در بهکارگیری بوم ناب ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که ترتیب پر کردن اجزای این بوم به چه صورت است، از کجا باید شروع کرد و به چه ترتیبی باید پیش رفت. اگر بخواهیم یک ترتیب منطقی برای تکمیل بوم ناب در نظر بگیریم شاید ترتیب و روالی که در ادامه میآید، منطقی و مناسب باشد.
ابتدا به پر کردن بخش مشتریان و مسئله بهصورت همزمان بپردازید، سپس به دنبال فرضیهسازی برای ارزش پیشنهادی یکتا بروید و بر روی آن با توجه به دو بخش قبلی ایدهپردازی کنید. در مرحله بعدی بر راهحل تمرکز کنید. گام بعدی کار کردن بر روی کانالها و فرضیهسازی در مورد آنهاست. بعد از تکمیل این بخشها، بر روی دو بخش هزینهها و جریان درآمدی کار کنید. مسئله بعدی که از اهمیت ویژهای برخوردار است تکمیل بخش سنجههای کلیدی یا همان متریکهاست. درنهایت اگر یک مزیت رقابتی مطلق دارید میتوانید بر روی آن ایدهپردازی کنید، این بخش را آخرین بخش قرار دهید، زیرا تکمیل آن کمی سخت است و بهتر است کمی در مورد ایده اصلی استارتاپ خود، و مخصوصا بخش تشخیص مسئله و ارزش پیشنهادی یکتای خود، کمی تحقیق کنید و بهمرور زمان یک برتری مطلق را طراحی کنید. پیروی از این روال و ترتیب منطقی به شما کمک میکند بتوانید مسیر درستی را طی کنید.
برای هر بخش از مشتریان، یک بوم جداگانه
نکته مهم دیگری که لازم است در اینجا به آن اشاره کنیم این است که اگر بخشهای متمایزی از گروههای مشتریان دارید، بهتر است برای هریک از این بخشها یک بوم جداگانه در نظر بگیرید. مثلا در نوشتههای قبلی به مثال کافه بازار اشاره کردیم، کافه بازار حداقل دو بخش متمایز از مشتریان دارد، یک بخش استفادهکنندگان از اپهای موبایل هستند و بخش دیگر تولیدکنندگان اپهای موبایل یا همان برنامهنویسان. همانطور که میبینید این دو بخش کاملا از هم متمایز هستند. شما هم اگر در ایده استارتاپیتان چنین تمایز و تفاوتی در بین مشتریان دارید، بهتر است برای هرکدام از آنها بخش جداگانهای در نظر بگیرد و بوم را برای هریک از آنها رسم کنید. سپس تصمیم بگیرید که در مرحله اول قرار است بر روی کدامیک از آنها تمرکز کنید.
تفاوت مزیت رقابتی مطلق (برتری مطلق) و ارزش پیشنهادی یکتا
درک تفاوت این دو بخش از اهمیت ویژهای برخوردار است. ارزش پیشنهادی یکتا، با رویکرد جذب مشتری و کاربران احتمالی تهیه و تدوین میشود و بهگونهای کاربرمحور است. این در حالی است که مزیت رقابتی مطلق آن چیزی است که رقبای شما را نگران میکند و آنها را از اینکه قصد کپی کردن محصول شما را داشته باشند، منصرف میسازد. بیایید مثالی را در نظر بگیریم. مثلا شبکه اجتماعی اینستاگرام ابزاری است که به مشتریان و کاربران خود این ارزش یکتا را ارائه میدهد که بهراحتی بتوانند لحظات خودشان را با دیگران به اشتراک بگذارند! این در حالی است که مزیت رقابتی مطلق یا برتری مطلق آن، که مانع حضور رقبا میشود، گستردگی این شبکه و حجم زیاد کاربران آن است.
این بوم را در یک جلسه دوساعته تکمیل کنید
سعی کنید نسخهای اولیه از بوم را در یک ساعت ترسیم کنید. میتوانید یک جلسه با همتیمیهایتان بگذارید و بهصورت زمانبندیشده بر روی هریک از بخشهای بوم ایدهپردازی و فرضیهسازی کنید. در مورد مواردی هم که ابهام وجود دارد، نگران نباشید، این بوم قرار است بهصورت روزانه و هفتگی بر اساس یافتههای جدید شما بهروزرسانی شود. پس قرار نیست روز اول همه اجزای آن بهصورت کامل تهیه و تدوین شود. در مورد مواردی که ابهام دارید، یک برگه با عنوان «نمیدانم» نصب کنید (از استیکی نوت برای این کار استفاده کنید!). میتوانید در آینده در مورد آنها به تحقیق و بررسی بیشتر بپردازید و در جلسات آینده بخشهای باقیمانده را تکمیل کنید.
دو بخش اساسی در بوم
بوم ناب از نظر منطقی بهطور کلی به دو بخش تقسیم میشود، بخش سمت راست که جنبههای بازار را مد نظر دارد و بخش سمت چپ که بیشتر به جنبههای محصول و طراحی آن پرداخته است.