به گزارش hootsuite در سال ۲۰۱۹ حدود ۸۹درصد مردم ایران به اینترنت دسترسی دارند و این آمار نسبت به سال قبل ۲۹درصد رشد داشته است. این روند رشد نشان می‌دهد که کاربران ایرانی علاقه بسیار زیادی به حضور در فضای وب دارند. همچنین در سال ۲۰۱۹ کاربران فعال ایران در شبکه های اجتماعی به ۴۷ میلیون نفر رسیده که در مقایسه با سال قبل این آمار ۱۸درصد رشد داشته است.
ضرورت دیجیتال مارکتینگ در دنیای بازاریابی امروز
شما چقدر از روز را به طور پراکنده در گوشی‌های موبایل و دسکتاپ و به صورت آنلاین سپری می‌کنید؟ در مقایسه، چقدر از روز را برای تماشای تلویزیون و مطالعه روزنامه‌ها و مجلات قرار می‌دهید؟
چقدر این تجربه را داشته‌اید که هنگام آغاز آگهی‌های تلویزیون، سراغ موبایل خود بروید و همان چند ثانیه را هم به گوشی هوشمند خود اختصاص دهید؟
اگر اعداد بالا تفاوت قابل توجهی با هم داشتند، شما تنها نیستید. در واقع در سال ۲۰۱۸، زمان روزانه‌ای که یک کاربر عادی به صورت آنلاین سپری کرده، از مجموع زمان صرف شده او برای رسانه‌های آفلاین (رادیو، تلویزیون، بیلبوردهای شهری، مجلات و روزنامه‌ها و …) بسیار بیشتر بوده و البته، تمرکز او هنگام استفاده از رسانه‌های آنلاین به مراتب بیشتر است.
۸۹درصد مردم ایران به اینترنت دسترسی دارند در سال ۲۰۱۹ کاربران فعال ایران در شبکه های اجتماعی به ۴۷ میلیون نفر رسیده که در مقایسه با سال قبل این آمار ۱۸درصد رشد داشته است
با این تفاسیر، اگر حضور کسبوکار شما برای معرفی خود به مخاطب، ارتباط فعال با او و کسب درآمد فقط محدود به رسانه‌های آفلاین باشد، به این معنی است که شما در بخش بزرگی از زمان و توجه مردم شریک نیستید.
با وجود قیمت‌های سرسام‌آور تبلیغات آفلاین مثل تیزرهای تلویزیونی یا بیلبوردهای شهری که عملا در انحصار برندهایی با بودجه‌های کلان هستند، این قاعده برای کسبوکارهای کوچک به مراتب مهم‌تر است. در واقع، حضور آنلاین، شاید تنها شانس یک کسبوکار کوچک برای جلب توجه مردم و تنها راه برندهای بزرگ برای حضور در مرکز توجه مشتریان است.
شناخت مخاطب و هدفمندی
هسته اصلی فعالیت‌های بازاریابی هر محصول/خدمت، شناخت دقیق از مشتریان آن است. هرچه شناخت مخاطب و توصیف کسبوکار از او دقیق‌تر باشد، می‌توان امید بیشتری به موفقیت بازاریابی داشت. بعد از این شناخت است که می‌توان با فیلترهای مختلف، مردم عادی را از مشتریان بالقوه جدا کرد و صرف بودجه بازاریابی را محدود به کسانی کرد که احتمال جذب آنها به کسبوکار بالاتر از صفر است.
گاهی از جنسیت، سن، علایق، سطح اقتصادی، الگوی مصرف و… می‌تواند به توصیف دقیق‌تر مشتریان کمک کند. وقتی پای تبلیغات سنتی در میان است، شانس کسب‌وکارها برای جدا‌کردن مردم از مشتریان بالقوه بسیار پایین است. در واقع در تبلیغات سنتی، مهم‌ترین پارامتر هر رسانه، داشتن مخاطبان زیاد است و هزینه‌ها براساس تعداد مخاطبان رسانه تعیین می‌شوند نه براساس تناسب آنها با جامعه هدف یک محصول/خدمت.
امکان تحلیل، آنالیز و بهینه‌سازی
مهم‌ترین مزیت دیجیتال مارکتینگ، امکان رصد دقیق اتفاقات است. ابزارها و شاخص‌های تحلیلی به کسبوکار ما کمک می‌کنند همه اتفاقات، اعم از میزان موفقیت یک کمپین تبلیغاتی، مرجع آشنایی هر مشتری با کسبوکار، میزان درگیری او با محصولات، تاثیر تخفیف‌ها بر افزایش فروش، علت عدم خرید کاربران از یک فروشگاه اینترنتی و … به‌سادگی قابل مشاهده باشند.
ابزارها هر کاربر را از لحظه مواجهه با یک تبلیغ تا تبدیل او به یک مشتری وفادار زیر نظر دارند و به کسب‌وکارها اعلام می‌کنند هر مشتری در چه مرحله‌ای از درگیری با محصولات/خدمات آنها‌ست. داشتن این اطلاعات، گام اول برای بهینه‌سازی است.
اگر متوجه شوید که مشتریانی که از یک کمپین تبلیغاتی به کسبوکار شما روی آورده‌اند بیشتر باعث درآمدزایی می‌شوند، می‌توانید بودجه بیشتری برای آن کمپین صرف کنید، اگر بدانید کاربران پس از چند دقیقه از وب‌سایت شما خارج می‌شوند یا بعد از چند کلیک از ادامه روند خرید آنلاین منصرف می‌شوند می‌توانید کلیدهای بهبود وب‌سایت را در اختیار داشته باشید.
در مقابل، در تبلیغات سنتی، نه‌تنها اطلاعاتی از نتایج روند تبلیغات در اختیار شما نیست، بلکه بهینه‌سازی و تغییر هر تبلیغ، هزینه‌های فراوانی را به شما متحمل می‌کند .
مبتنی بر هدف (Performance Based) بودن و نرخ بازگشت سرمایه مشخص
در تبلیغات سنتی، کسب‌وکارها نمی‌توانند براساس هدف نهایی نیاز خود در هر مرحله از چرخه محصول، کمپین طراحی کنند. اینکه نیاز اصلی یک سازمان در یک بازه زمانی، معرفی و آگاهی‌بخشی باشد، یا برندسازی موفق، یا افزایش فروش یکی از محصولات خاص و … نمی‌تواند شبکه‌های تبلیغات آفلاین را متعهد کند که هدف نهایی را محقق کنند.
تبلیغات سنتی اعلام نمی‌کند که چند نفر تیزر ویدئویی را به صورت کامل تماشا کرده‌اند و بعد از آن مشتری چه قدمی به سمت کسبوکار شما برداشته است، آنها نمی‌توانند اعلام کنند که یک بنر در سطح شهر، باعث جلب نظر چند نفر برای خرید محصول جدید شما شده است.
شما فقط برای تصرف آن رسانه، با چشمانی بسته و بدون توانایی محاسبه میزان اثربخشی، بودجه صرف می‌کنید. در نقطه مقابل، دیجیتال‌مارکتینگ نه‌تنها به شما امکان اندازه‌گیری موفقیت هر کمپین را می‌دهد، نکته مهم‌تر این است که شما در دنیای آنلاین، فقط برای تحقق هدف نهایی هزینه میپردازید. شبکه‌های تبلیغات دیجیتال، در ابتدا هدف شما از بازاریابی در هر کمپین را جویا می‌شوند و صورت‌حساب نهایی شما، براساس عملی‌شدن این اهداف خواهد بود.
این بار اگر شما می‌خواهید تیزرتان به تعداد مشخصی از افراد به طور کامل نمایش داده شود، فقط براساس آن تعداد متحمل هزینه می‌شوید، نه برای مخاطبانی که یک ثانیه پس از شروع تیزر شما، کانال تلویزیون را عوض کرده‌اند یا اصلا به تماشای آن نپرداخته‌اند. شفافیت نرخ بازگشت سرمایه را شاید بتوان یکی از مهم‌ترین موهبت‌های دیجیتال‌مارکتینگ در دنیای امروز دانست.
دیجیتال مارکتینگ برای چه کسب و کارهایی مفید است
به نظر شما دیجیتال مارکتینگ برای چه کسبوکارهایی مفید است؟
پاسخ علی سلطانی، مدیر محصول متریکس:
از نظر من دیجیتال مارکتینگ برای همه کسبوکارهایی که بخش قابل ملاحظه‌ای از جامعه هدفشان از رسانه‌های دیجیتال استفاده می‌کنند، مفید خواهد بود.
پاسخ سینا رضانواز، مدیر کمپین تگرو:
برای کسبوکارهایی که B2C هستند، جزء ضروریات است و تاثیرگذاری بالایی دارد. به نظرم دیجیتال مارکتینگ برای تعاملات B2B هم می‌تواند موجب اعتمادسازی و افزایش آگاهی از برند شود تا شرکت‌ها بتوانند همکاری‌های بهتری باهم داشته باشند.
پاسخ نازنین قاسمی، مدیر محتوای کالج تپسل:
به نظرم دیجیتال مارکتینگ مثل هر ابزار دیگری در صورتی که به درستی استفاده شود، می‌تواند مفید باشد، اما روش مورد استفاده برای هر کسبوکاری بسته به نوع آن و اهداف و مخاطبان کسبوکار، متفاوت است. طبیعتا یک فرمول موفقیت یکسان برای همه کسب‌وکارها وجود نخواهد داشت.
پاسخ علیرضا ابراهیمیان، مدیر رشد تپسل:
من کسبوکارهای زیادی را دیدم که در چند سال اخیر اصلا به فضای دیجیتال اعتنایی نداشتند ولی با شروع فعالیت بازخوردهای جالبی گرفتند. مثلا کسبوکاری که کاملا کار خود را آفلاین دیده بود و با راه اندازی یک پیج اینستاگرامی و فعالیت پیوسته و اصولی نتیجه مثبتی از آن گرفت و بعد از پیج اینستاگرام به فکر راه اندازی وب‌سایت و… افتاد. در نتیجه اگر بخواهم پاسخ این سوال را بدهم می‌گویم اگر در هر حوزه‌ای هستیم «باید آزمایش کنیم».
پاسخ کیوان کریمی‌پور، استراتژیست دیجیتال تپسل:
با توجه به گستردگی و تنوع بالای ابزارهای دیجیتال مارکتینگ، می‌توان از آن به شکل‌های مختلف در صنایع مختلف استفاده کرد. کسبوکارهای B2C به علت قابلیت‌های خاص دیجیتال مارکتینگ اعم از قابلیت اندازه‌گیری، هدفمندی، بهینه‌سازی و … و با توجه به تعداد بالای مشتریانشان، نیاز مبرمی به آن دارند. علاوه بر این، در بخش B2B نیز راهکارهای بسیار ارزشمندی را می‌توان با دیجیتال مارکتینگ پیاده کرد.
به نظر شما چه حوزه ای از دیجیتال مارکتینگ در ایران ضعیف است؟
علی سلطانی: مارکترها ضعیف هستند! متاسفانه درک صحیح از کارایی و اثربخشی حوزه‌های مختلف ندارند. حوزه‌هایی که پررنگ‌تر دیده می‌شوند، بیشتر مورد توجه مارکترها قرار می‌گیرند.
مثال خیلی ساده‌اش این است که اگر مدیرعامل آنها اهل اینستاگرام باشد، بودجه خود را آنجا خرج می‌کنند. رفتار اکثر مارکترهای ایرانی بر مبنای دیتا نیست؛ سلیقه‌ای است و اثربخشی بودجه تبلیغاتی خود را رصد نمی‌کنند.
علیرضا ابراهیمیان: از نظر من این حوزه از بازاریابی هنوز تازگی خود را دارد و در بخش‌های مختلف نابسامانی‌هایی حس می‌شود. من ضعیف‌ترین حوزه را اینفلوئنسر مارکتینگ می‌بینم که با وجود جذاب بودن آن، عدم شفافیت در قیمت‌گذاری و قابل اندازه نبودن کمپین اینفلوئنسر مارکتینگ از عوامل ضعف اینفلوئنسر مارکتینگ است.
کیوان کریمی‌پور: به نظر من بخش تحلیل داده و بهینه‌سازی، هنوز جای کار زیادی در ایران دارد. علاوه بر این، فکر می‌کنم مفهوم بازاریابی ربایشی آنطور که باید مورد توجه کسب‌وکارها نیست و باید بیشتر روی آن تمرکز شود.
سینا رضانواز: به نظرم شخصی‌سازی در دنیای دیجیتال مارکتینگ ضعیف است و به دلیل ظرفیت‌هایی که در این زمینه وجود دارد، می‌توانیم در این مسیر گام‌های بهتری برداریم.
نازنین قاسمی: به نظر من در ایران، سوشال مدیا مارکتینگ همچنان جای کار دارد و آنقدری که باید، از قدرت شبکه‌های اجتماعی استفاده نمی‌شود.
تمنا منصوری، مدیر محتوای متریکس:
به نظرم جذابترین حوزه دیجیتال مارکتینگ، محتوا مخصوصا ویدئو مارکتینگ است.
بزرگ‌ترین مزیت دیجیتال مارکتینگ چیست؟
علیرضا ابراهیمیان: بزرگ‌ترین مزیت این حوزه را تحلیل و بهینه‌سازی لحظه به لحظه می‌بینم. برای مثال، ما در یک کمپین تبلیغاتی براساس آمار و ارقام لحظه‌ای به این نتیجه می‌رسیم که چه تصمیمی برای بهبود کمپین داشته باشیم و بعد از تحلیل و اجرای مثبت آن معمولا نتیجه لذت‌بخش خواهد بود.
سینا رضانواز: جذابترین بخش دیجیتال مارکتینگ برای من جایی است که بتوان تاثیرگذاری مثبتی روی زندگی هزاران مخاطب گذاشت تا بتوانند زندگی بهتری را تجربه کنند.
تمنا منصوری: بزرگ‌ترین مزیت، فراگیربودن، سریع منتقل‌شدن و اثرگذاری بیشتر در دنیایی است که سرنوشت همه کسب‌وکارها به سمت دیجیتالی‌شدن پیش می‌رود.
نازنین قاسمی: از نظر من جذابترین مزیتی که دیجیتال مارکتینگ دارد، قابلیت رصدکردن نتایج و بهینه‌سازی کمپین‌های تبلیغاتی است.
کیوان کریمی‌پور: به نظر من جذابترین بخش دیجیتال مارکتینگ، امکان بهینه‌سازی نتایج و حداکثر کردن نرخ بازگشت سرمایه است. امکان شخصی‌سازی و بخش‌بندی بازار، امکان اندازه‌گیری نتایج و تحلیل دیتای مشتری، ویژگی‌های اصلی دیجیتال مارکتینگ است که توانایی بهینه‌کردن کمپین‌ها را فراهم می‌کند.
هدف ما از این بخش، تحلیل بازار دیجیتال مارکتینگ ایران و تلاش برای پیشرفت اکوسیستم است. می‌خواهیم نظر فعالان این حوزه را راجع به بخش‌های مختلف دیجیتال مارکتینگ در دسترس علاقه‌مندان قرار دهیم و برای این منظور از خودمان شروع کردیم. برای آشنایی بیشتر با خدمات دیجیتال مارکتینگ
