بازرگام عامل توزیع اینترنتی کالای تنظیم بازار

بحران کرونا با همه بدی‌هایش فرصتی بود تا علم و تکنولوژی بیشتر از هر وقت دیگری خودش را به انسان‌ها نشان بدهد و به آنها ثابت کند حتی وقتی در خانه نشسته اند، برای خرید اقلام ضروری خود نیازی به مراجعه حضوری و در معرض خطر ابتلا به بیماری قرار گرفتن، ندارند. این خدمات حتی با قیمت و کیفیت بهتری در اختیارشان قرار می‌گیرد. چه چیزی از این بهتر؟

واقعیت این است که قیمت محصولات کشاورزی از زمان فروش در باغات و مزارع تا رسیدن به دست مشتری اختلاف قیمت چشم‌گیری را تجربه می‌کنند؛ همین فاصله قیمتی زیاد، برای بنیان گذاران بازرگام ایده‌ای برای شروع بود تا مجموعه‌ای را پایه گذاری کنند که این محصولات را با قیمتی عادلانه‌تر به دست مردم برسانند و تیرماه ۱۳۹۷ نقطه شروع فعالیت بازرگام بود.

دکتر ناجی مقدم، مدیر اجرایی استارتاپ بازرگام در گفت‌وگو با شنبه درباره مسیر و اهداف این استارتاپ‌ و برنامه های پیش رو گفت که در ادامه می‌خوانید:

مجموعه بازرگام چطور کار خود را آغاز کرد؟

ما این مسئله را کاملا به صورت ملموس درک می‌کردیم که قیمت میوه زمانی که از باغدار خریداری می‌شود تا قیمتی که به مصرف کننده نهایی می‌رسد اختلاف پنج برابری دارد. این افزایش تا حدی منطقی و درست است و بخشی از آن هم به دلیل واسطه‌های غیرضروری است که این مسئله باید حل شود.

سال های متمادی این خرید میوه به صورت سنتی در اتحادیه پیشگامان انجام می‌شده است اما به واسطه وجود مرکز شتاب دهنده در این مجموعه این ایده شکل گرفت که ما شبکه‌ای ایجاد کنیم تا بتوانیم میوه‌ای را که از باغدار می‌خریم، بدون واسطه و به طور مستقیم به دست مصرف کننده برسانیم.

مرحله اول را با هدف پوشش دادن مناطق بیشتری از تهران آغاز کردیم و برای همین مقصود با میوه فروشی‌های سطح شهر قرارداد بستیم به این ترتیب که میوه‌هایی که از باغدار خریداری شده بود به آنها واگذار کرده و دوباره از همان میوه فروشی‌ها با توجه به اینکه هزینه‌های انبارداری به آن اضافه شده بود، به قیمت بالاتر می‌خریدیم، چرا که در آن زمان میخواستیم نقاط انبارمان را در شهر زیاد کنیم و در آن زمان هم از وب سرویس شرکت های پیک موتوری استفاده می‌کردیم.

اما در این بین اتفاقی که افتاد این بود که میوه با کیفیت مدنظر ما به دست مشتری نمی‌رسید و جابه جایی‌هایی در آن صورت می‌گرفت. به طور مثال کیفیت بالاتر را خودشان می‌فروختند و کیفیت پایین‌تر را به مشتریان ما می‌دادند. همزمان با مسائل این چنینی هزینه‌های حمل و نقل هم به صورت فزاینده‌ای اضافه شد و پیک‌هایی که محصولات مارا تحویل می‌دادند هم توجه چندانی به کیفیت نداشتند؛ به طور مثال میوه‌ها را روی هم می‌گذاشتند و بعضی اوقات ممکن بود میوه‌ها له شوند.

در نتیجه ما دو راهکار داشتیم؛ یا باید به سراغ انبارهای تاریک یا زیر زمینی می‌رفتیم یا انبارهای متحرک که ما دومی را انتخاب کردیم؛ در همین رابطه با شرکت سایپا به تفاهمی رسیدیم و تعدادی وانت بار از آنها تحویل گرفتیم. هر روز هم محصولات مختلف در این وانت پرایدها چیده شده و به مردم تحویل داده می‌شوند؛ موقع تحویل مشتری بار را چک می‌کند و اگر رضایت داشت آن را تحویل می‌گیرد.

پروسه سفارش محصولات برای مشتری و مصرف کننده به چه شکل است؟

ما هم از طریق سایت و هم از اپلیکیشن سفارش می‌گیریم و در شش شهر تهران، اصفهان، یزد، کرج و کرمان خدمات ارائه می‌دهیم که به زودی قرار است شهرهای دیگر هم به آن اضافه شود.

برای پروسه سفارش کاربر به سایت مراجعه کرده و خریدش را انتخاب می‌کند. سپس ادرس و لوکیشن خودش را وارد کرده و میوه بر اساس چهار بازه زمانی که خودش تعیین کرده برای او ارسال می‌شود.

قیمت‌های سایت شما چقدر از بازار کمتر است؟

میوه یک محصول کیفی است که قیمت آن از نوع لوکس، درجه یک تا دو متفاوت است. مثلا برای میوه سیب از قیمت شش الی هفت هزار تومان به بالا وجود دارد. اما به طور کلی قیمت‌های ما چیزی حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد پایینتر از میادین میوه و تره بار و با میوه فروشی‌های سطح شهر ۳۰ تا ۴۰ درصد تفاوت دارد.

با پیشرفت تکنولوژی و استارتاپ‌ها کم کم همه فعالیت‌ها و محصولات و خدمات در حال ارائه شدن در بستر فضای دیجیتال است. اما خرید آنلاین میوه همانطور که خودتان هم اشاره کردید که محصولی کیفی است، احتمالا در اوایل کارتان برای مردم کار راحتی نبوده؛ اقبال مردم در این مدتی که فعالیت دارید چطور بود؟

ابتدای فعالیت بازرگام در سال ۹۷ هنوز در بحث محصولات پرمصرف کار خاصی انجام نشده بود و به تدریج این رویکرد عملیاتی شد. مخصوصا اینکه استاندارد خیلی مشخصی در بحث کیفی وجود نداشت. مثل بسته بندی، طعم محصولات و … به لحاظ کیفیت پارامترهای متفاوتی در این مسئله وجود دارد. مشخصا فرهنگ سازی در این زمینه کار سخت و پیچیده ای میباشد.

با شیوع ویروس کرونا ما چیزی در حدود ۶ برابر رشد داشتیم و در واقع این رشد به دلیل شرایط کرونایی کمک کرد که مردم به سمت خرید اینترنتی بروند و در این مدت ما هم سعی کردیم که هم با قیمت مناسب و هم سرویس بهتری ارائه بدهیم تا مورد رضایت مردم قرار گیرد.

همانطور که بازهم اشاره شد، میوه محصولی کیفی است؛ برخی افراد به قدری روی خرید آن حساسیت دارند که موقع خرید آن را اصطلاحا دست چین می‌کنند. شما در ارائه خدمات خود چه تسهیلاتی ایجاد کرده اید که خریداران دقیقا بدانند چه محصولی را با چه کیفیتی خریداری می‌کنند؟

میوه‌های ما سطح بندی دارد. مثل VIP، درجه یک یا معمولی و به طور کلی براساس ویژگی‌های محصولی دو یا سه رنج قیمتی داریم. مثلا موز در سه سطح VIP، معمولی و شیرموزی ارائه می‌شود؛ بقیه محصولات هم همینطور است.

از طرفی فراتر از کیفی بودن میوه، سلایق مردم نیز متفاوت است که در زمان تحویل میتوانند با چک کردن سفارش ارسالی، هرکدام از اقلام دریافتی که مورد پسندشان نیست را بدون هزینه اضافی مرجوع نمایند و بلافاصله پس از عودت، مبلغ خرید به حسابشان عودت داده می‌شود.

هزینه برای پیک هم دریافت می‌کنید؟

برای خریدهای بالای ۸۰ هزار تومان رایگان است و برای خرید های زیر آن قیمت ده هزار تومان.

به جز خرید میوه و… چه چشم اندازی برای فعالیت‌های نزدیک خود دارید؟

ما چندین ماه است که جلسات متعددی با معاونت علمی ریاست جمهوری، وزارت جهاد کشاورزی و وزارت صمت داریم که بتوانیم محصولاتی را که به عنوان تنظیم بازار هستند، به صورت اینترنتی عرضه کنیم و مردم دیگر نیازی به مراجعه حضوری در صف های طولانی و خسته کننده در این شرایط کرونا، نداشته باشند.

مانند چه محصولاتی؟

محصولاتی مثل برنج تنظیم بازار، روغن، مرغ، تخم مرغ، شکر، قند و ماسک.

ما نزدیک یک سال و نیم پیش به جز میوه وارد بحث فروش برخی از محصولات پرمصرف مانند آب معدنی، ماکارونی، انواع نوشیدنی‌ها و …هم شده ایم و حالا بعد از ماه ها مذاکره و گفت و گو بالاخره برای اولین بار این فرصت فراهم آمده است که روی کالاهای مختلف امکان تخصیص سهمیه به فروشگاه‌های اینترنتی که ما اولین آن هستیم داده شده است. مثل حالتی که به فروشگاه‌های زنجیره‌ای به طور مثال سهمیه تخم مرغ داده می‌شود، به فروشگاه های اینترنتی هم قرار است برای اولین بار سهمیه داده شود.

توجیه ما برای تخصیص این سهمیه این بود که برای توزیع این روش شفاف‌تر است و دیگر موضوعاتی مثل احتکار و … اتفاق نمی‌افتد و خرید حتما به قصد مصرف است.

یعنی این کار به تنظیم بازار کمک می‌کند؟

ما ستادی به نام تنظیم بازار داریم. زمانی که کالایی در بازار کمیاب شده یا نوسانات نرخی در آن ایجاد می‌شود، دولت برای اینکه بتواند آن بازار را کنترل کرده و قیمت را متعادل کند، آن را با سوبسید ارائه می¬نماید؛ یعنی ممکن است قیمت آن کالا در بازار بالاتر باشد اما دولت آن را با قیمتی کمتر به مردم عرضه می‌کند.

اما تخصیص این سوبسید پروسه سختی است و شرایط خاصی دارد. به طور مثال فروشگاه شما حتما باید در آن سامانه تعریف شده باشد، حتما باید اطلاعات شما ثبت شده باشد. ما آنها را اینطور توجیه کردیم که اتفاقا فروشگاه اینترنتی برای تخصیص سهمیه مزیت‌های بیشتری دارد. ما می‌توانیم اطلاعات بیشتری از خریداران داشته باشیم و بدانیم که سهیمه به گروه مد نظر رسیده، احتکار اتفاق نیفتاده است و خریدی و فروشی صورت نگرفته است. این به نوعی یعنی در سیستم توزیع کنترل وجود دارد.

از طرف دیگر، با فروش اینترنتی دیگر ازدحامی در موقع خرید این اقلام صورت نمی‌گیرد که تا پیش از این برای خرید آنها صف‌های طولانی تشکیل می‌شد که با در نظر گرفتن شرایط کرونا اتفاق مثبتی است.

امیدوارم ستاد تنظیم استارتاپهای کشاورزی را به عنوان بازوی اجرایی خودش در توزیع کالاهای تنظیم بازاری بپذیرد؛ این گام بزرگ و مثبتی است که در این حوزه برای توزیع بهتر برداشته شده است.

جدای از این‌ها ما کمپینی طراحی کرده ایم که مشتریانی که برای بار اول از سایت ما خرید کنند، حتی با همین قیمت تنظیم بازار هم به آنها ۵۰ درصد تخفیف می‌دهیم.

در ادامه ارائه خدمات با قیمتی مناسب به مردم، ما سیستمی را پیاده کرده ایم به نام زرگام که کاربران در هر بار خرید خود ۲۰ درصد نسبت به خریدشان هدیه می‌گیرند. یعنی به طور مثال اگر فردی صد هزار تومان خرید کند، ۲۰ هزار تومان هدیه به او داده می‌شود تا یک هفته می‌تواند از آن مبلغ استفاده کند که این هدیه تا سقف صدهزار تومان در ماه است.