خاورمیانه از جالب‌ترین مناطقی است که تحت پوشش فناوری دیجیتال قرار گرفته است. برای اینکه واقعا بفهمیم چه چیزهایی از این منطقه حاصل می‌شوند، از آفریقای شمالی گرفته تا خلیج‌فارس، فکر کردیم ایده خوبی است که با «عمر کریستیس» صحبت کنیم.
او فارغ‌التحصیل دانشگاه «ییل» و در حال حاضر موسس و مدیر اجرایی وب‌سایت عرب‌نت است. عرب‌نت مرکز فعالیت بازاریابی دیجیتالی به‌عنوان تکنیک تخصصی کسب‌وکار در خاورمیانه است، که کنفرانس‌های مختلفی در منطقه برگزار کرده است.هدف این مصاحبه، فهمیدن این مسئله بود که رسانه عمومی و گرایش دیجیتالی در منطقه منا (خاورمیانه به‌اضافه شمال آفریقا)چگونه است.
اول از همه، چه چیزی باعث شد پروژه عرب‌نت را شروع کنید؟
من عرب‌نت را در سال 2010 شروع کردم، چراکه احساس کردم متخصصان در سراسر خاورمیانه مکانی برای ملاقات و به اشتراک گذاشتن تجربیات خود ندارند و کارآفرینان دسترسی مناسبی به سرمایه‌گذاران نداشتند. بنابراین تصمیم گرفتیم پلتفرمی را برای برآوردن این نیازها ایجاد کنیم. سهامداران صنعت را دور هم جمع کردیم و برای کارآفرینان موقعیتی برای بیان ایده‌هایشان ایجاد کردیم. از آن زمان به بعد، نمونه کارهای خود را از فعالیت در سه کنفرانس اصلی سالانه در دبی، ریاح و بیروت توسعه بخشیدیم. همچنین تورنمنت توسعه‌دهنده عرب‌نت را سامان دادیم که ترکیب منطقه‌ای برای مشخص کردن بهترین برنامه‌نویس وب و موبایل در خاورمیانه بود.
مرزهای فرهنگی و زبانی که اکوسیستم دیجیتالی عرب را تعریف می‌کند چیست؟
اکوسیستم دیجیتالی عرب از کشورهای خلیج‌فارس (عربستان سعودی، کویت، قطر، امارات متحده عربی و…) تا خاور شرق (لبنان، سوریه، فلسطین و…) و تا آفریقای شمالی (مصر، الجزایر، تونس، مراکش و…) گسترش می‌یابد. در حالی که منطقه به طور رسمی به زبان مشابه صحبت می‌کند، گویش‌های محاوره استفاده‌شده توسط دیگر مناطق و حتی کشورهای مختلف به طور چشمگیری متفاوت هستند.
امروز من معتقدم که خلیج‌فارس، خاور شرق و مصر بافت فشرده‌ای دارند. اما کشورهای آفریقای شمالی هنوز تاحدی از بقیه اکوسیستم جدا هستند، که علت آن تاحدی فاصله جغرافیایی آن‌هاست، و بخش دیگر به دلیل استفاده آن‌ها از زبان فرانسوی است که آن‌ها را از دیگر قسمت‌های منطقه جدا کرده است.
به نظر شما بیشترین تمایل اینترنتی مرتبط در خاورمیانه و آفریقای شمالی چیست؟
پلتفرم‌های تجارت الکترونیکی در منا بیشترین سرمایه‌گذاری را با عوامل عمده ایجاد کرده‌اند که هرکدام از این‌ها 20 میلیون دلار در سرمایه‌گذاری نقش داشتند. خرید آنلاین در منطقه یک میلیارد دلار برآورد شده و تراکنش آنلاین به 15 میلیارد دلار رسیده است. در عربستان سعودی سیل عظیمی از شرکت‌های ویدئویی دیجیتال را می‌بینیم. واقعیت شناخته‌شده کوچک این است که عربستان سعودی بزرگ‌ترین مصرف‌کننده برنامه ویدئوی یوتیوب در دنیاست. شرکت‌های تولیدکننده داخلی یوتیوب مثل یوترن و تلفاز 11 بیشترین کیفیت و محبوب‌ترین فیلم‌ها را با چندین میلیون بیننده در هر قسمت به خود اختصاص داده‌اند. آگهی بازرگانی آنلاین نیز با بودجه تبلیغاتی دیجیتالی 300 میلیون دلاری در سال 2013 رو به افزایش است و رشد سالانه 35 درصدی دارد.
فیس‌بوک، لینکدین و یوتیوب در منطقه بسیار وسیع و گسترده هستند. آیا پلتفرم رسانه عمومی با مبنای داخلی می‌شناسید که دارای تعداد زیادی کاربر در سطح دنیا باشد؟
پلتفرم رسانه عمومی با اساس داخلی با تعداد بالای کاربران و مصرف وجود ندارد، اما شبکه‌های اجتماعی جهانی در منطقه رو به افزایش شدید هستند. مخصوصا پلتفرم‌هایی مثل توییتر و اینستاگرام بسیار سریع با افزایش کاربر در منطقه خلیج‌فارس مواجه هستند. اما شبکه‌های اجتماعی جهانی به روش نوآوری در منطقه مورد استفاده قرار می‌گیرند. یک مثال بین‌المللی تجارت الکترونیکی اینستاگرام است. در کشورهای خلیج‌فارس ما پدیده فروشگاه‌هایی را دیده‌ایم که بسیار موردپسند عموم مردم هستند. یا مدیریت محصولات موجود در بازار یا فروش محصولات خانگی (مخصوصا غذا و مد) که توسط خانم‌های خانه‌دار راه‌اندازی می‌شوند و به صدها و هزارها دنبال‌کننده دست می‌یابند، در این منطقه از دنیا دیده می‌شود.
شما با تازه‌تاسیس‌کنندگان دیجیتالی نیز کار می‌کنید؟ چه مدل از تجارت‌های جدید بهترین موقعیت موفقیت‌آمیز را دارند؟
تازه‌تاسیس‌کنندگانی که بهترین موقعیت موفقیت‌آمیز را در خاورمیانه دارند، مدل‌های تجارت تراکنشی هستند که شامل شرکت‌های تجارت الکترونیک، تجارت‌هایی با مبنای اشتراک و… می‌شوند. همچنین افزایش سود در تجارت‌های «بی تو بی» را می‌بینیم. این مدل‌ها سریع به بازدهی می‌رسند و برای شرکت امکان موفقیت بیشتری را فراهم می‌کنند.
چه انتظاری می‌توانیم از این گردهمایی شما داشته باشیم؟
عرب‌نت بیروت بزرگ‌ترین گردهمایی برای خلاقان دیجیتالی در منطقه عرب است. قطعا این گردهمایی مزایای بسیاری برای اکوسیستم فناوری دیجیتال در منطقه خواهد بود.
