هوش مصنوعی را میتوان از آن دسته از فناوریها به حساب آورد که خاستگاه دانشگاهی دارند. در واقع اولین پیشرفتهای مهم در این حوزه ابتدا در دانشگاهها شکل گرفت و سپس به صنایع و کسبوکارها راه یافت. در ایران نیز تقریبا از 16سال پیش رشته هوش مصنوعی در دانشگاههای ایران راهاندازی و جذب دانشجو در این رشته آغاز شد.
از طرف دیگر، از چند سال پیش راهحلهای مبتنی بر هوش مصنوعی توسعه بسیاری پیدا کرد و پتانسیلهای هوش مصنوعی برای حل مشکلات حوزههای مختلف بیش از قبل آشکار شد. همه این مسائل تاثیر خود را روی اکوسیستم هوش مصنوعی در ایران نیز گذاشت و کمکم شرکتها و استارتاپهایی در ایران شکل گرفت که هدفشان توسعه سرویسهای مبتنی بر هوش مصنوعی بود.
شرکت پردازش اطلاعات مالی پارت نیز از چند سال پیش بهتدریج وارد این حوزه شد و نهایتا در سال1396 مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت را تاسیس کرد.
مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت با هدف «هوشمندسازی فرایندهای زندگی» به عرصه هوش مصنوعی کشور وارد شد و سعی کرد با نیازسنجی دقیق، سرویسهایی را برای هوشمندسازی بخشهای مختلف اقتصادی توسعه دهد.
شرکتهای فعال در زمینه هوش مصنوعی هر کدام در یک یا چند حوزه تخصصی فعالیت میکنند. برای مثال شرکتهایی داریم که روی توسعه محصولات در حوزه پردازش زبان طبیعی یا بینایی ماشین تمرکز کردهاند یا برخی دیگر از شرکتها خدماتی در حوزه تحلیل داده ارائه میکنند. تعداد معدودی از شرکتها هم هستند که در همه حوزههای هوش مصنوعی- دادهکاوی، پردازش گفتار، بینایی ماشین و پردازش زبان طبیعی- فعالیت دارند.
مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت هم یکی از این شرکتهای چندحوزهای است که تاکنون نزدیک به 170 سرویس مبتنی بر هوش مصنوعی را توسعه داده است.
یکی از مهمترین محصولات مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت، سامانه جامع احراز هویت غیرحضوری فراشناساست. این سامانه تلفیقی از سرویسهای مختلف مرکز تحقیقات است و با کمک آن سازمانها و ادارات دولتی و شرکتهای خصوصی میتوانند فرایند احراز هویت مشتریانشان را بهصورت غیرحضوری انجام دهند. این سامانه هماکنون در ارائه کد سجام و نیز سامانه ثنا به کار گرفته شده است. در حال حاضر فراشناسا رتبه نخست احراز هویت از نظر تعداد کاربر و بیشترین سهم بازار را دارد.
از دیگر اقدامات انجامشده در مرکز تحقیقات هوش مصنوعی، راهاندازی شبکه هوشمند ابری شهاب است. شهاب اولین ابر هوش مصنوعی کشور است که زیرساختهای ابری و سرویسهای هوشمند ابری تحت وب و مبتنی بر هوش مصنوعی ارائه میدهد. زیرساختهای ابری شهاب شامل سختافزارها و سرورهای قدرتمند محاسباتی و گرافیکی هستند که میتوانند برای پردازش دادههای عظیم متنی، صوتی و تصویری در حوزه هوش مصنوعی بهکار گرفته شوند. زیرساختهای شهاب، 19000 تنسور ترافلپس قدرت پردازشی دارند.
پلتفرم دیگر مرکز تحقیقات در حوزه فضای ابری، سرویسهای هوشمند سهاب است. سهاب بازارچهای ایمن و سریع است که سرویسهای ابری هوش مصنوعی را برای ساخت و عرضه محصولات در اختیار شرکتها، استارتاپها و برنامهنویسان قرار میدهد.
مرکز تحقیقات هوش مصنوعی از ابتدای آغاز به کار خود سعی کرده است تا برای مشکلات اکوسیستم هوش مصنوعی در ایران نیز راهحلهایی پیشنهاد دهد. یکی از مشکلات حوزه هوش مصنوعی در ایران کمبود نیروی متخصص است. دلیل این کمبود هم این است که از یک طرف آموزش هوش مصنوعی در ایران مبتنی بر نیازهای بازار نیست و از سوی دیگر همین تعداد نیروی آموزشدیده نیز پس از مدتی کار در ایران اقدام به مهاجرت میکنند.
برای حل این مشکلات، مرکز تحقیقات هوش مصنوعی در گام اول اقدام به جذب تعداد زیادی از نیروهای متخصص هوش مصنوعی کرده است. بهطوری که اکنون این مرکز بیش از 150 نیروی متخصص هوش مصنوعی دارد. از طرف دیگر نیز «کالج تخصصی هوش مصنوعی» پارت را راهاندازی کرده تا تربیت نیروهای متخصص هوش مصنوعی در ایران سرعت بیشتری بگیرد.
در همین زمینه مرکز تحقیقات اقدامات دیگری نیز انجام داده است. برای مثال، مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت در بسیاری از کنفرانسها و همایشهایی که در چند سال اخیر در زمینه هوش مصنوعی انجام شده بهعنوان حامی حضور داشته است.
همه این اقدامات در مدت کوتاه 4سال انجام شده است. خود این مسئله نشاندهنده عزم جدی مرکز تحقیقات هوش مصنوعی در زمینه رشد و شکوفایی فناوریهای مبتنی بر هوش مصنوعی در ایران است.
این تلاشها از چشم فعالان حوزه هوش مصنوعی و نیز مسئولان و سیاستگذاران این حوزه نیز دور نمانده است. بهطوری که در سال1399 آقای دکتر علی رسولیزاده، مدیرعامل شرکت پردازش اطلاعات مالی پارت، بهعنوان کارآفرین برتر سال انتخاب شد.
طبیعتا اهداف مرکز تحقیقات هوش مصنوعی پارت محدود به دستاوردهای کنونی نیست و برنامههای بسیاری برای رسیدن به اهداف تعیینشده تا چند سال آینده دارد.