سال گذشته سومین سال شلوغ برای شرکتهایی بود که در حوزه استارتاپی توانستند ارزش خود را به یک میلیارد دلار افزایش دهند و به یونیکورن یا تکشاخ تبدیل شوند. کلوپ یونیکورنها در سال گذشته تقریبا در هر هفته یک عضو تازهوارد داشت و 57 شرکت مدال یونیکورن را بر سینه آویختند. در مقابل 7 شرکت که تا چندی پیش یونیکورن بودند، شاهد سقوط ارزش خود به زیر یک میلیارد دلار بودند. ارزش شرکتهایی مانند آنست و پراسپر به شدت کاهش یافت و شرکتی مانند سوک تنها به مبلغ 650 میلیون دلار توسط آمازون خریداری شد. اپل نیز شزم را تنها با پرداخت 400 میلیون دلار خرید.
به طور کلی میتوان گفت که سال گذشته بهترین سال یونیکورنها نبود. هنوز هم میتوان گفت سال 1395 با تولد 81 یونیکورن بهترین سال برای این حوزه بوده است. در این بین پلتفرم اجتماعی ردیت، پول مجازی مشهور بیتکوین و شرکت کریم در فهرست تازهواردهای کلوپ یونیکورنها به شمار میروند. شرکت بیولوژی جینکگو بیوورکز نیز به لطف یک افزایش سرمایه 275 میلیون دلاری توانسته راه خود را به کلوپ یونیکورنها باز کند. در حال حاضر 227 یونیکورن فعال در سراسر جهان فعالیت دارند و پیشبینی میشود در سال پیشرو به تعداد آنها افزوده شود.
- مرگ تدریجی یک رویا
جایی که تولد وجود دارد، مرگ هم وجود دارد. این یک جمله مشهور است که سیلیکونولی نیز از آن مستثنی نیست. در مقابل هر یک یونیکورن میلیارد دلاری که ظهور میکند، تعداد بیشماری استارتاپ به حاشیه رانده شده و سرانجام مرگ آنها از راه رسیده و کاربرانشان از طریق اطلاعیهای که در وبسایت آنها به نمایش درآمده، از این مرگ آگاه شدهاند.
سال جاری در حالی به پایان میرسد که دستکم 10 استارتاپ مشهور ناگزیر شدند در این سال درهای خود را به روی کاربران ببندند. سرمایههای مشترک هنگفتی که در این شرکتها انجام شده بود، اکنون هیچ ارزشی ندارد و سرمایهگذاران نمیتوانند امیدوار باشند حتی به سرمایه اولیه خود دست یابند. این پایان ناخوشی برای حوزه استارتاپهاست که بسیاری از سرمایهگذاران از ترس دچارشدن به آن دور این بخش را با تمام وسوسههایش خط میکشند. سال گذشته سالی بود که در آن 10 استارتاپ مشهور جهان با این حوزه خداحافظی کردند.
- Beepi 1396-1392
این شرکت با جمعآوری 150 میلیون دلار سرمایه آغاز به کار کرد و ارزش آن در زمان اوجش به 560 میلیون دلار رسید. بیپیی یک وبسایت برای خرید و فروش خودروهای دستدوم بود اما در نهایت شکست خورد. در این بازار مجازی خودروها مورد بررسی قرار گرفته، کارشناسی و قیمتگذاری میشدند و در نهایت به مالک جدید تحویل داده میشدند. به این ترتیب فرآیند دلالی در این فضا از بین میرفت و خودروها با قیمت واقعی خرید و فروش میشدند. با این حال این استارتاپ نتوانست موفق شود. بسیاری معتقدند که شیوه مدیریتی آن مناسب نبود و سرمایهگذاری انجام شده در آن به خوبی تقسیمبندی نشده بود.
- Quixey 1396-1389
موتور جستوجوگر موبایل با سرمایه اولیه 133میلیون دلار در نهایت ناگزیر به تعدیل نیرو شد و باوجود تغییر مدیرعامل خود نتوانست دوام بیاورد و در سال گذشته تعطیل شد. این شرکت در مجموع 4 مرحله توانست ۹/ ۱۶۴ میلیون دلار سرمایه جذب کند و ارزشی برابر ۶۰۰ میلیون دلار داشت. با این حال اما این استارتاپ در حالی مشغول توسعه دستیارهای دیجیتالی خودش بود که شرکتهای بزرگی مانند اپل و گوگل رقبای بزرگش بودند و حتی شرکت Viv که بعدا سامسونگ آن را خرید. زمانی این شرکت توانایی خودش را برای یافتن محتوای درون اپلیکیشنها اعلام کرد و سپس تکنولوژی را توسعه داد که میتوانست کاربر را از نتایج جستوجو مستقیما به کارهای شخصی مانند نمایش دوستان در فواصل جغرافیایی نزدیک یا پخش موسیقی دلخواهشان ببرد.
- Yik Yak 1396-1392
این شرکت که اپ شبکه اجتماعی آن موضوع بحث بسیاری ازدرگیریها در کالجها بود، پس از مدتها تلاش برای حفظ کاربرانش، پایان عمر خود را اعلام کرد. دارایی این شرکت در بهترین زمان 400 میلیون دلار بود. این استارتاپ در مجموع ۵/ ۷۳ میلیون دلار از ۹ سرمایهگذار در سه مرحله دریافت کرد. این شبکه اجتماعی که زمانی محبوبیت زیادی داشت، اما به دنبال حملات سایبری و انتشار محتوای نامناسب که برای کاربرانش ناخوشایند بود، شکست خورد.
- Maple 1396-1393
مپل در آغاز تنها با 29 میلیون دلار آغاز به کار کرد و توانست نام خود را به عنوان یک شرکت تحویل غذا در نیویورک مطرح کند. این در حالی است که این شرکت از حمایت دیوید چنگ، مدیر و سرآشپز رستوان موموفوکو برخوردار بود. ابتکار این شرکت شامل این بود که هزینه تحویل غذا و انعام را همزمان با هم محاسبه میکرد و به سفارشدهندگان غذا یک بسته بیسکوییت رایگان میداد، اما پس از مدتی این شرکت بیسکوییتهای رایگان را با یک بروشور و عکس بیسکوییت جایگزین کرد. بخشی از نیروی کار این شرکت به دلیور و ملحق شدند که یک شرکت تحویل غذای انگلیسی است و در نهایت مپل به نقطه پایان رسید.
- Spring 1396-1393
شرکت اسپرینگ که در سانفرانسیسکو متولد شد و خدمات باکیفیتی در وعدههای غذایی ارائه میداد، آخرین تحویل سفارش خود را در اواسط سال گذشته انجام داد. این شرکت با توجه به سفارش مشتریان وعدههای غذایی را آماده میکرد و قول داده بود که غذا را تنها در 15 دقیقه به دست مشتری برساند. اما الگوی تجاری این شرکت در مقابل رقبایی مانند سیملس دوام نیاورد. این شرکت در ماههای آخر فعالیتش به الگوی استفاده از کارمندان تمام وقت روی آورد، در حالی که اغلب رقبایش از کارمندان قراردادی و نیمهوقت استفاده میکردند. این روند باعث صرف هزینههای زیادی شد و در نهایت اعلام ورشکستگی کرد. مدیرعامل این شرکت 110 میلیون دلاری در بیانیهای که در وبسایت اسپرینگ قرار داده در توجیه شکست مینویسد: حفظ توازن تهیه غذا و تحویل آن چالشبرانگیز بود.
- Hello 1396-1391
هلو شرکت پشت پرده حسگر خواب سنس بود که به منظور تنظیم خواب کاربران طراحی شد. این حسگر قصد داشت تنظیمکنندههای خواب را از مچ کاربران به اتاق خواب آنها انتقال دهد. اما نکته جالب این است که این شرکت نتوانست مشتری پیدا کند و تعطیل شد. البته این شرکت توانست محصولات خود را در فروشگاههای ارزانقیمتی مانند تارگت و بستبای ارائه کند اما این فروش ناچیز برای هلو کافی نبود. این شرکت در مجموع ۵۱/ ۴۰ میلیون دلار در 4 مرحله از ۷ سرمایهگذار دریافت کرد. ارزش بازار این استارتاپ در سال94 بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میلیون دلار تخمین زده میشد. حتی این شرکت جدیدترین محصولش را که مجهز به تکنولوژی تشخیص صدا بود، در سال گذشته معرفی و با قیمت ۱۴۹ دلار به بازار عرضه کرد. اما در نهایت هلو 300 میلیون دلاری ناچار شد با عرصه استارتاپها خداحافظی کند.
- Jawbone 1396-1376
جابون یک پیشتاز در عرصه گجتهای پوشیدنی بود که تمرکز خود را بر تناسب اندام و بلندگوهای قابل حمل گذاشته بود. اما این شرکت یک میلیارد دلاری که توانسته بود در زمان اوج ارزشی بیش از 3 میلیارد دلار داشته باشد، در نهایت برای پرداخت هزینهها با مشکل مواجه شد و درهای خود را بست. در حال حاضر حسین رهام، مدیرعامل این شرکت یک تجارت جدیدی در عرصه سختافزار و نرمافزار تناسب اندام با همین نام افتتاح کرده است.
- Juicero 1396-1392
جوسرو، شرکتی بود که دستگاه آبمیوهگیری جدیدی به بازار عرضه کرد. این شرکت در سال92 اقدام به جذب سرمایه کرد و تا سال 95 ماشین آبمیوهگیری خود را به بازار ارائه نکرد. این استارتاپ با الهام از فنجانهای قهوه Keurig، تلاش کرد تهیه آبمیوه طبیعی در خانه را راحت کند. در سال گذشته بود که سرمایهگذاران این شرکت به بزرگترین راز آن پی بردند و آن این بود که این آبمیوهگیری 400 دلاری ساخت این شرکت هیچ کاری جز فشردهکردن محتویات بسته حاوی آبمیوه انجام نمیدهد. در واقع کاربران متوجه شدند که بدون این دستگاه نیز میتوان بسته آبمیوه را با دست فشرده کرد و محتویات آن را خارج کرد. این یک شکست سنگین برای جوسرو بود و با توجه به از دست رفتن اعتماد سرمایهگذاران، هیچگاه نتوانست به بازار بازگردد.
- Raptr 1396-1388
این شرکت در مهرماه گذشته پس از یک دهه فعالیت در عرصه بازیهای کامپیوتری و شبکههای اجتماعی به کار خود پایان داد. این شرکت به علاقهمندان به بازیهای کامپیوتری کمک میکرد بازیهای مورد توجه دوستان خود را پیدا کنند و امکان بازیهای چندنفره از راه دور را فراهم میکرد. با این وجود این شرکت بازی را به رقبا واگذار کرد، زیرا شرکتهای متعددی اقدام به ارائه خدمات مشابه کردند. در سال 95 نیز شریک کلیدی این شرکت که خدمات نرمافزاری گرافیکی اپ آن را تامین میکرد، از ارائه این خدمات خودداری کرد و این پایان رپتر بود.
- Doppler Laps 1396-1392
داپلر لپ یکی از رقبای اولیه اپل در هدفونهای بدون سیم بود. این شرکت هدفونهای بیسیمی ارائه میداد که قابلیتهای بسیار فراتر از هدفونهای معمولی داشتند. یکی از قابلیتهای این هدفونها فیلتر صداهای مزاحم شهر بود اما این به معنی فیلتر همه صداها نبود و کاربر میتوانست صدای صحبت دو نفر با یکدیگر را بشنود. به بیان دیگر، این هدفونها صداهای ناهنجار شهر مانند صدای بوق خودروها و فعالیتهای ساختمانی را فیلتر میکردند. اما ناگهان ایرپادهای اپل و پیکسل باد گوگل از راه رسیدند و فروش داپلر پلز افت کرد. این شرکت نتوانست سرمایه لازم برای باقی ماندن در این تجارت را فراهم کند و در نهایت با بازار خداحافظی کرد.
- Luxe 1396
سال گذشته برای شرکت نوپای لوکس سال خوبی نبود. این شرکت امکان پارک خودروها را در پارکینگهای شلوغ فراهم میکرد، البته با هزینهای اضافه. لوکس با پارکینگهای زیادی مذاکره کرد و تعدادی از پارکینگهای آنها را اجاره کرد. اما اپ طراحی شده توسط این شرکت موفق نبود و سرمایهگذارانی که 75 میلیون دلار در آن سرمایهگذاری کرده بودند، از این شکست بسیار نگران بودند. با این حال لوکس یک شانس بزرگ آورد و شرکت ولو سوئد در مهرماه آن را خریداری کرد.