نفوذ اینترنت و استفاده بیشتر مردم از اپلیکیشنها باعث شده بسیاری از خدماتی که در گذشته حتی تصور آنلاینبودن آن به ذهن خطور نمیکرد نیز امروز آنلاین ارائه شوند. یکی از این خدمات معاینه بیمار توسط پزشک است که برخلاف باور عمومی که حتما بیمار باید به صورت حضوری معاینه شود، این امکان وجود دارد که پزشکان به صورت مجازی نیز بیماران را براساس علائم عمومی بیماری معاینه کنند. این هدفی است که استارتاپ درمانه به نشانی darmaneh.com به دنبال تحقق آن است و برای این کار از هوش مصنوعی نیز بهره میبرد. حسن بندبنی ۲۵ ساله که اهل تنکابن است، بنیانگذار این استارتاپ است. او لیسانس برق و فوقلیسانس MBA از دانشگاه شریف دارد. او میگوید بدون شناخت رشته برق را انتخاب کرده و بهواسطه جوی که در دانشگاه وجود داشته و صحبتهای اساتید سرکلاسهای درس به حوزه استارتاپها علاقهمند میشود. حسن به واسطه یکی از دوستانش به استارتاپ مکتبخونه معرفی میشود و به مدت ۲ سال به عنوان مدیر محصول و مسئول اجرایی در این استارتاپ کار میکند. «تقریبا تابستان پارسال تصمیم گرفتم که یک استارتاپ برای خودم راه بیندازم. با بررسیهایی که انجام دادم، متوجه خلأیی که در حوزه سلامت وجود داشت، شدم. اینکه از یک طرف جامعه مهندسی آیتی با حوزه پزشکی آشنا نبودند و از طرف دیگر جامعه پزشکی از امکاناتی که تکنولوژی و فناوری اطلاعات میتوانست در اختیارشان قرار دهد بیاطلاع بودند. بر همین اساس با چند تن از دوستانم تصمیم گرفتم که استارتاپی در حوزه سلامت راه بیندازم تا اینکه هم پزشکان از تکنولوژی بهره بیشتری ببرند و هم بیماران از این امکان استفاده کنند.»
- قبل از اینکه وارد این حوزه بشوید، تحقیقات بازار انجام دادید که ببینید چند استارتاپ در این حوزه فعال هستند و اینکه در این حوزه چقدر کشش تقاضا وجود دارد؟
تقریبا حدود ۲ ماه تحقیقات بازار انجام دادیم و با مردم در این مورد صحبت کردیم و فیدبک گرفتیم و بعد از آن وارد بازار شدیم. استارتاپهای دیگری هم هستند که در این زمینه کار میکنند ولی به نظرم در کار مثل ما جدی نیستند.
- در درمانه چهکار میکنید و چه خدماتی ارائه میدهید؟
در درمانه قسمتهای مختلفی وجود دارد. یک قسمت را به توانمندکردن بیماران اختصاص دادهایم چون بیماران عموما نسبت به مطالب مرتبط با سلامتی و بیماریها اطلاعات کمی دارند و وقتی به بیماری مبتلا میشوند نسبت به شرایطی که در آن قرار دارند بیاطلاع هستند. از همین رو در این قسمت سعی کردهایم مطالب معتبر پزشکی را که توسط دانشجویان پزشکی ترجمه میشود در اختیار بیماران قرار دهیم. قسمت دیگر درمانه مربوط به هوش مصنوعی میشود که در کار پیاده کردهایم. در این قسمت بیماران میتوانند علائم بیماری خود را وارد کنند و سیستم هوش مصنوعی، بیماری را تا حدودی تشخیص میدهد. قسمت سوم مربوط به مشاوره پزشکی به صورت ویدئویی و تلفنی است که بیماران میتوانند پس از واردکردن اطلاعات بیماری خود در سیستم با پزشکان به صورت ویدئویی و تلفنی صحبت کنند و از آنها مشاوره بگیرند. علاوه بر این، اطلاعات مربوط به مراکز درمانی نیز داخل اپلیکیشن قرار داده شده است.
- در بخش هوش مصنوعی که به آن اشاره کردید دقیقا چه فرآیندی شکل میگیرد؟
ما حدود ۵ میلیون داده خام از اطلاعات پزشکی داشتیم که این دادهها را از خارج کشور تهیه کرده بودیم. این دادهها شامل علائم بیماریها و انواع بیماریها میشدند. ما روی این داده ها الگوریتمهای مختلفی را پیاده کردیم. این الگوریتمها به این صورت تعریف شدهاند که براساس علائمی که بیمار براساس سوالاتی که از او پرسیده میشود و در سیستم وارد میکند، بیماری وی را تشخیص میدهند. معمولا بین ۱۰ تا ۱۵ سوال از بیمار پرسیده میشود و این فرآیند تقریبا شبیه تشخیص اولیه بیماری توسط پزشک است و نزدیک به ۸۰ درصد دقت دارد.
- هوش مصنوعی درمانه قدرت تشخیص چند بیماری را دارد؟ و چه خروجی به بیمار داده میشود؟
تقریبا حدود ۶۰۰ بیماری را میتواند تشخیص دهد. به بیمار چند خروجی مختلف داده میشود. به عنوان مثال ۶۰ درصد احتمال دارد بیماری X داشته باشد یا اینکه ۷۰ درصد احتمال دارد بیماری Y را داشته باشد. همچنین بعد از اینکه خروجی را دریافت کرد این امکان وجود دارد که با پزشکان درمانه به صورت آنلاین مشاوره داشته باشد. البته تشخیص هوش مصنوعی درمانه تشخیص قطعی نیست و نمیتواند جایگزین پزشک باشد و تنها به بیمار کمک میشود که نسبت به شرایطی که در آن قرار دارد، آگاهی کسب کند و پس از آن در مورد بیماری تحقیق بیشتری انجام دهد و در صورت نیاز به پزشک متخصص مراجعه کند.
- به صورت کلی معمولا چند پزشک به صورت آنلاین در دسترس هستند؟
معمولا ۲ الی ۳ پزشک آنلاین هستند و به صورت کلی ۱۰ پزشک و یک ماما با ما همکاری میکنند. در حال حاضر تمام پزشکان عمومی هستند و در آینده پزشکان متخصص نیز به سیستم اضافه میشوند. یکی از تمایزهای ما با سایر استارتاپهایی که در این فضا فعال هستند این است که پزشکان ما آنلاین هستند و حداکثر ۱۵ دقیقه پس از درخواست مشاوره از طرف بیمار با او تماس میگیرند.
- از چه زمانی کار را شروع کردید و تاکنون چه تعداد کاربر از خدمات استفاده کردند؟
تقریبا از فروردین ۹۶ کار را شروع کردیم و از آن زمان تاکنون حدود ۲۶۰ هزار کاربر اپلیکیشن را دانلود کردهاند و تقریبا تمام کسانی که دانلود کردهاند یک بار هم استفاده کردهاند.
- شیوه درآمدزایی در درمانه چگونه است؟
تمام خدماتی که ارائه میدهیم به جز مشاوره با پزشکان رایگان است. برای هر ویزیت هزینهای را از بیمار دریافت میکنیم که این هزینه برای پزشک عمومی ۱۶ هزار تومان است و درآمد ما از طریق دریافت کارمزد است که این کارمزد در حال حاضر به ازای هر ویزیت ۳۰ درصد است.
- توانستهاید به درآمدزایی دست یابید که هزینههایتان را پوشش دهد؟
هنوز به نقطه سربهسر نرسیدهایم. البته زمانی که کار را شروع کردیم میدانستیم رسیدن به نقطه مطلوب زمانبر است وکار ما نیاز به فرهنگسازی و تامین زیرساختها در کشور دارد تا به سوددهی برسد. پیشبینی میکنیم اواخر سال آینده بتوانیم به سوددهی برسیم.
- ارزش بازار را چقدر ارزیابی میکنید و قصد دارید چه حجمی از بازار تلهمدیسن را به خود اختصاص دهید؟
حجم بازار حوزه سلامت در ایران سالانه چیزی حدود ۱۱۰ هزار میلیارد تومان است. ما پیشبینی میکنیم در آینده بشود حدود ۵ تا۱۰ درصد از این بازار به وسیله سرویسهای آنلاین پوشش داده شود و هدفگذاریای که داریم این است که بتوانیم ۱۰درصد از حجم بازار آنلاین را به خود اختصاص دهیم.
- اقبال عمومی برای استقبال از این کار را چطور ارزیابی میکنید؟
ما در اوایل کار خیلی امیدی نداشتیم که از بخش هوش مصنوعی استقبال شود ولی با توجه به اینکه جامعه ایران جامعه جوانی است از این بخش استقبال خوبی شد ولی بخش تلهمدیسن یا همان مشاوره آنلاین پزشکان نیاز به فرهنگسازی بیشتری دارد.
یک مشکل تلهمدیسن در ایران، عدم امکان تجویز داروست چون هنوز امضای الکترونیک وجود ندارد و نبود این زیرساخت باعث میشود استقبال از این کار کم باشد چون پزشک بیمار را معاینه میکند ولی در نهایت نمیتواند دارو تجویز کند و این مشکلی است که اگر حل شود در کار ما بسیار تاثیرگذار است.