تابستان سال پیش بود که در جمعی خودمانی نشسته بودیم که دوستی از عدم پیشرفت و رشد کسبوکارش و درآمدزایی آن گله میکرد. دوست صاحب مقامی در آن مجلس به دوست خسته از تلاش ما پیشنهاد داد که از روشهای «هک رشد» استفاده کند و تکنیکهای آن را به کار ببرد. برای من که مستمعآزاد بودم، این کلمه علاوه بر غریببودنش خیلی بعید بود!
در کنار هم قرارگرفتن دو کلمه «هک و رشد» خیلی عجیب بود. هر جای دیگری که کلمه هک به گوشم خورده بود، معنای نفوذ و رسوخ میداد ولی اینجا با رشد که کلمهای بس دلنشین بود، همنشین شده بود. بعد از کمی تحقیق متوجه شدم که هک رشد ترجمه کلمه به کلمه «Growth hacking» است.
به این معنا که چطور میتوان با کمترین زمان و کمترین پول ممکن، بیشترین رشد در تعداد مشتریان و درآمد شرکت را ایجاد کرد. واقعا این همان چیزی بود که برای کسبوکار خودم احتیاج داشتم ولی هرچه بیشتر میخواندم، کمتر متوجه میشدم زیرا کلمهای بود جدید که در سال 2010 مسئول رشد شرکت دراپباکس جناب شان الیس اولینبار آن را اینچنین معرفی کرده بود: «هکر رشد کسی است که هدفش رشد شرکت باشد.»
مسئله سختتر شد چون اولا نمیدانستم اصلا هم چنین سمتی وجود دارد؛ مسئول رشد! دوم اینکه تعریف چیز خاصی را نشان نمیداد؛ یعنی حد و مرزی نداشت که مشخص شود چه کسی هکر رشد است و چه کسی نیست؟
تحقیقم را ادامه دادم و متوجه شدم که سخنران معروف اندرو چن در سال 2012 تعریفی از هک رشد کرده به این معنا که «هکر رشد تلفیقی از برنامهنویس و بازاریاب است و با بازاریابهای سنتی متفاوت است.»
موضوع بیشتر برایم جالب شده بود چون علاوه بر اینکه تعاریف مختلفی میدیدم میتوانستم یک قرابتی با این تعاریف در خودم پیدا کنم. بعد از آن تازه فهمیدم که هک معنای مثبت دیگری نیز دارد، در زبان انگلیسی هککردن به معنای میانبر زدن هم تعریف میشود؛ یعنی اگر با این تعریف جدید از هک بخواهیم هک رشد را تعریف کنیم، این میشود «روش میانبری برای رشد».
خیلی حس خوبی داشتم. تازه فهمیده بودم که وقتی انسان میخواهد علمی را از زبانی جز زبان مادری بیاموزد، نیاز هست که روی آن زبان دوم مسلط باشد. بعد از اینکه مفهوم این کلمه را فهمیدم، دنبال این بودم که بدانم از هک رشد در چه شرکتهایی استفاده شده است و نتیجه این بود: لیست شرکتهایی که رشدشان را هک کرده بودند، زیاد بود: Dropbox –Hotmail – airbnb و شرکتهای معروف دیگری که اسمشان را بارها شنیده بودم و مدتها قبل دوست داشتم که در یکی از این شرکتها کار کنم که البته بعدا نظرم عوض شد و خواستم که یکی از آنها را بسازم.
قدم بعدی من این بود که بررسی کنم که آیا در ایران هم کسی هک رشد را میشناسد و روی شرکت /استارتاپش اعمال کرده یا نه؟. متوجه شدم که خیلی کم با این کلمه آشنا هستند ولی شرکتهایی هستند که بعضا رشدهای خوبی داشتهاند. به نظرمان رسید که چه بهتر که این استارتاپ/شرکتها را به علاقهمندان «رشد» معرفی کنیم تا شاهد رشد هر چه بیشتر کسبوکارهای ایرانی باشیم.
به این نتیجه رسیدیم که مطالبی درباره رشد در شنبه داشته باشیم که داستان رشد کسبوکارهای ایرانی و خارجی که رشدهای خوبی داشتهاند را در آن بررسی کنیم و بعضا نکاتی آموزشی و کاربردی در خصوص رشد کسبوکارهای ایرانی داشته باشیم.