این روزها همه‌جا صحبت از استارت آپ‌هاست. همه می‌خواهند استارت آپی باشند. هرکسی هر شرکتی با هر زمینه فعالیتی که راه اندازی می‌کند برای قرار گرفتن در مسیر موفقیت احتمالا گوشه چشمی به فرهنگ سازمانی و اصول استارتاپ ها خواهد داشت. اما به راستی فرهنگ سازمانی استارتاپ ها چه ویژگی‌هایی دارد و چرا این فرهنگ، ارزش تقلید و استفاده کردن را دارد؟
همه استارتاپ های برتر جهان یک ویژگی مشترک دارند؛ آنها استاد هنر فرهنگ سازمانی‌اند.
بسیاری از برندهای مشهور تلاش می‌کنند فرهنگ استارتاپی را تقلید کنند و یک فضای کاری مشارکتی، غنی، سرگرم‌کننده و جذاب خلق کنند، محیط کاری که کارمندان هرروز با شور و اشتیاق به آن قدم می‌گذارند، ولی حاکم‌کردن فرهنگ استارتاپی، آن‌هم وقتی شرکت شما در حال رشد است، آنقدرها که به نظر می‌رسد کار ساده‌ای نیست.
بااین‌وجود، نمی‌توان منکر شد که یک فرهنگ قوی، کلید موفقیت شرکت است. تحقیقات دپارتمان اقتصاد دانشگاه وارویک نشان می‌دهد که بهره‌وری کارمندان شاد و خشنود، ۱۲ درصد بیش از سایر کارمندان است. بنابراین شرکت‌ها با سرمایه‌گذاری روی فرهنگشان، درواقع مسیر سودآوری آتی خود را هموار می‌کنند، ولی مشخصات یک فرهنگ‌سازمانی قوی چیست؟ و مهم‌تر اینکه چگونه می‌توان چنین فرهنگی ساخت؟ بیاید نگاهی به نقاط قوت فرهنگ پنج استارتاپ برتر داشته باشیم.
- مشارکت بالای کارمندان
Airbnb همه کارمندان را در جریان رویدادها و تصمیمات بزرگ سازمان قرار می‌دهد. این موضوع باعث می‌شود آنها درک بهتری از اهداف تیم داشته باشند و با احساس مسئولیت بیشتری در کارها مشارکت کنند. نظرسنجی موسسه گالوپ نشان می‌دهد که ۵۱ درصد از کارمندان آمریکایی، خودشان را به شغلشان متعهد نمی‌دانند، اما ایربی‌ان‌بی موفق شده سطح همکاری و تعهد کارمندانش را بالا نگه دارد. برایان چسکی، مدیرعامل ایربی‌ان‌بی در توییتر خود نوشت: «فرهنگ یک شرکت، فونداسیون نوآوری‌های آینده است و وظیفه کارآفرین این است که این فونداسیون را پایه‌گذاری کند.» مشارکت تیم، فضای مثبتی در محیط کار به وجود می‌آورد. اگر کارمندانتان را شاد نگه‌دارید، علاوه بر افزایش بهره‌وری شرکت، مشتریانتان خشنودتر شده و فروش بالاتری خواهید داشت.
- روی اهداف شرکت متمرکز شوید
کارمندان می‌خواهند بدانند که کارهایی که انجام می‌دهند، برای شرکتشان اهمیت دارد. به همین دلیل است که فضای کاری هدف‌محور توییتر، خوب کار می‌کند. توییتر تلاش می‌کند محیط کاری خلق کند که در آن تیم‌ها، با همکاری و مشارکت به سمت یک هدف کاملا مشخص حرکت کنند. این فضا به کارمندان کمک می‌کند کنار یکدیگر خوب کار کنند و ارزش تلاش‌شان را ببینند. بیز استون، هم‌بنیانگذار توییتر در مقاله‌ای که در وب‌سایت مدیوم منتشر شد، نوشت: «استارتاپ‌ها توانایی بالقوه و منحصربه‌فردی در افزایش انگیزه و اشتیاق کارمندانشان دارند. همین امر باعث می‌شود ما کارمان را بهبود دهیم، پیشرفت کنیم و درنهایت تغییر مثبتی در زندگی مردم به وجود آوریم.» سال ۲۰۱۴ موسسه گلسدور اعلام کرده بود که کارمندان توییتر، شادترین کارمندان کشور آمریکا هستند. بخش عمده‌ای از این رضایت و خشنودی را می‌توان به فرهنگ‌سازمانی توییتر نسبت داد؛ جایی‌که کارمندان حس می‌کنند صدای آنها شنیده می‌شود.
- پویا باشید
فرهنگ‌سازمانی به‌خودی‌خود به وجود نمی‌آید، بلکه به پرورش و انرژی نیاز دارد. جوئل گسکوین، مدیرعامل بافر (Buffer) در وبلاگش نوشت: «هیچ فرهنگ درست و غلطی وجود ندارد. فرهنگ ترکیبی از خصوصیات شخصی تیم بنیانگذار یک شرکت است که باید با راهکارهای پویا و به‌منظور حفظ ارزش‌های خاص، آن را جهت‌دهی کنید.» شرکت بافر از ابتدای تأسیس، فرهنگ‌سازمانی را یکی از اولویت‌های خود قرار داده است و در هر مرحله از پیشرفت کسب‌وکار، آن را مورد بازبینی قرار می‌دهد و بسته به الزامات رشد، تغییرات لازم را در فرهنگ خود به وجود می‌آورد. سنجش و ارزیابی فرهنگ‌سازمانی برای یک شرکت در حال رشد ضروری است، چراکه طبیعتا فرهنگ یک تیم ۳نفره با ارزش‌های یک تیم ۲۰ نفره متفاوت است.
- به ارزش‌های شرکت پایبند باشید
این کارمندان هستند که به فرهنگ شما معنا می‌دهند. بدون کارمندان عالی، نمی‌توانید به فرهنگی عالی دست پیدا کنید. به همین دلیل فرهنگ‌سازی از نخستین مرحله استخدام کارمندان شروع می‌شود. مایکا کارنجاناپراکرن، مدیرعامل اسکیلشر (Skillshare) در مقاله‌ای نوشت: «بهترین فرهنگ‌ها ناشی از عملکرد کارمندان هستند. پس ضروری است که با مشخص‌کردن انتظاراتمان از «رفتار مطلوب»، پایه سیستم ارزش‌های شرکت را درست بنا بگذاریم.» اسکیلشر، دستورالعمل‌های استخدامی ویژه‌ای را بر اساس ارزش‌های اصلی شرکت تعیین کرده تا اطمینان حاصل کند که همه کارکنان جدید، با فرهنگ شرکت همسو هستند. این مدل به شرکت کمک کرده تیمی متمرکز بر اهداف مشترک تشکیل دهد که اعضای آن با موفقیت کنار هم کار می‌کنند.
- قدردانی‌تان را نشان دهید
مسلما برخی از مزایای فانتزی نظیر ناهار رایگان، کلاس‌های یوگا و تنقلات، نیازهای اصلی کارمندان نیستند، ولی ارائه چنین خدماتی ضرر هم ندارد. اسکوئراسپیس (Squarespace) مزایای هیجان‌انگیزی به کارکنانش ارائه می‌کند، ازجمله تعطیلات انعطاف‌پذیر، سبد مواد غذایی، فضای ریلکسیشن و گاهی دعوت از سخنرانان میهمان. سال ۲۰۱۳ اسکوئراسپیس به‌عنوان یکی از بهترین محیط کارهای نیویورک شناخته شد.
