سال ۹۵، سال پرنوسانی برای کارآفرینی ایران بود. عرضه آسان‌پرداخت به بورس اوراق بهادار، جذب سرمایه‌های نجومی در استارتاپ‌های صنعت حمل‌و‌نقل، موضع‌گیری شدید اصناف سنتی در مقابل استارتاپ‌های حمل‌و‌نقل، راه‌اندازی تعداد زیادی شتاب‌دهنده در کشور و البته سخت‌شدن فضا برای جذب سرمایه venture برای بسیاری از استارتاپ‌ها و خروجی‌های شتاب‌دهنده‌ها و نیز برگزاری تعداد زیادی رویداد در حوزه فناوری مالی از جمله اتفاقات بسیار مهم و قابل‌توجه سال95 بودند. سال آینده هم با تحولات جدی شروع می‌شود؛ انتخابات ریاست جمهوری ایران از جمله اتفاقات مهمی است که اذهان را به خود مشغول کرده است. در همین حد می‌توانم بگویم که ان‌شاءالله دولت بعدی توجه و حمایت ویژه‌ای در ابعاد حکومتی به اکوسیستم کارآفرینی داشته باشد و مخصوصا حمایت‌های قانونی و اجرایی بیشتری را در سال آینده شاهد باشیم. به نظر می‌آید با تشکیل ۵صندوق VC و عرضه آنها در بورس تحول جدی در صنعت سرمایه‌گذاری را شاهد باشیم. از طرفی باید جذب سرمایه برای استارتاپ‌ها ساده‌تر و شفاف‌تر باشد ولی به نظر می‌رسد با توجه به وضعیتی که امسال با آن رو‌به‌رو بودیم، از دید سرمایه‌گذارها تیم خوب برای سرمایه‌گذاری کمیاب است. از دیگر روند‌هایی که امسال زیاد مشاهده شد، ارزشگذاری‌های غیر‌اصولی استارتاپ‌ها بود که عملا یک حالت حبابی به خود گرفته و امید است که این جو اشتباه اصلاح شود. کماکان در ایران جذب سرمایه اول از جذب سرمایه برای roundهای بعدی سخت‌تر به نظر می‌رسد و سرمایه‌گذاران علاقه‌مند نیستند سرمایه‌گذار اول باشند و ترجیح می‌دهند در stageهای دیرتر حتی با مبالغ بیشتر وارد شوند (تیم‌هایی که موفق به جذب سرمایه اول شده‌اند بسیار راحت‌تر می‌توانند در صورت موفقیت نسبی، دوره‌های بعدی سرمایه‌گذاری را پشت سر بگذارند.)
با روندی که از شکل‌گیری استارتاپ‌های حوزه حمل‌و‌نقل شاهد بودیم، سرمایه‌گذاران بیش از بررسی خود تیم‌ها و کسب‌و‌کار‌ها و محصولات هنوز درگیر trendها هستند و بعضا سرمایه‌گذاری‌های نابجا و غلط انجام می‌دهند.
کماکان به نظر می‌رسد سرمایه‌گذاران به کپی نمونه‌های موفق غربی بیشتر روی خوش نشان بدهند که البته می‌تواند در جایگاه خود خوب باشد ولی در موارد بسیاری هم سرمایه‌گذارها دچار خطای تصمیم‌گیری و ارزیابی می‌شوند و محاسبات توهمی، خطای زیادی به بار می‌آورد.
بسیاری از پلت‌فرم‌های چندوجهی مانند استارتاپ‌های فروش غذا یا استارتاپ‌های حمل‌و‌نقل سرمایه‌گذاری‌های ناموفقی در ابتدا داشتند و بعضا هزینه‌های زیادی در بازاریابی ابتدایی متحمل شدند و تعدادی Down round را تجربه کرده‌اند که چنین مواردی نشان می‌دهد بازار ایران هنوز نسبت به بسیاری از حوزه‌ها لخت است و شاید بعضی از ایده‌ها برای ایران زود باشد یا سرمایه‌گذار باید هزینه کلان شروع زودهنگام را بپردازد.
استارتاپ‌های حوزه فناوری اطلاعات با سرعت بسیار زیادی در حال ظهور هستند و البته سرمایه‌گذاران خوبی حول آن شکل گرفته‌اند ولی زمینه‌های بسیاری با پتانسیل بالا دست‌نخورده مانده است: فناوری‌های غذایی، فناوری‌های کشاورزی، انرژی و حوزه‌های بسیاری که در موقعیت جغرافیایی و اقتصادی کشور ما ظرفیت‌های بسیاری دارد که هنوز مورد توجه قرار نگرفته است. سال بعد ان‌شاءالله، شاهد عرضه بیشتر شرکت‌ها در بورس باشیم تا اهالی اقتصاد بیشتر متوجه حضور این اکوسیستم کارآفرینی در کشور شوند و شاهد بروز الگو‌های موفق بیشتری پس از دیجی‌کالا و کافه‌بازار باشیم.
