یادداشت هادی فرنود | رویداد استارتاپی جاده ابریشم برای چند هدف ساخته شده است. یکی از اهداف این است که ما بتوانیم جامعه استارتاپی کشورهای دیگر و کارآفرینان دیگر را به جامعه کارآفرینان ایران وصل کنیم و بتوانیم از این پتانسیل که در بازارهای دیگر وجود دارد، استفاده کنیم. به این دلیل که استارتاپهای زیادی داریم که میتوانند در بازارهای دیگر کار کنند و محصول و سرویسشان را ارائه دهند. هدف دیگر این است که ما بتوانیم متخصصان حوزههای هایتک و تخصص و دانشی که در این زمینهها دارند، مانند هوشمصنوعی و بلاکچین را وارد این رویداد کنیم و راجع به این تکنولوژیها حرف بزنیم و این دانشها و کاربردها و تخصصهایی که وجود دارد را تا حدی منتقل کنیم. ما به دنبال این هستیم که دانش سرمایهگذاران خارجی را نسبت به ایران بیشتر کنیم و از طریق چنین رویدادهایی متوجه شوند که در ایران چه تعداد استارتاپ خوب وجود دارد و در این زمینه چقدر پیشرفت انجام شده. چون در رسانههای انگلیسی زبان راجع به ایران تقریبا چیزی در این زمینهها بیان نمیشود و خیلی خیلی کم در حد استارتاپهای خیلی بزرگ ایران، مثل اسنپ و دیجیکالا ممکن است صحبت شود.
اینکه دقیقا در این فضا چه اتفاقی میافتد، چه تعداد در این فضا مشغول کار هستند و چقدر این فضا پویاست، تقریبا میتوان گفت در این زمینه چیزی نمیدانند؛ مخصوصا سرمایهگذارها. این رویداد و امثال آن میتواند پتانسیلی باشد که ما از آن استفاده کنیم و کمک کند که هیجان را در حوزه سرمایهگذاران بیشتر کنیم و بتوانیم سرمایه بیشتری از این طریق وارد کشور کنیم. باتوجه به اینکه در شرایط فعلی، نیاز شدیدی به جلب نظر سرمایهگذاران و آوردن سرمایه آنها به کشور داریم؛ هم در زمینه استارتاپها و هم در زمینههای دیگر که باید نگاه مثبتی به آنها وجود داشته باشد، چون از لحاظ قانونی ما در ایران مشکلی برای ورود پول از اروپا و کشورهای دیگر نداریم؛ فقط مشکل از طرف آمریکاست که ماهم اصلا ارتباطی با آنها نداریم. پس باید از این پتانسیل استفاده کنیم؛ کاری که در این چند سال انجام نشده است. شاید اگر سرمایهگذاران از نزدیک ببینند که در ایران چه خبر است، جوی که از نظر روانی در رسانههای خارجی ایجاد شده است را بتوان شکست؛ جوی که تبلیغ کرده است در ایران سرمایهگذاری نکنید. شاید سرمایهگذاران با ورود به کشور و دیدن شرایط از نزدیک، شرایط را بهراحتی متوجه شوند تا اینکه بخواهیم برنامهای درست کنیم یا تبلیغی در مورد ایران و استارتاپهایش درست کنیم و پخش شود. مسلما مشاهده از نزدیک خیلی موثرتر است.
با این شیوه علاوه بر اینکه سرمایه وارد کشور میشود، سرمایهگذاران به هرحال دانش سرمایهگذاری و شبکه متخصصانی که دارند را میتوانند به استارتاپهای ایران وصل کنند و به این صورت به اکوسیستم و استارتاپها کمک شود تا کارهایشان را به روش سعی و خطا انجام ندهند و یا استفاده از این روش کمتر شود و بتوانند راحتتر جلو بروند و پیشرفت کنند. این اتفاق باعث میشود که سرمایهگذاران خارجی که سالها در زمینه سرمایهگذاری در استارتاپها کار کردهاند و موفقیتهای زیاد و تجربیات خوبی کسب کردهاند، حتی تا حدودی خیال سرمایهگذارهای داخلی را هم راحت کند. حتی در زمینه سرمایهگذاری با همدیگر همکاری و اقدام به سرمایهگذاری کنند. به این صورت بخشی از سرمایهگذارهای سنتی در مارکت استارتاپها بیایند و سرمایههایشان را در این زمینه بگذارند و کار کنند.
یکی از چالشهای موجود در ایران این است که سرمایههای سرگردان زیادی در بازار وجود دارد. این سرمایهها در اصل پتانسیلی است که بازار استارتاپها و استارتاپهایی که وجود دارند و سرمایه زیادی نمیخواهند، از آن استفاده کنند، سرمایه مورد نیاز آنها شاید در حد یک درصد ثروتی که در بازار ملک است هم نباشد، ولی این اتفاق خیلی مثبتی است که اگر سرمایهها به این سمت بیایند، باعث پیشرفت این زمینه میشود. از طرف دیگر، اگر سرمایهگذاری در این قسمت صورت بگیرد و جوانان بیشتری امکان ورود و حضور در این حوزه را داشته باشند، قطعا از بین آنها شبیه دیجیکالاها و اسنپهای بیشتری شکل خواهد گرفت. این اتفاق مثبتی است که ما امیدواریم در اکوسیستم ایران بیفتد. در گذشته برای ما امکان نداشت چنین رویدادی به این شکل برگزار کنیم؛ به این علت که مهمانان خارجی زیادی در این رویداد باید حضور پیدا میکردند، تا اینکه خوشبختانه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری اقدام به تشکیل کمیتهای کرد تا پیشینه افرادی که به عنوان سخنران و مهمان وارد ایران میشوند را بررسی کند و بتوانند مجوز ورود آنها را به ما بدهد. پروسه بسیار خوب و منظمی طراحی شده و کمک بزرگی به ما کرد. در این رابطه هم ما این امکان را نداشتیم که برای مهمانان خارجی تضمین کنیم که زمانی که وارد کشور ما شدید هیچ اتفاقی برای شما نخواهد افتاد، هم ما شناخت کاملی از آنها نداشتیم که بخواهیم تضمینی بابت آن افراد به ارگانهای دیگر دهیم. عملا بدون اقدامی که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام داد، برگزاری این برنامه غیرممکن بود. اتفاق مثبت دیگری که بخواهم از این رویداد بگویم، این است که تمام اسپانسرهای ما در این رویداد همه استارتاپ بودند؛ یعنی جامعه استارتاپی خودمان بود که به این رویداد کمک کرد تا بتوانیم این برنامه را اجرا کنیم. این نکته مثبت است که خودشان که در این اکوسیستم کار میکنند ببینند که چنین اتفاقاتی تاثیرات مثبت زیادی برای همه دارد و به ما برای آینده خیلی امید میدهد.