بهداد مرصل پور | صبح روز سه‌شنبه دوازدهم اردیبهشت‌ماه، مرکز نوآوری کرمان با همکاری شرکت شزان و با حمایت اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی کرمان میزبان تیم‌های نوآوردگاهی بود. این سومین‌باری بود که نوآوردگاه در کرمان (چهارمین در استان با احتساب نوآوردگاه جیرفت) و مرکز نوآوری برگزار می‌شد، اما این‌بار این نوآوردگاه کمی نسبت به قبل هیجان‌انگیزتر و خاص‌تر برگزار شد.
در ابتدا دکتر سعیدی، رئیس بنیاد نخبگان استان کرمان، مراسم را با سخنانی آغاز کرد. وی از فعالیت‌های خود در دوران زندگی‌اش سخن به میان آورد و این موضوع را به شرکت‌کنندگان متذکر شد که دوران کارمند دولت شدن به‌سر رسیده و کشور شدیدا به فعالیت‌های استارتاپی نیاز دارد. نکته جالبی که سعیدی به آن اشاره کرد، آن بود که تیم‌های استارتاپی بسیار زیاد شده اما خیلی از آنها به شیوه درست و مناسبی فعالیت نمی‌کنند و در قالب طنز بیان کرد که در فرهنگ ایران بخشی از مردم ایران مردم جوگیری هستند، تنها کافی است اسم چیزی را بشنویم و همه به سمت آن برویم بدون آنکه نسبت به آن مساله علم داشته باشیم. به همین دلیل نوآوردگاه، فضایی بسیار مناسب برای یادگیری و درست قدم نهادن در جاده استارتاپ است.
پس از آن حامد حامدیان، مدیر پیش شتابدهی شزان، برای شرکت‌کنندگان در مورد ایده‌های استارتاپی و میزان فعالیت‌ها استارتاپی و مقالات علمی-پژوهشی صحبت به میان آورد و به این نکته جالب اشاره کرد که کشور ایران در تولید مقالات علمی-پژوهشی رتبه پنجم را در جهان به‌خود اختصاص داده اما در مورد استفاده از این علم و ایجاد کسب‌وکارهای مبتنی بر پژوهش رتبه بسیار پایینی دارد و این در حالی است که ما به راحتی می‌توانیم با تجاری کردن این علم، کشور را به سوی پیشرفت، سریع‌تر سوق دهیم. پس از این موارد فعالیت‌های شزان و نوآوردگاه را بیان کرد و پس از آن به معرفی منتورهای این رویداد پرداخت.
سخنرانی‌های آغازین بدین جا ختم نشد و پس از آن آیدین زمانیان، مدیر فضای کاری اشتراکی (co-working space) در حال راه‌اندازی در کرمان، این نوید را به شرکت‌کنندگان داد که تیم‌های برتر این رویداد، در این فضای کاری پذیرفته می‌شوند و در یک دوره 90روزه آنها را حمایت می‌کنند.
- زنگ نوآوردگاه به صدا درآمد
اولین کارگاه برای شرکت‌کنندگان، کارگاه تیم‌سازی بود که به همت مهندس حامدیان برگزار شد. به هر نفر، یک عدد تعلق گرفت. پس از آن از افراد خواسته شد که هر فرد، عدد مکمل خود را پیدا کند و با یکدیگر آشنا شوند و با اخلاقیات و آرزوهای یکدیگر صحبت کنند. پس از گذشت چندین دقیقه، هر دو نفر در مقابل همگان، دوست جدید خود را به‌طور کامل معرفی می‌کرد.
این بهترین روش تیم‌سازی در چنین رویدادهای استارتاپی است، به این دلیل که همه به‌طور کامل با یکدیگر آشنا می‌شوند و حتی از خلقیات، روحیه تیمی و میزان عواطف اجتماعی همدیگر آگاه می‌شوند. همواره در گوشه و کنار گفته می‌شود که برای یک تیم استارتاپی، تیم اولویت بیشتری نسبت به ایده دارد و با این روش با دقت بیشتری می‌توانند هم‌تیمی خود را پیدا کنند.
پس از آن هر فرد، در مقابل جمع ایده خود را معرفی می‌کند و برای معرفی ایده هیچ‌گونه محدودیتی وجود ندارد. این بدان معناست که یک فرد می‌تواند چندین ایده را ارائه کند. دلیل این اتفاق این است که در نوآوردگاه هیچ‌گونه رای‌گیری برای ایده اولیه وجود ندارد. ایده‌ها گفته می‌شود، افراد معرفی می‌شوند و حال افراد هنگام صرف ناهار می‌توانند هم براساس شخصیت افراد و هم براساس ایده در یک تیم قرار گیرند.
پس از آنکه تیم‌ها تشکیل شد، زهره لورک‌آقا، تست مایرزبریگز را برای تیم‌ها شرح داد. این تست تیپ‌شخصیتی افراد را تعیین می‌کند و براساس همین تیپ‌شخصیتی افراد می‌توانند سمت‌های مدیریتی را بین خود تعیین کنند تا بدین‌وسیله هر فرد در جایگاه مناسب خود در تیم شروع به فعالیت کند.
سپس دکتر مسعود رشیدی‌نژاد، رئیس مرکز مطالعات و پژوهش‌های اقتصادی اتاق بازرگانی، برای تیم‌ها در مورد توسعه محصول جدید صحبت و در مورد اینکه چگونه یک تیم ایده بدهد و آن را به مرحله تولید و توسعه برساند، توضیحاتی را ارائه کرد.
حالا تیم‌ها باید بین خودشان کمی کار می‌کردند و در مورد ایده‌شان تصمیم می‌گرفتند. در بعضی از تیم‌ها، چندین فرد ایده متفاوتی داشتند و باید تیم به یک دیدگاه یکسان در مورد ایده می‌رسیدند. در این میان منتورها و مربی‌های این رویداد به تیم‌ها در مورد انتخاب یک ایده متناسب با بازار و معقول کمک می‌کردند. در ساعت ۱۸، روز اول رویداد به پایان رسید و شرکت‌کنندگان به خانه‌های‌شان رفتند تا فردا را شاداب‌تر شروع کنند.
- چهارشنبه از راه رسید…
روز چهارشنبه روز شیرین‌تری برای تیم‌ها بود. در ابتدای روز، تیم‌هایی که در نوآوردگاه‌های پیشین کرمان و جیرفت، رتبه کسب کرده بودند، به سومین نوآوردگاه کرمان آمدند و نشان دادند که در این مدت دست از سر ایده و تیم و استارتاپ‌شان برنداشته بودند و در این مدت روی آن کار می‌کردند. این تیم‌ها در غرفه‌هایی که در کنار تیم‌ها تعبیه‌شده بود، جای گرفتند. آنها منتظر حضور یک فرد خاص بودند.
کارگاه اول، کارگاه ثبت مالکیت فکری بود. این کارگاه توسط علی ایرانمش ارائه شد و به تیم‌ها یاد داد چگونه ایده‌هایی که می‌دهند را ثبت کنند تا آنها را از گزند کپی‌برداری و … مصون نگه دارند.
پس از آن زنگ بازی به صدا درآمد. تیم‌ها در فضای سبز در دو گروه یک بازی هیجان‌انگیز و شاد را انجام دادند و برای کارگاه بعدی با انرژی بیشتری آماده شدند.
کاوه یزدی‌فرد از تهران، مهمان کرمانیان شده بود. کاوه قرار بود بوم کسب‌وکار را معرفی و در کنار تیم‌ها آن را تکمیل کند. کاوه هر بخش از بوم کسب‌وکار را به‌طور کامل توضیح می‌داد و سپس به تیم‌ها فرصت می‌داد همان بخش را در بوم خودشان تکمیل کنند. سایر منتورها هم به تیم‌ها کمک می‌کردند. این روند نزدیک به ۶ساعت به‌طول انجامید و تمامی تیم‌ها، به‌طور کامل با بوم کسب‌وکار و بندبند آن آشنا شدند.
اما این تمام ماجرای روز چهارشنبه نبود. عصر روز چهارشنبه، دکتر سورنا ستاری، معاون علمی و فناوری ریاست‌جمهوری هم به دیار کریمان آمد و از نزدیک فعالیت تیم‌های استارتاپی را مشاهده و از غرفه‌های تیم‌های استارتاپی رویدادهای پیشین هم به‌طور کامل بازدید کرد. در این میان برای وی گزارش نوآوردگاه‌های پیشین و روند فعالیت اکوسیستم استارتاپی کرمان نیز ارائه شد و او از اینکه در کرمان چنین اتفاقاتی در حال رخ دادن است، ابراز خرسندی کرد. پس از آن چندین قول به کرمان و اکوسیستم استارتاپی آن داد که از جمله آنها می‌توان به تجهیز فضای کار اشتراکی و حمایت مالی آن اشاره کرد.
تیم‌ها تا حدود ساعت ۲۰ روی ایده‌ها و بوم کسب‌وکار خود فعالیت می‌کردند و پس از آن با هیجان توام با خستگی به خانه‌های خود رفتند. فردا روز سخت‌تری برای آنها به حساب می‌آمد.
- روز سخت پنجشنبه
روز پنجشنبه تیم‌ها خود را سریع به مرکز نوآوری رساندند تا هرچه سریع‌تر بوم کسب‌وکار خود را تکیمل کنند چراکه کارگاه بعدی، کارگاه طرح تجاری یا همان بیزینس پلن خودمان بود و این کارگاه از نفسگیر‌ترین کارگاه‌های نوآوردگاه به حساب می‌آمد.
دیانا خورشیدی هم مهمان مردم کرمان شده بود. او برای تمامی تیم‌ها، مفاهیم سود ناویژه و … را به‌طور کامل توضیح داد و به همه آنها کمک کرد تا طرح تجاری استارتاپ خود را برای سال اول و در نهایت برای سه‌سال بعد تعیین کنند.
این کارگاه از بهترین کارگاه‌هایی است که تیم‌های استارتاپی باید با آن آشنا شوند. معمولا در استارتاپ ویکند‌ها بیشتر روی ایده و تیم تمرکز می‌شود اما این کارگاه طرح تجاری در نوآوردگاه، قسمت گم‌شده پازل تیم‌های استارتاپی است که هر تیمی به آن نیاز دارد چراکه دنیای استارتاپ‌ها، دنیای بیزینس و تجارت است.
کارگاه طرح تجاری هم حدودا ۵ساعت به‌طول انجامید. پس از آن تیم‌ها سخت در حال فعالیت روی بیزنیس‌پلن‌های خود بودند، البته در مواردی، تیم‌هایی حضور داشتند که ایده‌شان را عوض کرده بودند و از ابتدا روی بوم کسب‌وکارشان فعالیت می‌کردند یا حتی تیمی وجود داشت که هنوز تصمیم قطعی برای انتخاب ایده از بین آن همه ایده افراد تیم‌شان نگرفته بودند و مردد در حال سروکله زدن با یکدیگر بودند.
در انتهای روز، مهندس صلواتی‌زاده به تیم‌ها یاد داد که چگونه خودشان را برای ارائه فردا در مقابل داوران آماده کنند و در اسلایدهای نمایشی‌شان، چه چیزی ارائه دهند.
استرس تیم‌ها بسیار بالا بود و همگی از ارائه فردا و اینکه هنوز ارائه کاملی تهیه نکرده بودند، هراس داشتند به همین دلیل تا ساعت ۲۱شب در محل رویداد مانده بودند و در نهایت به اصرار محیط را ترک کردند…
