توسعه اکوسیستم استارتاپی صربستان خبر بسیار جالبی است. چند سال پیش، فقط تعداد کمی استارتاپ در این کشور حضور داشتند که سعی میکردند دست به نوآوری بزنند و سیستمی را ایجاد کنند که به استارتاپهای آینده امکان دهد تا آسانتر بتوانند ایده خود را در قالب راهاندازی استارتاپ ارائه دهند.
اکثر افرادی که این اکوسیستم را تشکیل میدهند، افراد دارای مشاغل آزاد هستند و برای شرکتهایی کار میکنند که کار را به کشورهای شرقی میفرستند زیرا آنها با دستمزد کمتر کارها را انجام میدهند. در گزارش استارتاپ بلینک ۲۰۱۷ آمده که بلگراد رتبه اول را در صربستان و رتبه ۱۱۴ را در سطح جهان دریافت کرده است.
با توسعه فناوری و اینترنت، اکوسیستم استارتاپی نیز توسعه مییابد. در این شرایط، افراد برای یک شخص ثالث کار نخواهند کرد و اهداف خود را دنبال میکنند. با مرور زمان، بلگراد اکنون تعدادی استارتاپ دارد که از یک سو محصولات و خدمات فوقالعاده و از سوی دیگر شتابدهندگان، بودجه سرمایهگذاری، سرمایه خطرپذیر و فضاهای همکاری ایجاد میکنند.
در حال حاضر، اکوسیستم استارتاپی صربستان بسیار هیجانانگیز و پررونق است. جوانان و حتی افراد مسنتر، به دنبال ارائه ایدههای خود هستند و از کاربران بالقوه محصولات خود بازخورد میگیرند. اکثر استارتاپهای جدید روی نوآوری و ایجاد تغییر تمرکز دارند. ساوامالا، یک منطقه روستایی در کنار رود ساوا، تکولی (مرکز فناوری) رویدادهای استارتاپی است. مکانی مملو از نوآوری که در آن ایدههای جدید هر سال متولد شده و به عموم مردم ارائه میشوند.
بزرگترین مزیت راهاندازی استارتاپ در بلگراد پشتیبانی جامعه است. مردم رفتار دوستانهای دارند و مایل هستند به استارتاپهای جالب کمک کنند. به علاوه، کنفرانسها، رویدادها و مسابقات زیادی برای استارتاپها در این کشور وجود دارد
با اینکه هنوز جا برای پیشرفت وجود دارد، اما برای سیستم جوانی مانند اکوسیستم صربستان که از صفر شروع کرده، این مقدار توسعه در طول ۶ سال بسیار رضایتبخش است. در میان استارتاپهای بلگراد که به موفقیت قابل توجهی دست یافتهاند، میتوان به استارتاپهای زیر اشاره کرد:
استرابری تری
این استارتاپ شیوه شارژ تلفن همراه افراد در حین سفر را متحول کرده است. این استارتاپ از صفحات خورشیدی برای جمعآوری انرژی استفاده میکند. انرژی ذخیرهشده از طریق اتصال یواسبی به تلفن منتقل میشود. به علاوه یکپارچهسازی با سیستم فضای ابری وجود دارد که به استرابریتری امکان میدهد دادهها را با استفاده از حسگرها جمعآوری کند تا دادههای مفیدی درباره دما، آلودگی هوا و غیره به دست آورد. سال گذشته، این استارتاپ ۱۰۰هزار دلار بودجه از شتابدهنده ایلون دریافت کرد که بزرگترین میزان بودجه در صربستان و منطقه بود.
نوردئوس
این استارتاپ که توسط ۳ نفر از کارمندان سابق مایکروسافت بنیانگذاری شده، اکنون توسعهدهنده بازی پیشرو در صربستان است. بازی تاپایلون که موجب موفقیت این استارتاپ شد، با ایده ارائه بازی در فیسبوک به وجود آمد که در آن هر فردی میتوانست باشگاه فوتبال مورد علاقه خود را مدیریت کند. امروز، نوردئوس چندین کارمند در سراسر دنیا و دفاتری در لندن، سانفرانسیسکو، دوبلین و غیره دارد. توسعهدهندگان بازی مانند مدهد گیمز، دیجیتال ارو، ایپیکس و سایر استودیوهای بازی کوچکتر حاصل موفقیت نوردئوس هستند.
فریم
این استارتاپ به افراد امکان میدهد تا از هر اپلیکیشنی استفاده کنند. برای مثال، اگر لپتاپ شما به دلایلی بلندر را پشتیبانی نمیکند، با استفاده از فریم، میتوانید این اپلیکیشن را راهاندازی کرده و از طریق مرورگر آن را اجرا کنید. کاربران همچنین میتوانند آن را به سایر خدمات فضای ابری وصل کنند. تککرانچ، بلومبرگ و فوربس از جمله رسانههایی هستند که درباره موفقیت این استارتاپ صحبت کردهاند.
بزرگترین مزیت راهاندازی استارتاپ در بلگراد پشتیبانی جامعه است. مردم رفتار دوستانهای دارند و مایل هستند به استارتاپهای جالب کمک کنند.
به علاوه، کنفرانسها، رویدادها و مسابقات زیادی برای استارتاپها در این کشور وجود دارد. روحیه کارآفرینی نیز در منطقه بسیار بالاست و این امر الهامبخش استارتاپهای جدید است. اما اکوسیستم استارتاپی صربستان دارای نقاط ضعف نیز هست. برخی از مقررات موجود مانع بزرگی بر سر راه استارتاپها هستند.
مالیات مربوط به یک دفتر جدید به محلهای از شهر که در آن واقع شده است، بستگی دارد. این مشکلات اما بهتدریج و با فضاهای همکاری رفع میشوند. مشکل بزرگ دیگر کسب سرمایه برای استخدام نیرو، نرمافزار جدید و غیره است. شرایط اقتصادی در کل مناسب نیست، بنابراین هنوز به استارتاپها با شک و تردید نگاه میشود.
یکی از بزرگترین و تنها شتابدهنده در صربستان استارلبز نام دارد. این شتابدهنده منتورهایی از سراسر دنیا دارد که به استارتاپها آموزش میدهند که چگونه رشد کنند و به اهداف خود دست یابند و منابع اطلاعاتی و مالی را به آنها ارائه میدهند.
علاوه بر استارلبز، ایلون و لانچهاب از بلغارستان، گزینههای متداول استارتاپهایی هستند که به دنبال سرمایه میگردند. وجا لیلیچ یکی از مشهورترین سرمایهگذاران و بنیانگذار و شریک استارلبز است. با اینکه تعداد کمی از افراد به سرمایهگذاری روی استارتاپها علاقه دارند، کمبود مقررات واضح و روشن در خصوص سرمایهگذاران و سرمایهگذاری یک مشکل اساسی به شمار میرود.
فضاهای همکاری جمعی در ۶ سال اخیر در این کشور توسعه یافته است. برخی از این فضاها قدیمی هستند مانند نوا ایسکرا، اینسنتر، اسمارت آفیس، ایمپکت هاب بلگراد و برخی بهتازگی راهاندازی شدهاند مانند پلیگان، کیزدام، استارتیت سنتر و غیره.
قدرتمندترین تاثیرگذاران روی این اکوسیستم استارتاپی سازمانهایی مانند استارتیت یا لین استارتاپ سیرکل و غیره هستند. رویدادها در این کشور با استفاده از Meetup.com یا Eventbrite سازماندهی میشوند. تعداد رویدادها به زمان و آب و هوا بستگی دارد اما همیشه حداقل یک رویداد در ماه برگزار میشود.