تجارب هفت دوره برگزاری نمایشگاه آنلاین کتاب در دیجیکالا نشان داده که کاربران دو نگرانی عمده درباره نمایشگاه آنلاین دارند. نگرانی اول، عدم حضور ناشران معتبر و برگزیده در این نمایشگاه است. تعدادی از دوستداران کتاب طرز فکر اشتباهی درباره نمایشگاه آنلاین کتاب دارند و فکر میکنند که ناشران شناخته شده، خوشنام و معتبر در چنین نمایشگاههایی شرکت نمیکنند و اگر هم شرکت کنند محصولات خوب و پرطرفدارشان را عرضه نمیکنند. اما نگاهی به فهرست ناشران حاضر در هشتمین نمایشگاه آنلاین کتاب دیجی کالا این تصور را کاملا رد میکند. ناشران معتبری مثل چشمه، مرکز، نگاه و … در این نمایشگاه حاضر هستند و بهترین کتابهایشان را هم عرضه میکنند. در واقع کتابی نیست که در فروشگاههای ناشران مختلف باشد اما در دیجیکالا یافت نشود. بیش از 95 درصد سهم فروش کتاب در دیجیکالا متعلق به کتابفروشیهای محلی و فروشندگان خرد است.
- محلهای به بزرگی ایران
نگرانی بعدی علاقه مندان کتاب هم این است که برگزاری نمایشگاه آنلاین کتاب، حیات کتابفروشیهای محلی را به مخاطره میاندازد. اما این تصور هم به دو دلیل اشتباه است. اول این که کتابفروشیهای محلی هم امکان حضور در این نمایشگاه و عرضه کتابهایشان را دارند. در واقع با حضور آنها در نمایشگاه آنلاین، نوعی توانمندسازی برای کتابفروشیهای محلی هم ایجاد میشد و این تصور که دیجیکالا حیات کتابفروشیهای محلی رو به خطر میاندازد درست نیست.
دوم؛ نمایشگاه آنلاین کتاب مثل یک ویترین گسترده عمل میکند. چون کاربران میتوانند از ناشران مختلف و کتابفروشهای مختلف کتاب خریداری کنند و یک مرتبه در یک پکیج تحویل بگیرند. با این کار کتابفروشهای محلی میتوانند در نمایشگاه آنلاین حضور داشته باشند، از پتانسیل بازدیدهای چشمگیر دیجیکالا بهره مند شود و مخاطبشان وسیعتر شود.
اما مشکل اصلی که کتابفروشیهای محلی با نمایشگاههای فیزیکی و آنلاین دارند این است که نمایشگاه کتاب باید فقط محلی برای نمایش کتاب باشد و به باور صاحبان این شغل، عرضه کتاب در این نمایشگاهها به کتابفروشیهای محلی لطمه میزند. این کتابفروشیها برای جلوگیری از این مشکل، خودشان همزمان با شروع نمایشگاهها، کتابهایشان را با تخفیف عرضه میکنند. کاری هم که دیجیکالا میکند شباهت بسیار زیاد به کاری دارد که کتابفروشیهای محلی میکنند؛ اما در ابعادی بسیار گستردهتر.
در واقع همکاری کتابفروشیهای محلی با دیجیکالا این امکان را فراهم میکند که این کتابفروشیها به جای عرضه کتاب در یک محدوده کوچک مثل محله یا خیابان و به تعداد معدودی از مردم، کتابهایشان را در ابعادی به گستردگی ایران و جمعیتی بسیار بزرگتر به فروش برسانند. این به معنی گسترش یافتن پاتوق کتابفروشیهای محلی است. به این ترتیب این امکان به وجود میآید که یک کتابفروشی مثلا در یکی از شهرستانهای شمال ایران، مشتریانی از جنوب یا غرب ایران پیدا کنند. تخفیفهایی که این کتابفروشیها برای مشتریان منظور میکنند در دیجیکالا هم در دسترس است اما اگر برخی کتابفروشیهای محلی نخواهند تخفیفی در این ایام برای کتابهایشان در نظر بگیرند، این خریدار است که حق دارد تصمیم بگیرد که چه کتابی را و از کجا تهیه کند. این یک فرصت مغتنم برای کتابفروشیهای محلیِ خوب است که کتابهای خوبشان را با بهترین کیفیت ممکن به مخاطبان عرضه کنند.