بيش از هفت سال از ايده اوليه پينترست ميگذرد، عمري که در دنياي پرشتاب استارتاپها زمان کمي براي برند شدن نيست. هرچند پينترست اين روزها يکي از محبوبترين اپليکيشنهاي بهاشتراکگذاري عکس و تصوير شناخته ميشود، اما نميتوان آن را با فيسبوک، توييتر يا حتي اينستاگرام مقايسه کرد. پينترست قصد به اشتراکگذاري متن و تصوير جدي يا روايت کردن زندگي روزمره را ندارد و تنها ميخواهد راهي براي پين کردن تصاوير زيبا و بهاصطلاح خودش الهامبخش باز کند. شايد به همين خاطر است که بيشترين کاربران آن را زنان خانهدار و مادران تشکيل ميدهند و تنها 13 درصد از اين دنياي مجازي سهم مردان است. پينترست را ميتوان شبکه اجتماعي زنانه خواند، که در حال حاضر بيش از 85 ميليون کاربر زن فعال دارد. پينترست برخلاف ديگر شبکههاي اجتماعي بمبي نبود که يکشبه سيليکونولي را بترکاند، اما براي ايدهاي که از دل يک استارتاپ شکستخورده ديگر متولد شده بود و هيچ يک از بنيانگذارانش دانشجويان مهندسي نبودند، چيزي بيش از اين انتظار نميرفت.
شکست يک ايده مصادف با تولدي ديگر
اما شروع ماجرا به سال 2008 بازميگردد. زماني که پاول سيارا و بن سيلبرمن، همزمان از کار خود، يکي در کمپاني سرمايهگذاران نيويورک و ديگري در گوگل، بيرون آمدند. نه ايده درستوحسابي در سرشان شکل گرفته بود و نه سرمايه چنداني داشتند. تنها ميدانستند زمان ورودشان به دنياي استارتاپها فرارسيده و هردو از کارمندي در شرکتهاي غولپيکر آمريکا خسته بودند. آنها شرکت نوپايي تاسيس کردند و از آنجا که برخلاف کمرويي بن، پاول کسي بود که زير قراردادهاي سرمايهگذاران را امضا ميکرد، توانست نام خود را بهعنوان مديرعامل شرکت ثبت کند. اولين ايده آنها که دو سال بعد پينترست از دلش بيرون آمد، طراحي اپليکيشني به نام «توت» براي آيفون بود. يک کاتالوگ مجازي اجناس که اطلاعات لازم براي خريد کالا و خدمات را به کاربرانش ميداد.
هرچند ايده اوليه اين روزها جذاب به نظر ميرسد، اما سال 2008 هنوز روزگار خوش خريدهاي مجازي با آيفون فرانرسيده بود. هنوز صاحبان آيفون به اپليکيشني بينامونشان براي خريد اعتماد نميکردند و همين باعث شکست توت در کمتر از يک سال شد. شايد همين نااميدي بود که جرقه ايده ديگري به نام پينترست را در ذهن بن سيلبرمن زد. با اينکه عملا خريدي از توت نميشد، بن کاربراني را ميديد که گاهي عکس محصولات را براي هم ميفرستادند. سيلبرمن که به گفته خودش، ايده پين کردن تصاوير را از توييت کردن گرفته است، تصميم گرفت اپليکيشني براي به اشتراکگذاري تصاوير زيبا، خلاق و الهامبخش طراحي کند. نام پينترست هم گوياي ايده اصلي آن است: ترکيبي از دو واژه pin و interest.
زني که پينترست را نجات داد
اگر بخواهيم از ميان ايدهپردازان اوليه پينترست يکي را استيو جابز يا مارک زاکربرگ اين برند بناميم، بيشک او بن سيلبرمن است. هرچند او اولين مديرعامل پينترست نبود، اما تداوم حيات اين برند مديون بن است. کسي که رشته پزشکي در دانشگاه ييل را به شوق کار در گوگل رها کرد و هرچند نميتوانست شخص مناسبي براي گفتوگو با سرمايهگذاران يا ارائه پينترست در کنفرانس تد کرانچ باشد، اما ذهن خلاق او پينترست را از دل يک استارتاپ شکستخورده بيرون آورد. در مي 2010، زماني که تنها چند ماه از شروع به کار پينترست ميگذشت، تيم اوليه اين استارتاپ به تد کرانچ راه يافت، اما هيچ سرمايهگذاري از آنها استقبال نکرد. آنها با گذشت 3 ماه از حيات وبسايتشان، تنها 7 هزار کاربر داشتند، رقمي که براي سرمايهگذاران سيليکونولي دلگرمکننده نبود. از ميان تمام افراد حاضر در کنفرانس، تنها يک نفر حاضر به اين ريسک شد. خانم شانا فيشر، که سابقه سرمايهگذاري در شرکتهايي چون «پيپال» و «آي.اي.سي» را داشت، حاضر شد تيم 12 نفره پينترست را همراهي کند و سرمايهاي حدود 10 ميليون دلار وارد شرکت کند.
حذف مديرعامل پينترست
شش ماه بعد نفر سومي که آن روزها هنوز در فيسبوک کار ميکرد، به اين گروه پيوست. ورود اوان شارپ به اين برند طراحي اين اپليکيشن را به سمت ديگري برد. اوان بعد از شروع به کار اين استارتاپ به تيم پيوست، اما اين روزها همهجا نام او در فهرست بنيانگذاران پينترست به چشم ميخورد. ورود او به پينترست همزمان با خروج پاول از اين تيم بود. چند ماه بعد مديرعامل پينترست به دلايل نامعلومي استعفا داد که بسياري ورود شارپ را علت اصلي اين ماجرا ميدانند. با اين حال نميتوان سهم اوان را در وارد کردن پينترست به دنياي کاربران آيفون ناديده گرفت. او کسي است که با اضافه کردن دکمه «خريد» توانست اين اپليکيشن را از يک فضاي به اشتراکگذاري عکس، به مکاني براي دادوستد اجناس موجود در تصاوير تبديل کند. اين ايده در مدت کوتاهي ارزش پينترست را به 37 ميليون دلار ارتقا داد. شارپ ميدانست که قرار نيست پينترست جايي براي روايت زندگي و به اشتراکگذاري لحظههاي روزمره باشد. او قصد نداشت برندش را با اينستاگرام يا ديگر شبکههاي اجتماعي قياس کند. شارپ محوريت طراحي را زنان کاربر گذاشت و دنيايي مطابق ميل آنها بازطراحي کرد. پينترست که از سال 2008 تا اوايل 2012 نتوانسته بود جاي چنداني در دل کاربران پيدا کند، با همکاري مشترک با فيسبوک و توييتر و قابليت هايپرلينک کردن يکشبه کاربران خود را به 17 ميليون نفر رساند و کمکرساني اين دو شبکه اجتماعي اين استارتاپ را به برندي جهاني تبديل کرد. اين روزها پينترست 176 ميليون کاربر ثبتنامي دارد که 100 ميليون نفر از آنها کاربر فعال هستند، که 85 درصد آنها را زنان تشکيل دادهاند. 30 درصد کل کاربران شبکههاي اجتماعي متعلق به پينترست هستند و سرمايه اين برند قريب به 11 ميليارد دلار برآورد ميشود.