۱- با توجه به گزارش اخیر کافه بازار، در سال گذشته تعداد برنامه‌ها و بازی‌های فروشنده (محصولات دیجیتال) ۲۳ درصد کاهش یافته در حالی که طرف تقاضای بازار شامل تعداد خریداران (۱۲ درصد)، تعداد خرید (۵۰ درصد) و حجم خرید (۸۳ درصد) افزایش یافته است؛ با توجه به شرایط اقتصادی در سال های اخیر این روندها را به معنای انقباض بازار محصولات دیجیتال تحلیل می کند یا انبساط آن؟ و استراتژی درست سرمایه گذاران در ورود یا خروج از حوزه‌های مختلف این صنعت چیست؟
در مورد تعداد کل برنامه‌های منتشر شده در بازار، پیش از بررسی آمار باید به یک نکته توجه کنیم. بخش بزرگی از برنامه‌های منتشر شده در بازار برنامه‌های بی‌اهمیت و اسپم‌گونه هستند. این برنامه‌ها در برخی موضوعات و دسته‌بندی‌ها مثل «آموزش» بسیار زیاد هستند. در صورتی که در صفحه دسته‌بندی قسمت پایین صفحه، با عنوان «تازه‌ها» را مشاهده کنید، مقدار انتشار این برنامه‌ها را می‌بینید (روزانه چندین برنامه). کافه بازار در ارائه آمار، این برنامه‌ها را هم در تعداد می‌گنجاند که باعث افزایش زیاد در تعداد برنامه‌های منتشر شده می‌شود. البته کافه بازار در یکی دو سال اخیر سیاست‌هایی برای محدود کردن این برنامه‌های اسپم داشته که به کاهش تعداد آنها انجامیده. از دید من و با توجه به بررسی ما در سال اخیر، حداقل در برنامه‌های حوزه آموزش، نه تنها کاهشی در بین اپلیکیشن‌های با کیفیت وجود نداشته که افزایش هم وجود داشته. چیزی که احتمالا کم شده و باعث کاهش آمار تعداد برنامه‌ها شده، کاهش تعداد برنامه‌های اسپم است. طبیعتا با افزایش تعداد برنامه‌های با کیفیت منتشر شده در بازار، حجم فروش و اندازه بازار هم افزایش پیدا می‌کند.
۲- در این گزارش وضعیت صنعت بازی های موبایل به تفکیک تشریح شده است. بازی های فروشنده در حالی که تنها ۱۹٪ از کل فروشنده های بازار را تشکیل می دهند توانسته اند ۳۶٪ از کل درآمد را از آن خود کنند. از طرفی کاربران بازار بیش از ۶۷۰ میلیون بار بازی ها را دانلود یا بروزرسانی کرده‌اند. با توجه به این حجم از بازار، شما چه تهدیدها و فرصت هایی را در این صنعت می بینید و بر اساس چه معیارهایی در مورد ورود به این صنعت تصمیم می‌گیرید؟
این بخش از گزارش، از دید من جالب‌ترین بخش از اطلاعات منتشر شده بود که توجه من و بسیاری از همکاران در حوزه اپلیکیشن را به خود جلب کرد. از این اطلاعات می‌توان یکی از سه نتیجه‌گیری زیر را کرد:
الف) احتمال اول این است که محیط فروش اپلیکیشن‌ها (به ویژه غیربازی‌ها) در واقعیت به مراتب رقابتی‌تر از چیزی است که قبلا تصور می‌کردیم. در واقع کاربران میزان پول مشخصی را برای رسیدن به هدف خود در بین اپلیکیشن‌ها هزینه می‌کنند و در صورت خرید از یک برنامه، توان مالی یا تمایل خرید از دیگر برنامه‌ها را ندارند.
ب) احتمال دوم این است که در هر حوزه تنها یک برنامه واقعا قوی در حال کار است که بخش بزرگی از فروش آن بخش را دارد. افرادی که این برنامه را خریداری می‌کنند دیگر نیازی به استفاده از برنامه‌های دیگر موجود در این حوزه را ندارند چون این برنامه همه نیازهای آنها را پوشش داده.
ج) احتمال سوم اما مرتبط با اشتراک کاربران بین برنامه‌هاست. متاسفانه کافه بازار اطلاعات دقیقی در این رابطه منتشر نکرده (که مشخصا کند چقدر همپوشانی بین کاربران هر حوزه وجود دارد). بنابراین ممکن است، برنامه‌ها کاربران مشترک کمی داشته باشند که به کاهش اشتراک بین خریدارن هم انجامیده باشد. در صورت داشتن میزان اشتراک کاربر و مقایسه آن با میزان اشتراک خریداران می‌توانستیم آنالیز مطمئن‌تری روی این داده انجام دهیم.
۳– در سال گذشته بیش از هر زمان دیگری کسب و کارهای آنلاین تحت تاثیر تصمیمات و اقدامات حاکمیتی مانند قطعی اینترنت یا اجبار رمز دوم پویا بودند. روند تاثیر این اقدامات روی رفتار کاربران موبایل ایران در گزارش سال ۹۸ کافه‌بازار را چگونه تحلیل می‌کنید و به نظرتان چه بازخوردهای می‌توان بر اساس این گزارش به سیاست گذاران داد؟
واقعیت این است که برنامه‌های مارکتینگ به ویژه برنامه‌های بزرگ و سیاست‌های کلی مارکتینگ مجموعه‌ها، معمولا طولانی مدت هستند؛ به همین دلیل با توجه به شرایط ثبات طراحی می‌شوند. برای کنترل و کاهش صدمات ناشی از رخداد‌های ناگهانی، می‌توان برنامه‌های کوتاه مدت‌تر و متفاوت‌تری طراحی کرد که البته در کنار کاهش ریسک، هزینه‌های اجرای بالاتر و تاثیر کمتری هم دارند. در نهایت این موضوع کتمان‌ناپذیر است که بی‌ثباتی به ساختار مارکتینگ شرکت‌ها صدمه می‌زند، شاید نهایتا با اقدامات سریع بتوان صدمات آن را کاهش داد.
۴- گزارش کافه بازار نشان می دهد برخی از استان های کشور با وجود داشتن تعداد زیاد تیم های توسعه دهنده و همینطور بازی ها و برنامه‌های فعال، سهم ناچیزی از درآمد را در مقابل توسعه‌دهنده های تهران به خود اختصاص داده‌اند. تحلیل شما از علت این تفاوت چیست؟ آیا توزیع سرمایه بر اساس ظرفیت‌های جغرافیای می‌تواند تاثیری در رشد استان‌های دیگر داشته باشد یا تاثیر عوامل دیگری مانند آموزش، حمایت های حاکمیتی و توسعه اکوسیستم های محلی را بیشتر از جریان سرمایه گذاری می دانید؟
این اطلاعات کمک زیادی به دریافت یک دید کلی از بازار اپلیکیشن‌ها در ایران می‌کند اما همچنان تعداد مجهول‌ها در گزارش آنقدر هستند که نمی‌توان روی آن، برای یک برنامه‌ریزی مطمئن حساب کرد. کافه بازار البته بسیار هوشمندانه از دادن اطلاعاتی مالی که ممکن است برای برخی فعالین در این بازار محرمانه باشد دوری کرده و یک فضای کلی از بازار اپلیکیشن را ترسیم کرده. واقعیت این است که بیشتر برنامه‌های فعال در کافه بازار اطلاعاتی دقیق از میزان فروش، دانلود و مشاهده برنامه از کافه بازار دریافت می‌کنند و با مقایسه خود با رقبا در هر دسته یک تصویر دقیق از شرایط خود و رقبا دارند، که کمک به مراتب بیشتری به کمپین‌های تبلیغاتی می‌کند. با این حال این اطلاعات می‌تواند برای افرادی که تمایل به ورود به بازار اپلیکیشن دارند، خبرنگاران حوزه تکنولوژی یا افرادی که قصد سرمایه‌گذاری روی یک اپلیکیشن را دارند مفید باشد، تا با توجه به آن یک دید کلی از مسیر برنامه‌های فعال در یک حوزه به دست آورند.
اینو قبول ندارم که اطلاعات کمکی به برنامه ساز ها نمی کنه! به ما که خیلی کمک کرد. شاید هم اونا اطلاعات بیشتری به طور خاص از بازار دریافت میکنن که ما نمی کنیم اما جواب سوال دوم رو دوست داشتم.
در کل از نظر من اینکه کافه بازار این گزارش سالیانه رو منتشر میکنه خیلی مفیده امیدوارم هر سال این روند رو ادامه بده