- تکنیک شماره 1
قالب پرسش: میشه در مورد آخرین باری که ….. توضیح بدین!
یادتان باشد که داستان، داستان میآورد، یعنی چی؟ یعنی اینکه وقتی شما در حال تعریف یک روایت هستید، مثلا یک خاطره را روایت میکنید، ممکن است چند مورد داستان دیگر هم یادتان بیاید که مهم باشد. شما باید در طی روال مصاحبه، مواردی که احتمال میدهید که داستانی پشتش باشد را شناسایی کنید و از مصاحبهشونده بخواهید که آنها را عمیقتر و دقیقتر توضیح بدهد. فرض کنید که قرار است محصولی در مورد رژیم و لاغری تولید کنید؛ به این سوال در مصاحبه دقت کنید: میشه در مورد آخرین باری که رژیم گرفتین توضیح بدید؟ چطور شد به این فکر افتادید که از این روش استفاده کنید؟ اینها سوالاتی است که باعث میشود مصاحبهشونده شروع به روایت کردن کند!
- تکنیک شماره 2
قالب پرسش: 5 چرا یا 5 Why
در این تکنیک که یکی از بهترین تکنیکها است، شما دلایل یک کار یا رفتار را با 5 بار چرا پرسیدن کاوش میکنید. بعضا دلایل یک رفتار خاص یا مشکل اصلی که یک فرد دارد، در لایههای پایینتر و عمیقتر ذهنی وی قرار دارد. یک مسئله اصلی در کل دنیا و مخصوصا در بحث مهندسی نرمافزار در فرآیند کشف نیازمندیهای سیستم وجود دارد و آن هم این است که معمولا افراد واقعا از بیان کردن نیازمندیهایشان عاجز هستند! با این تکنیک میتوانید تا حدودی این مشکل را حل کنید و دقیقا ببینید چرا یک نفر خواهان یک ویژگی نرمافزاری است، چرا یک نفر دست به یک رفتار خاص میزند و… بیایید مثال رژیم گرفتن را با هم بررسی کنیم: چرا رژیم گرفتی؟ چون که مریض شدم و اضافه وزن دارم! چرا اضافه وزن داری؟ چون فستفود زیاد میخورم! چرا فستفود زیاد میخوری! چون وقت برای آشپزی ندارم! چرا وقت برای آشپزی نداری، چون دارم 24 ساعته روی استارتاپم کار میکنم! و…
میبینید؟! خیلی جالبه! دلایل یکی پس از دیگری روشن می شود و شما باید ببینید واقعا چه دلیلی باعث میشود که یک شخص، یک رفتار خاص را از خودش نشان میدهد!
- تکنیک شماره 3
قالب پرسش: منظورت از X چیه؟
یک عبارت کلیدی دیگر که میتواند خیلی به شما کمک کند، عبارت: «منظورت از X چیه» است که باعث میشود مصاحبهشونده بیشتر توضیح بدهد!
فرض کنید که مصاحبهشونده در مصاحبه این جمله را بیان کند: ببین این رستوران دکتر استارتاپ عالیه! سوال: منظور از عالی چیه؟
شما برای عمیقتر شدن مصاحبه، میتوانید این سوال را بپرسید: منظورت از عالیه چیه؟! ارزونه؟ باکلاسه؟! غذاهاش خوشمزه است؟ چیه دقیقا؟! (البته پیشنهاد میدهم شما گزینهای پیشنهاد ندهید و بگذارید خود شخص توضیح بدهد!)
- تکنیک شماره 4
قالب پرسش: الان برای حل این مشکل چی کار میکنین؟ راه حلی دارین؟
در مجموعه آموزشی بوم مدل کسبوکار، این نکته را توضیح دادم که شما یا مشکلی از کاربر را حل می کنید یا لذتی را برایش به ارمغان میآورید! زمانی که قرار است یک راهکار برای یک مشکل ارائه بدهید، ممکن است مصاحبهشوندگان برای مشکلی که شما سعی در حل کردنش دارید، راهحلهایی مندرآوردی (Hack) داشته باشند که با استفاده از این عبارت کلیدی میتوانید ببینید آنها هماکنون در برخورد با این مشکل چه میکنند!
برگردیم به مثال لاغری و رژیم؛ شاید شخص مورد نظر با پرسیدن این عبارت از وی در مصاحبه بگوید: آره من یه نرمافزار تازه رو موبایلم نصب کردم که یکسری تمرینهای هفت دقیقهای باحال روزانه بهم پیشنهاد میده که از وقتی که اونها رو انجام میدم، احساس بهتری دارم و انرژیم بیشتر شده! لاغر نشدمها ولی حالم بهتر شده! اینجاست که شما اطلاعات ارزشمندی بهدست آوردید! یک نرمافزار که تمرینهای هفت دقیقهای ارائه میدهد! لاغری مهم نیست، حالش بهتر شده و احساس انرژی میکند! بهصورت روزانه، تمرین پیشنهاد میدهد! بسیار عالی، این هم برخی نکات کاربردی و مهم در زمینه اجرای مصاحبههای باکیفیت در زمینه درک مشکلات و تشخیص مسئله کاربران که امیدوارم از آنها در عمل استفاده کنید و بر اساس نتایج آنها، محصولی درست را برای نیازی درست طراحی کنید.