واژه حسابوکتاب یا دخلوخرج که به میان میآید ناخودآگاه ذهن به سمت کسبوکار و حسابداری امور مالی میرود. ولی حساب دخلوخرج را داشتن برای هر فردی در زندگی جزو الزامات است؛ اینکه چگونه هزینهها را مدیریت کند تا بتواند در کنار خرجهایی که دارد، پسانداز هم داشته باشد. اپلیکیشنهای مختلفی برای مدیریت امور مالی در حال حاضر وجود دارند ولی تعداد کمی از آنها خدمات را اختصاصی برای کاربران عادی ارائه میدهند که بتوانند حسابوکتاب مالی روزمره خود را داشته باشند. استارتاپ آنالیزا به نشانی analyza.ir استارتاپی است که چنین اپلیکیشنی را ارائه میدهد. مهیار کرمی ۲۷ ساله که متولد تهران است و در رشته علوم کامپیوتر دانشگاه تهران تحصیل کرده است، یکی از بنیانگذاران این استارتاپ است. ایده آنالیزا تقریبا ۳سال قبل البته با نام دیگر در ذهن او شکل میگیرد. «حدودا ۳سال قبل زمانی که دانشگاه بودم، ایده آنالیزا شکل گرفت. من به برنامهنویسی اندروید علاقه داشتم و در آن زمان در دانشگاه روی پروژهای کار میکردیم که به وسیله هوش مصنوعی و بدون اینکه نیازی به ورود داده توسط کاربر باشد، اساماسهای ارسالی از بانک روی گوشی کاربر خوانده و تگگذاری میشد. نام پروژه در آن زمان «اساماسبانک» بود که آن را به صورت اپلیکیشن در سالهای اولیه که کافهبازار کار خود را شروع کرده بود، در صفحه اول آن قرار دادیم. بعد از اینکه اپلیکیشن در کافهبازار قرار گرفت، به یکباره تعداد زیادی دانلود توسط کاربران صورت گرفت. برای ما این استقبال بسیار جالب بود و در ابتدا فکر میکردیم مشکلی برای پنل رخ داده و باور نمیکردیم که این میزان تقاضا برای آن وجود داشته باشد. بعد از مدتی که رشد خوبی در بازار داشتیم، ولی به دلیل باگهایی که در سیستم وجود داشت و کامنتهای منفی که دریافت میکردیم، در آن زمان نتوانستیم کار را ادامه دهیم و اپلیکیشن سقوط کرد. بعد از آن کمکم به واسطه دوستانم با حوزه استارتاپ آشنا شدم و تقریبا ۲سال پیش استارتاپ دیگری به نام «ساعتداغ» را در حوزه بازی شروع کردم که بازی به صورت مسابقه طراحی شده بود که افراد سوالاتی را در هر مرحله باید پاسخ میدادند تا بتوانند مراحل را طی کنند. این بازی هم مورد استقبال قرار گرفت ولی بهشدت پروژه زمانبری بود و نیاز به تکنولوژی خاصی داشت و با وجود اینکه سرمایه ۲۰ میلیونی هم وارد کار کردیم، به دلیل مشکلاتی که در فرآیندهای بازی وجود داشت و عدم علاقه اعضای تیم به ادامه کار، نتوانستیم کار را ادامه دهیم.» مهیار پس از آن پروژه از طرف همبنیانگذار فعلیاش در آنالیزا محمد فهیمپور ۲۹ ساله و همسرش ، پیشنهاد همکاری دریافت میکند که روی ایدههای استارتاپی که برای خارج از ایران کاربرد داشت، کار کنند. «من برای شروع همکاری به آنها پیشنهاد دادم روی پروژه اساماسبانک که سالهای قبل کار کرده بودم، فعالیت کنیم تا بتوانیم ارزیابی از بازار داشته باشیم و در کنار آن ایدههای دیگر را پیش ببریم. بر همین اساس روی پروژه کار کردیم و مشکلات قبلی آن را برطرف کردیم و اپلیکیشن را با نام جدید آنالیزا به بازار معرفی کردیم. علیرغم اینکه هدف اصلی ما کار روی آنالیزا نبود و فقط برای ارزیابی بازار این اپلیکیشن را معرفی کرده بودیم، آنالیزا پس از معرفی به بازار به سرعت رشد کرد و مورد استقبال قرار گرفت و پیشنهادهای سرمایهگذاری مختلفی برای آن دریافت کردیم و توانستیم سرمایهگذار جذب کنیم و تصمیم گرفتیم روی آن جدیتر کار کنیم.»
- آنالیزا چهکار میکند
هدف اصلی آنالیزا ایجاد امکانی برای کاربران است که بتوانند حسابداری روزمره خود را انجام دهند «اکثر اپلیکیشنهای موجود در بازار برای کسبوکارها کاربرد داشت و اپلیکیشنی که کاربرپسند باشد تا کاربران عادی هم بتوانند از آن برای حسابداری استفاده کنند، کمتر وجود داشت. بر همین اساس در شروع کار ما تمام اپلیکیشنهای موجود را بررسی کردیم و با افرادی که از این اپلیکیشنها استفاده میکردند و نمیکردند صحبت کردیم و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که مهمترین مشکلی که در استفاده از این نوع اپلیکیشنها وجود دارد، واردکردن دادههاست. بر همین اساس ما فرآیند ورود داده را در آنالیزا حذف کردهایم. فرآیندی که در آنالیزا رخ میدهد، به این شکل است که زمانی که کاربران از کارتهای بانکی خود استفاده میکنند اساماسی که توسط بانک برای کاربر فرستاده میشود، توسط آنالیزا خوانده میشود و به کاربر از طرف اپلیکیشن یک نوتیفیکیشن نمایش داده میشود و تنها کاری که لازم است کاربر انجام دهد، این است که روی اساماس تگگذاری کند. اینکه این خرج بابت چه چیزی بوده است؛ مثلا قبض برق یا بنزین یا هر چیز دیگری تا هزینه انجامشده در دستهبندی مربوطه در اپلیکیشن ذخیره شود. پس از آن کاربر میتواند هر نوع گزارشی را که بخواهد از اپ دریافت کند. به صورت کلی دو نوع گزارش تعریف کردهایم؛ یکی اینکه ریزهزینههایی که کردهاند چقدر بوده است یا اینکه در هر برچسبی که مشخص کردهاند، چقدر هزینه کردهاند. مثلا اینکه چقدر در مسافرت اخیری که داشته، خرج کرده است. علاوه بر این، این امکان وجود دارد که اطلاعات روی اکسل نیز منتقل شود تا کاربریهای دیگری هم بتوان از این اطلاعات گرفت. در آنالیزا این امکان هم وجود دارد که گزارشهای خرجکردن از یک کارت برای ۲نفر ارسال شود که این برای زن و شوهرها یا کسانی که شریکی در بیزینس خود دارند، کاربردی است.»
- کاربرد دادهها در آنالیزا
تاکنون ۷۵۰۰ کاربر از خدمات آنالیزا استفاده کردهاند و این آمار به صورت روزانه حدود ۲۰۰۰ کاربر است و حدود ۴۰ درصد از کاربران به صورت تکرارشونده از خدمات استفاده میکنند. آنالیزا استارتاپی است که دادهها در آن نقش مهمی را بازی میکنند. مهیار میگوید تاکنون ۱۵۰۰ میلیارد تومان در سیستم آنها ثبت شده که جمع تراکنشهایی است که از طریق اساماسهای بانک گزارش میشود. حدود ۲۰۰ هزارتای آن تگگذاری شده و حدود ۱۱۰ هزار تراکنش لوکیشندار هستند. این دادهها و بسیاری از دادههای دیگری که در آنالیزا تولید میشود، قابلیت درآمدزایی دارند ولی مهیار میگوید هنوز شرایط درآمدزایی از این طریق برایشان فراهم نشده است «تحلیل بیگدیتا یکی از راههای اصلی درآمدزایی ما میتواند باشد. ما روی هر نقطه از تهران تراکنشهای لوکیشندار داریم. مثلا مشخص است در چه منطقهای کدام بیزینس پرطرفدار است و کاربران حاضرند چقدر برای آن هزینه کنند. این دادهها برای کسبوکارها باارزش است ولی متاسفانه ما در حال حاضر فرد مناسبی برای تحلیل این دادهها نداریم و نمیتوانیم از آن بهرهبرداری کنیم. راهکار دیگری که برای درآمدزایی در نظر گرفتهایم این است که کاربران میتوانند برای ۳۰ روز از تمام خدمات آنالیزا رایگان استفاده کنند ولی برای استفاده بیشتر از این مدت لازم است که اشتراک خریداری کنند که ماهانه ۱۰۰۰ تومان و سالانه ۱۰ هزار تومان هزینه دارد. ما در حال حاضر درآمدمان بهقدری است که توانستهایم هزینه سختافزاری را پوشش دهیم ولی هنوز به نقطه سربهسر نرسیدهایم و پیشبینی میکنم با اضافهکردن امکانات بیشتر بتوانیم تا یک سال آینده به مرحله مطلوبی از نظر درآمدزایی برسیم.» براساس تحقیقاتی که انجام شده است حدود ۵ میلیون نفر به صورت کلی علاقهمند به حسابوکتاب هستند و تمایل دارند از این نوع اپلیکیشنها استفاده کنند.