رویکرد نوآوری فراگیر به دنبال پیاده‌سازی نوعی از نوآوری است که کاهش نابرابری و ایجاد فرصت‌های برابر برای همه را موجب می‌شود. مؤسسه تحقیق و توسعه دانشمند با اتخاذ رویکرد نوآوری فراگیر، با نگاه ویژه به گروه‌های جمعیتی میانه و پایین هرم توزیع ثروت، به دنبال آن است که مداخلاتی نوآورانه جهت بازتوزیع عادلانه ثروت در جامعه داشته باشد تا از طریق افزایش دسترسی به منابع، یکی از قابلیت‌های مرتبط با سلامت، آموزش، درآمد یا مشارکت اجتماعی را در پایه هرم بهبود بخشد. در همین راستا، سید حامد عسگری، مدیر عامل مؤسسه تحقیق و توسعه دانشمند، در این گفتگو به تشریح اقدامات و فعالیت‌های حمایتی این مؤسسه می‌پردازد.
مؤسسه تحقیق و توسعه دانشمند خود را به عنوان یکی از حامیان نوآوری و اقتصاد دانش‌بنیان معرفی می‌کند. لطفاً شرح مختصری از فعالیت‌هایی که دانشمند در این حوزه‌ها انجام داده ارائه فرمایید.
مؤسسه تحقیق و توسعه دانشمند به عنوان بازوی تحقیق و توسعه بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی، در طول سال‌های اخیر تلاش کرده تا از طریق برقراری ارتباط با دانشگاه‌ها، مراکز دانش‌بنیان و محافل علمی و اقتصادی داخلی و بین‌المللی حضوری مؤثر داشته باشد.
همچنین به منظور اثرگذاری بیشتر فعالیت‌ها، دانشمند به دنبال بهره‌برداری بهینه از رویکرد نوآوری باز است و در همین راستا شبکه تحقیق و توسعه بنیاد را راه‌اندازی کرده است. در این شبکه نیازهای فناورانه شرکت‌های مختلف شناسایی شده و با استفاده از پتانسیل شرکت‌های فناور و دانش‌بنیان به این نیازها پاسخ داده می‌شود.
مؤسسه تحقیق و توسعه دانشمند با راه‌اندازی شبکه تحقیق و توسعه، زمینه را برای عرضه‌کنندگان و متقاضیان فناوری و محصولات و خدمات دانش‌بنیان فراهم آورده است تا با استفاده از این بستر به مبادله دانش فنی روز پرداخته، نیازهای فناورانه را رفع کرده، و به تحقق اقتصاد دانش‌بنیان کمک کنند.
علاوه بر این، مؤسسه تحقیق و توسعه دانشمند طی چند سال اخیر پیشگام ترویج رویکرد نوآوری فراگیر بوده است که این موضوع در راستای رسالت محرومیت‌زدایی و کاهش نابرابری بنیاد مستضعفان است.
-
لطفاً در خصوص رویکرد نوآوری فراگیر توضیحات بیشتری ارائه بفرمایید.
رویکرد نوآوری فراگیر به دنبال پیاده‌سازی نوعی از نوآوری است که به کاهش نابرابری و ایجاد فرصت‌های برابر برای همه منجر شود. مؤسسه تحقیق و توسعه دانشمند با اتخاذ رویکرد نوآوری فراگیر، با نگاه ویژه به گروه‌های جمعیتی میانه و پایین هرم توزیع ثروت، به دنبال آن است که مداخلاتی نوآورانه جهت بازتوزیع ع ادلانه ثروت در جامعه طراحی و اجرا نماید تا از طریق افزایش دسترسی به منابع، یکی از قابلیت‌های مرتبط با سلامت، آموزش، درآمد، و یا مشارکت اجتماعی را در پایه هرم بهبود دهد.
این مؤسسه به‌عنوان پرچمدار و مروج رویکرد نوآوری فراگیر، به دنبال آن است که مباحث مرتبط با این رویکرد را هرچه بیشتر در جامعه ترویج داده و از اقدامات عملی برای تحقق اهداف مربوطه حمایت نماید.
-
به چه دلیل مؤسسه دانشمند رویکرد نوآوری فراگیر را به عنوان رویکردی محوری اتخاذ کرد؟
بنیاد مستضعفان انقلاب اسلامی همواره به عنوان سازمانی پیشگام در حوزه محرومیت‌زدایی در کشور فعالیت داشته است. انتظار می‌رفت مؤسسه تحقیق و توسعه دانشمند نیز به عنوان بخشی از خانواده بزرگ بنیاد و متولی تحقیق و توسعه این نهاد تلاش کند و گام‌های نوآورانه‌ای در حوزه فقرزدایی و کاهش نابرابری بردارد.
سیاست‌های نوآوری غالباً بر اساس میزان اثرگذاریشان بر رشد مورد ارزیابی قرار می‌گیرند و از تأثیر آنها روی نابرابری غفلت می‌شود. اثرات سیاست‌های کنونی نوآوری در کشورها از سه منظر اجتماعی، صنعتی و سرزمینی فراگیر نیست. نوآوری جریانی اصلی و فاقد فراگیری اجتماعی است.
بدین معنا که موجب افزایش نابرابری درآمدها و فرصت‌ها برای برخی گروه‌های اجتماعی می‌شود؛ دوم اینکه فاقد فراگیری صنعتی است و نوآوری‌ها و فناوری‌های جدید به صورت یکسانی توسط شرکت‌ها، مناطق، صنایع، کارفرمایان، کارآفرینان و سرمایه‌گذاران جذب و درونی نمی‌شوند و همین امر باعث ایجاد نابرابری در سطح تولیدی [میان شرکت‌ها] می‌شود و در نهایت نوآوری‌های جریان اصلی فاقد فراگیری سرزمینی و منطقه‌ای هستند و ابعاد جغرافیایی نابرابری صنعتی و اجتماعی باعث ایجاد نابرابری بین مناطق شهری و روستایی یا مناطق جغرافیایی متفاوت می‌شود.
برای تحقق این هدف بعد از نزدیک به یک سال‌ونیم مطالعه در حوزه‌های دانش‌بنیان و پس از بررسی مبانی الگوی پیشرفت ایرانی اسلامی، نتایج بررسی‌های انجام‌شده دانشمند را به سمت کل‌نگری، جمع‌گرایی و نوآوری فراگیر هدایت نمود و نوآوری فراگیر اولین بار در مؤسسه تحقیق و توسعه دانشمند مورد مطالعه قرار گرفت و در این مؤسسه متناسب با شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور بازتعریف شد.
-
لطفاً مختصری در مورد فعالیت‌های انجام‌گرفته در حوزه نوآوری فراگیر توضیح بفرمایید.
از آنجا که مؤسسه دانشمند به دنبال ترویج رویکرد نوآوری فراگیر در کل جامعه است، کارگروهی را جهت تحقیق و تألیف در این حوزه تشکیل داده و تا به حال یک کتاب تألیفی و چندین کتاب ترجمه‌ای را منتشر کرده است و چند جلد کتاب و راهنمای دیگر نیز در دست آماده‌سازی و چاپ است.
علاوه بر کارهای پژوهشی و نظری، در پنج پلتفرم، شامل آموزش، مشاوره و توانمندسازی، تأمین مالی و ایجاد زیرساخت، بازرگانی فراگیر، ارائه خدمات شرکتی و فناوری‌های راهبردی فعالیت کرده است. این مؤسسه اولین پلتفرم نگارش جمعی را تحت عنوان «تحریریه آنلاین» طراحی و راه‌اندازی کرده است که بستری برای فعالیت و کسب درآمد برای عموم اقشار جامعه فراهم می‌کند.
-
لطفاً در مورد تحریریه آنلاین و مزایای این سامانه برای اهل قلم توضیح دهید.
مجله دانشمند قدیمی‌ترین مجله علمی کشور است که ۵۶ سال به صورت بی‌وقفه انتشار یافته است و سال گذشته با رونمایی تمبر دانشمند ۵۵سالگی خود را جشن گرفت و جزء معدود برندهای با قدمت بیش از نیم قرن در ایران است. تحریریه آنلاین نسخه توسعه‌یافته و نوآورانه مجله دانشمند است.
به اعتقاد تحریریه آنلاین دستاوردهای علمی عمومی است. از این رو، این سامانه دسترسی آزاد به مطالب علمی را با هدف گسترش ارتباط کاری مؤثر بین اهل قلم و خوانندگان در تمامی سطوح فراهم کرده است تا از این رهگذر به توانمندسازی افراد در نگارش مطالب علمی، ترویج و نشر آنها و در نهایت کسب درآمد برای ایشان کمک نماید. از جمله مزایای فعالیت در این سامانه می‌توان به دسترسی آزاد، رؤیت‌پذیری بیشتر، سرعت در انتشار مطالب، آموزش و توانمندسازی آحاد جامعه، کیفیت مطالب و کسب درآمد اشاره کرد.
متن کامل مقالات پس از انتشار به صورت آزاد در دسترس عموم قرار می‌گیرد و مقالات تحریریه آنلاین بازدید فراوانی به خود اختصاص می‌دهد. این امر فرصتی برای رؤیت‌پذیری بیشتر افراد در محیط‌های دیجیتالی است. تحریریه آنلاین بر از بین بردن تأخیر غیرضروری انتشار مطالب از مرحله ارسال تا پذیرش متمرکز است.
بنابراین، مطالب ارسالی بلافاصله پس از ارسال مورد داوری قرار می‌گیرد و منتشر می‌شود. از آنجا که در تحریریه آنلاین افراد مختلفی قلم می‌زنند فرصت آموزش و توانمندسازی برای افراد فراهم می‌شود. متخصصان تحریریه آنلاین که در کمیته ارزیابی خدمت می‌کنند متعهد به رعایت دستورالعمل‌های انتشار هستند و بر کار صاحبان قلم نظارت دارند.
این امر نشان می‌دهد که هر مطلب منتشرشده در تحریریه آنلاین از قابلیت اعتماد و مقبولیت لازم برخوردار است. تحریریه آنلاین برای هر نوع فعالیت اعضاء از تولید، داوری، به‌اشتراک‌گذاری و… امتیاز مشخصی در نظر گرفته است و طی دوره زمانی مشخص به افراد فعال هزینه‌های قابل توجهی پرداخت می‌کند.
-
طبق شنیده‌های ما، مؤسسه دانشمند در زمینه حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان نیز اقداماتی انجام داده است. لطفاً در مورد نحوه حمایت‌ها و اقدامات مربوطه توضیحاتی ارائه بفرمایید.
با توجه به نقش پررنگ شرکت‌های دانش‌بنیان در اقتصاد، مؤسسه دانشمند نیز تلاش کرده نقشی مؤثر در این حوزه ایفا کند و با این رویکرد اقدام به تأسیس شرکت توسعه دانش‌بنیان سینا کرده است. مأموریت این شرکت سرمایه‌گذاری خطرپذیر در شرکت‌های دانش‌بنیان با هدف تجاری‌سازی محصول و ارتقاء توان حضور در بازار و از سوی دیگر کمک به جوانان مستعد، نخبه و صاحب ایده است.
شرکت توسعه دانش‌بنیان سینا با توجه به اهداف مؤسسه تحقیق و توسعه دانشمند اولویت خود را بر حمایت مادی و معنوی کسب‌وکارهای مبتنی بر نوآوری فراگیر در حوزه بازرگانی فراگیر، آموزش، سلامت، انرژی و مالی قرار داده است تا از این طریق نوآوری فراگیر را در سطح کشور جاری سازد.
جوانان صاحب ایده و کسب‌وکار دانش‌بنیان می‌توانند با مراجعه به سایت شرکت توسعه دانش‌بنیان سینا جهت دریافت حمایت مادی و معنوی ثبت‌نام نمایند. تاکنون شرکت‌های متعددی مانند بومرنگ هم آرا، فناوری اطلاعات دیار، بازار هوشمند سینا، شیوه و… در این مؤسسه مورد حمایت قرار گرفته‌اند.
-
سخن پایانی شما برای خوانندگان ما چیست؟
در پایان ذکر مجدد این نکته ضروری است که جامعه مخاطب ما نیروهای جوان صاحب فکر و اندیشه هستند و ما با تمام توان و امکانات خود به دنبال حمایت از آنها هستیم. علی‌رغم وجود فشارهای اقتصادی و تحریم‌های ظالمانه، معتقدیم که نگاه به درون و استفاده از ظرفیت‌های داخلی راهکار اصلی برای پیشرفت اقتصادی و تحقق اهداف والای انقلاب است.
مؤسسه دانشمند نیز در همین راستا تلاش خواهد کرد تا حمایت‌های کافی را برای جوانان مستعد و شرکت‌های دانش‌بنیان فراهم سازد. بر این اساس درهای بنیاد مستضعفان همواره به روی جوانان دانشمند و شرکت‌های دانش‌بنیان باز است.