چند وقتی است که پرداخت آنلاین کرایه تاکسی در جامعه رواج یافته و مسافران و رانندگان نیز از شیوههای پرداختی که آنها را از پرداخت و دریافت پول خرد راحت کند، استقبال میکنند. این بازار به صورت پویا روال خود را دنبال میکرد ولی اخیرا به نظر میرسد دخالتهای دولتی تعادل این بازار را برهم زده است و موجب مختلشدن فعالیتهای استارتاپهای فعال در این حوزه شده است. استارتاپ پرداختم به نشانی pardakhtam.ir یکی از این استارتاپهاست که در مورد شرایط فعلی این بازار با یکی از بنیانگذاران آن به گفتوگو نشستهایم. محمدعلی جعفری که ۲۷ سال دارد و متولد تهران است، این استارتاپ را با کمک حجت مدرسیزاده و محمد داوودنژاد بنیانگذاری کردهاند. او فوقلیسانس نرمافزار از دانشگاه تهران دارد و پیش از راهاندازی این استارتاپ بیشتر در چند پروژه هایتک در حوزه تامین امنیت شبکه و مدلسازی ریاضی و یادگیری ماشینی فعالیت میکرده است.
- در پرداختم چه فرآیندی در جریان است و چه خدماتی را ارائه میدهید؟
به طور کلی در شرایطی که منابع محدود است و محصولی هم که ارائه میشود منحصربهفرد است، باید تمام تلاش تیم در این باشد که محصول به بهترین نحو ممکن ارائه شود. با همین فلسفه ما در حال حاضر در پرداختم فقط خدمت پرداخت آنلاین کرایه تاکسی را ارائه میدهیم و در حال حاضر روی روشهای گسترش و بهبود بازار آن کار میکنیم.
- مسافران و رانندگان چطور میتوانند از خدمات پرداختم استفاده کنند؟
مسافران زمانی که در تاکسی هستند، پس از نصب اپلیکیشن پرداختم میتوانند از طریق راهنماهایی که در ماشین قرار داده شده است، اقدام به پرداخت آنلاین کرایه خود کنند. هرکدام از تاکسیهایی که با ما کار میکنند کد مخصوص به خود را دارند که مسافر با واردکردن کد و مبلغ کرایه میتواند پرداخت خود را انجام دهد. پس از اینکه پرداخت توسط مسافر صورت گرفت در همان لحظه گوشی راننده آلارم میدهد و با صدای بلند پخش میشود که چه مبلغی توسط مسافر پرداخت شده است. تسویه با رانندگان نیز هر ۲۴ ساعت یکبار صورت میگیرد.
- استراتژی شما برای ورود به بازار چه بود و چطور توانستید جامعه سنتی تاکسیرانان را متقاعد کنید که از خدمات شما استفاده کنند؟
بازار هدف ما بازاری بود که دچار مشکل بود و پرداختم در واقع یک راهحل لذتبخش برای رانندگان میتوانست باشد. به عبارت بهتر، مسئلهای که در این بازار وجود دارد، پرداخت و دریافت پول خرد بین مسافران و رانندگان است که هم برای مسافران و هم برای رانندگان مشکلزاست و بسیاری از رانندگان مجبورند که پول خرد را خریداری کنند تا بتوانند باقیمانده پول مسافران را پرداخت کنند. طبق آمارهایی که وجود دارد، روزی ۴ میلیون بار کرایه تاکسی فقط در تهران دریافت میشود. در این شرایط پرداختم در واقع میتوانست راهحلی برای این مسئله باشد. ما سعی کردیم در پرداختم این دغدغه ذهنی تهیه پول خرد را از رانندگان بگیریم تا فقط به فکر رانندگی خود باشند. با این وجود رانندگان در ابتدا نسبت به قبول این خدمت از پرداختم امتناع میکردند ولی به مرور زمان وقتی دیدند که این شیوه پرداخت به نفع آنهاست و باری از دوششان برمیدارد، از آن استقبال کردند.
- از زمانی که کار را شروع کردید، تاکنون چه تعداد کاربر کرایه تاکسی خود را آنلاین پرداخت کردند؟
تاکنون ۳۰ هزار کاربر از خدمات ما استفاده میکنند ولی به دلیل اینکه چند وقتی است از طرف تاکسیرانی محدودیتهایی در کار ما اعمال شده است، ما گسترش خود را متوقف کردهایم و به همین کاربران خدمات میدهیم.
- شما در ابتدای کار با تاکسیرانی مشکلی نداشتید؟ دقیقا این مشکلات و محدودیتها از چه زمانی شروع شد؟
در ابتدای کار ما با خود رانندگان وارد مذاکره میشدیم و کار را برایشان توضیح میدادیم و خیلی سریع توانستیم کار را گسترش دهیم. ما در حال گسترش بازار بودیم که از طرف بانک وابسته به شهرداری و تاکسیرانی به ما پیشنهاد داده شد که در کار ما سرمایهگذاری کنند ولی به دلیل اینکه مدلهای درآمدی که آنها تعریف میکردند کاملا یکطرفه بود، نتوانستیم به توافق برسیم. ما به کار خود ادامه میدادیم و به دنبال سرمایهگذار میگشتیم تا اینکه به صورت یکباره و بدون اینکه تاکسیرانی با ما تماس بگیرد، یا اینکه بخواهد جلسهای برگزار کند و دغدغههای خود را مطرح کند، متوجه شدیم که سیستمی به نام فونپی در پایانه ونک که یکی از پایانههای اصلی تاکسیرانی در تهران است، توسط خود تاکسیرانی در حال گسترش است.
- فکر میکنید چرا این اتفاق افتاده و تاکسیرانی به یکباره در کار ورود کرده است؟
به دلیل مسائلی که در مورد اسنپ پیش آمده بود و پس از آن تاکسیرانی کارپینو را به بازار معرفی کرد، تقریبا به این مسائل واقف بودند. در حال حاضر بازار را به سمت مجوزها و انحصارها بردهاند در صورتی که ما اصلا نمیدانستیم که باید از تاکسیرانی مجوز بگیریم به دلیل اینکه خدمت ما یک خدمت بانکی است. جالب اینجاست که ادعا میشود فونپی مجوز دارد در حالی که پیشنیازهای مجوز هنوز معلوم نیست و اصلا مجوزی وجود ندارد! و علیرغم اعتراضاتی که صورت میگیرد، فونپی در حال حاضر بهسادگی در حال گسترش کار خود است و استدلال تاکسیرانی این است که فونپی به صورت پایلوت در حال اجراست و این حالت پایلوت چندین ماه است که ادامه دارد و نقطه پایانی برای آن وجود ندارد، این در حالی است که فعالیتهای ما و چند استارتاپ مشابه محدود شده و اجازه گسترش کار را نداریم. درخواستی که من از تاکسیرانی دارم، این است که به ما مجوز پایلوت بدهند، محدوده کاملا محدود شده. به این ترتیب میتوان روشهای جدید پرداخت را تجربه کنیم.
- با توجه به این شرایط شما در حال حاضر فعالیت یا درآمدی دارید؟
ما فقط در بازاری که قبل از این اتفاقات توانسته بودیم به دست بیاوریم، فعال هستیم. با وجود تبلیغات منفی رانندگانی که قبلا با ما کار کردهاند به ما اعتماد دارند و با ما کار میکنند. درآمد داریم ولی هزینهها کامل پوشش داده نمیشود و در حال حاضر سرمایهگذاری روی پرداختم تقریبا نهاییشده است ولی به دلیل بیثباتی که در بازار وجود دارد، قطعا تا مشخصشدن شرایط، سرمایه را مصرف نخواهیم کرد.
- با توجه به شرایطی که در آن قرار دارید، چه برنامهای برای آینده دارید و چطور میخواهید در این بازار بمانید؟
همانطور که گفتم، کیفیت خدمات در این بازار بسیار مهم است و ما روی نقاط قوت خود تمرکز کردهایم و در حال حاضر بازاری را در اختیار داریم که توانستهایم علیرغم تمام این تبلیغات منفی با هزینه بسیار پایین نسبت به رقیب آنرا حفظ کنیم. به عبارت بهتر، ما کار خود را با ۲۵ تک تومان روی هر کرایه آغاز کردیم که این مبلغ را از رانندگان دریافت میکردیم ولی رقیب در بازار دامپینگ کرده و با هزینه بسیار سنگینی به دنبال حفظ بازار است. به عنوان مثال، مسافر ۱۰۰۰ تومان پرداخت میکند ولی ۱۲۰۰ تومان به راننده از بیتالمال و جیب مردم پرداخت میشود و این کار، بازار پرداخت آنلاین تاکسی یا هر پرداخت خردی را رو به نابودی میبرد چون رانندگان فکر میکنند اگر از این سیستم استفاده کنند باید چیزی هم دریافت کنند ولی ما در پرداختم حس دریافت خدمت را در رانندگان ایجاد کرده بودیم که حاضر بودند بابت آن مبلغ اندکی هم بپردازند.
- ارزش بازار کرایه تاکسی را چقدر ارزیابی میکنید؟
سالانه حدود ۲۷ هزار میلیارد تومان بین مسافر و راننده در تهران جابهجا میشود. این میزان پول به دلیل اینکه از هیچ شبکه بانکی عبور نکرده، بسیار جذاب است و حدود ۱۱۰ هزار تاکسی سبز یا زرد در تهران هستند و تعداد زیادی مسافربر شخصی هم در این بازار وجود دارند.
- شما اگر بتوانید چند درصد از این بازار را در دست بگیرید، یک بیزینس سودده دارید؟
با از بین رفتن شرایط انحصاری موجود، پیشبینی میکنیم حدود ۷ تا ۱۰ درصد از این بازار را در سال اول در اختیار داشته باشیم.