میزان دسترسی اپ‌های مختلفی که مورد استفاده کاربران قرار می‌گیرد، به اطلاعات شخصی آنان بحث داغی را در مورد حریم خصوصی افراد بین کاربران دامن زده است؛ موضوعی که باعث واکنش‌هایی هم از سوی برخی شرکتهای ارائه‌دهنده خدمات آنلاین شده است. ماجرا از فیلتر‌شدن اپلیکیش «ویز» و پیام اسنپ به کاربران برای حذف آن شروع شد اما دامنه وسیعتری پیدا کرد. در یک مورد ویدئویی از سوی سایت روزآروز از قول یک هکر منتشر شد که نشان میداد اپلیکیشن اسنپ دسترسی‌هایی را تعبیه کرده که مورد نیاز این اپ نیست و میتواند همه اطلاعات گوشی کاربرانی که این برنامه را نصب کردهاند، در اختیار بگیرد. هر چند دامنه این مسئله صرفا محدود به اسنپ نیست و چنین مسائلی در مورد بسیاری از اپ‌های دیگر مطرح شده است.
- کاربران چه می‌گویند؟
کاربران این اپها در گروههای تلگرامی و شبکههای مجازی نظرات مختلفی در این‌باره ارائه دادهاند. برآیند نظرات آنان این است که حفظ حریم خصوصی مسئلهای است که باعث اعتماد کاربر به ارائه‌دهنده سرویس می‌شود. چنانچه این مورد رعایت شود، ممکن است کسی متوجه آن نباشد و حتی امری طبیعی و متداول تلقی شود. اما اگر استارتاپی که در اکوسیستم هم الگوست و هم مردم آن را به عنوان نماینده مجموعههای فناور‌محور میشناسند، متهم به نقض حریم خصوصی شخصی افراد شود، ممکن است ضربهای جبران‌ناپذیر به اعتماد عمومی کاربران به همه مجموعههای فناور‌محور وارد شود. به باور عموم کاربران، وقتی مجموعههای بزرگی مانند اسنپ، تپ‌سی و … در اکوسیستم استارتاپی کشور با چنین اتهامی مواجه باشند، میتواند تاثیری مخرب روی روندهای استارتاپی در کشور بر جای بگذارد.
به طور کلی آنچه در فضای مجازی در این باره در میان کاربران مشاهده می‌شود، تکاپوی آنان برای دریافت جواب مستند به این مسئله است که آیا اپ‌های ایرانی واقعا بیشتر از آنچه نیاز است، دسترسی به اطلاعات کاربران دارند؟ پاسخها هم متفاوت است. برخی کاربران در این باره بر این باورند که دسترسی اپ‌های ایرانی به اطلاعات کاربران آنقدرها هم زیاد نیست و با استانداردهای اروپایی چندان فاصله ندارد. برخی دیگر هم موضوع اعتماد را پیش میکشند و بر این باورند که بسیاری از این نگرانیها به دلیل شایعاتی است که مطرح می‌شود و استارتاپها امنیت اطلاعات کاربران خود را به خطر نخواهند انداخت و البته برخی دیگر هم بر این اعتقاد هستند که این دسترسی‌ها زیاد است و باید در این زمینه بازنگری شود.
آنچه در فضای مجازی در این باره در میان کاربران مشاهده می‌شود، تکاپوی آنان برای دریافت جواب مستند به این مسئله است که آیا اپ‌های ایرانی واقعا بیشتر از آنچه نیاز است، دسترسی به اطلاعات کاربران دارند؟ پاسخها هم متفاوت است
- پاسخ اسنپ
اپلیکیشن اسنپ در این‌باره روز پنجشنبه جوابیهای صادر کرد. در این اطلاعیه آمده است: در مورد دسترسی به موقعیت مکانی (Location): تیم توسعه اندروید اسنپ اجازه دسترسی به موقعیت‌‌تان را می‌خواهد تا بتواند موقعیت دقیق شما را به همراه اعلام کند. به این ترتیب، شما و همراه در هر سفر راحت‌تر می‌توانید یکدیگر را پیدا کنید.
دسترسی به فون (Phone): این دسترسی برای اجرای راحت و سریع کدهای USSD و شارژ از طریق آنها به صورت اختیاری از شما گرفته می‌شود.
دسترسی به حساب کاربری اسنپ (Account Manager): تیم توسعه اندروید ما از دسترسی Get_Accounts استفاده می‌کند. گوگل از اندروید۶ به بعد این دسترسی را زیرمجموعه Contacts قرار داده است. این سوءتفاهم به وجود آمده که دسترسی به Contacts یعنی دسترسی به فهرست مخاطبان و شماره‌های کاربران؛ اما همانطور که گفتیم تیم توسعه اندروید از دسترسی به حساب کاربری اسنپ برای ذخیره استاندارد اطلاعات حساب اسنپ در گوشی کاربران استفاده می‌کند. برای مدیریت امن و استاندارد حساب کاربری اپلیکیشن مسافر اسنپ از مدیریت حساب کاربری سیستم‌عامل اندروید استفاده می‌شود. برای اطمینان خاطر از عدم دسترسی اپلیکیشن اسنپ به سایر حساب‌های کاربری شما، باید بگوییم در سیستم‌عامل اندروید، زمانی که یک اپلیکیشن بخواهد به حساب کاربری اپلیکیشن دیگری روی گوشی یک کاربر دسترسی پیدا کند، این سیستم‌عامل کاربر خود را با ارسال یک پیغام از این موضوع مطلع می‌سازد. ما اجازه این دسترسی‌ها را می‌خواهیم تا بتوانیم سرویس بهتری به شما ارائه دهیم. در اندروید ۶ به بعد می‌توانید این دسترسی‌ها را فعال یا غیرفعال کنید و در صورت غیرفعال‌سازی آنها، باز هم می‌توانید از اپلیکیشن اسنپ استفاده کنید. در پایان گفتنی است که اسنپ به هیچ‌وجه به حافظه داخلی، گالری، فهرست مخاطبان، شماره تلفن‌ها، اطلاعات حساس و سایر اپلیکیشن‌های شما دسترسی ندارد. مدیر‌عامل تپ‌سی هم در مصاحبهای که با روزنامه شهروند داشته، به نوعی به این مسئله واکنش نشان داده و اطمینان خاطر داده که اطلاعات کاربران محرمانه است و اجازه درسترسی خاص به آن هم نیاز به مجوز قضایی آن هم تحت شرایط خاص دارد.
البته توضیح اسنپ مجددا با واکنش‌هایی از طرف سایت روزآروز و برخی کاربران فضای مجازی مواجه شده که آن را ناکافی و غیرمستدل می‌دانند. کاربرانی که می‌گویند از قضا بخش‌هایی از توضیح اسنپ نشان می‌دهد که تعداد دسترسی‌هایی که این شرکت از کاربرانش می‌گیرد غیرضروری هستند!
- تخصیص شماره مجازی موقت
البته فشارها و نقدها در مورد میزان دسترسی‌ها باعث شده تا اتفاقات خوبی هم بیفتد. از جمله اینکه اسنپ اعلام کرده امکان نمایش داده نشدن شماره راننده و مسافر را به زودی رونمایی خواهد کرد.
همچنین پیرو این نیاز، دانشگاه شهید بهشتی و اپراتور اول در قالب پروژه‌ای، سرویسی با نام «بیتل» را برای حفظ حریم شخصی ارائه کردهاند که در قالب یک اپلیکیشن اینترنتی، یک شماره موقت مجازی به کاربر اختصاص می‌دهد تا در اپلیکیشن‌های واسطه‌محور مانند تاکسی‌های آنلاین یا مشاوران املاک از آن استفاده کند. به گزارش فارس، برای مثال، در سرویس‌هایی مانند تاکسی اینترنتی اگر مسافر و راننده شماره یکدیگر را نداشته باشند، حفظ حریم شخصی افراد بهبود می‌یابد و از بسیاری از مخاطرات پیشگیری خواهد شد. به این وسیله شماره تلفن شخصی کاربر در اختیار افرادی که نیاز نیست، قرار نمیگیرد و کاربر در صورت تمایل شماره خود را برای اقدامات بعدی ارائه می‌دهد.
