«هر وقت هر کسی از هر چیزی سخن می‌گوید ما باید تظاهر کنیم درباره آن چیزی می‌دانیم. ما سر تکان می‌دهیم و می‌گوییم: «بله اسمش را شنیده‌ام» یا «به گوشم آشناست» که اغلب معنایش این است که با موضوع مورد بحث کاملا ناآشنا هستیم.» این جملات، بخشی از گفته‌های کارل تارو گرینفیلد، ژورنالیست ژاپنی است. او معتقد است ما در سیلی از داده‌ها غرق شده‌ایم و درحالی‌که خود را از سواد حقیقی بی‌بهره‌ساخته‌ایم، به پشتوانه نوعی «سواد تصنعی» در هر موردی خود را مطلع دانسته و اظهار نظر می‌کنیم. از نظر او، ما در جریان گفت‌و‌گوهایمان بی‌آنکه اطلاع دقیقی در مورد موضوعات داشته باشیم، اطلاعات سطحی و اندکی که از رسانه‌های اجتماعی دریافت کرده‌ایم را با هم رد و بدل می‌کنیم. از نظر گرینفیلد «این موج فزاینده واژه‌ها، حقایق، لطیفه‌ها، عکس‌های اینترنتی، شایعات و نظرات در زندگی‌مان سرازیر می‌شود و ما را تهدید به غرق‌شدن می‌کند.»
برای بهتر درک‌کردن صحبت‌های او، همین حالا نرم‌افزار تلگرام را باز کنید. در چه گروه‌هایی عضوید؟ چه کانال‌هایی را دنبال می‌کنید؟ چه بحث‌هایی میان شما و دیگران رد و بدل می‌شود؟ شما ساعت‌ها در طول روز در تلفن همراهتان غرق می‌شوید تا «اخبار روز» را بخوانید یا از «تحلیل‌ها» بهره ببرید؟ مدام به گوشی‌تان سرک می‌کشید تا از حال کسانی که سال‌هاست ندیده‌ایدشان، باخبر شوید یا «اطلاعات عمومی‌تان» را در مورد دریاچه‌ای در آفریقا یا کوهی در سیستان بالا ببرید؟
شما غرق در گوشی هوشمندتان شده‌اید و مسئولیت آگاه‌کردن و بالا بردن اطلاعات‌تان را یکپارچه به آن سپرده‌اید. اما محققان ثابت کرده‌اند اطلاعات تلگرامی، اینستاگرامی و… بعد از چند روز از یاد شما می‌روند و نمی‌توانید به آنها به عنوان نوعی دانش تکیه کنید.
- مراقب روانتان باشید
وارد‌شدن آلودگی‌های میکروبی به بدن به‌خاطر تماس مداوم با یک گوشی آلوده، گردن‌درد، وارد‌شدن آسیب‌های جبران‌ناپذیر به مفاصل دست، بدخوابی و گیجی تنها بخشی از مشکلاتی هستند که با گوشی‌بازی سلامت شما را تهدید می‌کنند.
دچار‌شدن به اضطراب تلفن همراه، مشکل دیگری است که محققان در مورد ابتلای گروه وسیعی از افراد به آن ابراز نگرانی کرده‌اند. وقتی شما در طول روز بارها تلفن همراهتان را چک می‌کنید، هراس ناخوانده‌ماندن پیام‌ها و عقب ماندن از اطلاعات به شما حمله‌ور می‌شود و به یک اختلال اضطرابی جدی دچار می‌شوید. کسانی که به این اختلال دچار می‌شوند، در صورت قطع‌شدن آنتن گوشی همراهشان، یا قطع‌شدن اینترنت همراه، اضطراب زیادی را تجربه می‌کنند. تمام‌شدن شارژ تلفن همراه برای آنها یک فاجعه است و حتی زمانی که کاری با تلفن همراهشان ندارند، مدام آن را چک می‌کنند.
اگر شما هم یکی از این افراد هستید، باید بدانید که این اضطراب، هر روز شدیدتر می‌شود و استرس شما، می‌تواند به دیگر جنبه‌های زندگی‌تان هم راه پیدا کند. هیچ کس مثل خود شما نمی‌تواند برای از بین بردن اضطراب تلفن همراه قدم بردارد. پس به نکات زیر توجه کرده و سعی کنید هر روز چند قدم از مایه اضطراب و بدحالی‌تان فاصله بگیرید.
- نوتیفیکیشن‌ها را خاموش کنید
وقتی مدام صفحه تلفن همراهتان با اعلان‌های نرم‌افزارهای مختلف روشن می‌شود، نمی‌توانید خود را بی‌تفاوت نشان دهید و سراغ گوشی‌تان نروید. طبیعی است! اما برای کاهش میلتان به گوشی‌بازی می‌توانید دست به دامان تکنولوژی شوید و با وارد‌شدن به بخش تنظیمات این نرم‌افزارها، دستور ارسال نوتیفیکیشن را لغو کنید. البته این اقدام، تا زمانی که اعتیادتان به گوشی‌بازی ترک نشده، ممکن است کمک چندانی به شما نکند؛ چراکه در صورت دچار‌بودن به اضطراب تلفن همراه، حتی در صورت نیامدن نوتیفیکیشن، نمی‌توانید از سرزدن به گوشی هوشمندتان صرف‌نظر کنید.
- تلفنتان را پاکسازی کنید
نگاهی به نرم‌افزاهای روی تلفن همراهتان بیندازید. کدامشان بیشتر وقت‌تان را می‌گیرند؟ اگر نباشند چه می‌شود؟ اختلال جدی در فعالیت‌ها و زندگی‌تان ایجاد می‌شود؟ پیشنهاد می‌کنیم در مورد نرم‌افزارهایی که روی تلفن همراهتان نصب کرده‌اید، تجدید‌نظر کنید. نیازی نیست نرم‌افزاهایی که با کمکشان تاکسی می‌گیرید یا پول کارت به کار می‌کنید را حذف کنید. اما می‌توانید برخی بازی‌ها، پیام‌رسان‌ها و دیگر گزینه‌هایی که بود و نبودشان در زندگی‌تان تغییری ایجاد نمی‌کند را از تلفن همراهتان پاک کنید.
- زمان استفاده را مشخص کنید
برای سرزدن به نرم‌افزاهای پیام‌رسان و شبکه‌های اجتماعی، زمان مشخصی را تعریف کنید. برای مثال، بگویید که در روز، 3 یا 4 وقت 15دقیقه‌ای را به این کار اختصاص می‌دهید و در باقی وقت‌ها، خودتان را مشغول خواندن پیام نمی‌کنید. اگر بتوانید به این زمانبندی وفادار بمانید، بعد از چند روز عادت بیهوده گوشی‌بازی‌کردن از سرتان بیرون می‌رود. نگران انباشته‌شدن پیام‌ها روی هم نباشید و تصور نکنید که هر پیام را درست در لحظه دریافت‌کردنش باید بخوانید. بگذارید پیغام‌ها روی هم انباشته شوند و هر چند ساعت یک‌بار، با صرف چند دقیقه وقت آنها را به دنبال هم بخوانید.
- بهانه نیاورید
حالا که گوشی هوشمندتان را پاکسازی کرده‌اید، باید یک تکیه کلام مضر را از دایره واژگان خود پاک کنید. حتما برای شما هم پیش آمده که در همان روزی که تصمیم به کم‌کردن زمان استفاده از تلفن همراهتان گرفته‌اید، بهانه‌های مختلفی را برای سرک‌کشیدن به گوشی هوشمندتان پیدا کنید و با گفتن «الان فقط …» دوباره سراغ گوشی‌تان بروید. باور کنید تا زمانی که این عبارت را به کار می‌برید و تا وقتی که برای دوباره در دست‌گرفتن گوشی همراهتان به دنبال بهانه‌های قابل پذیرش می‌گردید، نمی‌توانید این اعتیاد را ترک کنید. اگر تصمیم گرفته‌اید از امروز تنها در زمان‌هایی که مشخص کرده‌اید گوشی بازی کنید، به این قول وفادار بمانید و با هیچ «اما فقط»ی قولتان را نشکنید.
- مچ خودتان را بگیرید
با خودتان روراست باشید و مثل یک ناظم سختگیر، مانع وسوسه‌شدن و دوباره گوشی‌بازی کردن شوید. هر زمان که احساس کردید ناخودآگاه و بی‌هوا سراغ گوشی رفته‌اید، بدون تلف‌کردن وقت آن را کنار بگذارید. کامل خواندن خبرها یا پاسخ دادن به دوست قدیمی‌تان را بهانه نکنید و درست در لحظه‌ای که خود را در حال گوشی‌بازی در زمان نامناسب می‌بینید، آن را کنار بگذارید.
- به لیست کانال‌ها نگاه کنید
همین حالا نگاهی به صفحه تلگرامتان بیندازید و گروه‌ها و کانال‌هایی را که در آنها عضو هستید، فهرست کنید. فکر می‌کنید واقعا به قرار گرفتن در معرض این میزان پیام نیازمندید؟ کانال آشپزی که هر روز 10-12 بار به‌روز می‌شود، چه تغییری در زندگی شما ایجاد کرده است؟ تا به حال چند بار براساس دستورهای آن آشپزی کرده‌اید؟ آیا نیازی به خواندن بریده‌های کتاب در کانالی که عضوش شده‌اید را دارید؟ نمی‌توانید در آن زمان چند صفحه کتاب بخوانید؟ در چند گروه و کانال خبررسانی عضو هستید؟ آیا کانال معتبری نیست که جمع‌بندی از تمامی این اخبار را در اختیارتان قرار دهد؟
- در حالت پرواز قرار بگیرید
مدام سراغ گوشی رفتن، ممکن است یکی از دلایل کند پیش‌رفتن کارهایتان باشد. برای حذف این اختلال از برنامه کاری‌تان و برای اینکه گاهی از طبیعت‌گردی، مهمانی رفتن و بودن در کنار عزیزانتان بهره بیشتری ببرید، از حالت پرواز تلفن همراهتان کمک بگیرید. در زمان‌هایی که قصد تمرکز روی یک کار را دارید، یا احساس می‌کنید گوشی‌بازی فرصت لذت‌بردن از موقعیت را از شما گرفته، تلفن همراهتان را روی حالت پرواز بگذارید و با خیال راحت به کارهایتان برسید.
