP و نمونه‌سازي اوليه خدمات و محصولات
