یک جوان ایرانی اما، معتقد است که بهترین برندهای استارتاپی جذب نیروی انسانی در جهان نیز، آنچنان که باید و شاید موثر عمل نمی‌کنند؛ چرا‌که روند استخدام از طریق این استارتاپ‌ها بسیار طولانی و زمان‌بر است. این جوان ایرانی هم‌بنیانگذار استارتاپ کیوپیج است.

نام او پویا لطفی است و استارتاپش قرار است موجب تحول در زمینه منابع انسانی، جذب و استخدام کارکنان متخصص باشد. پویا لطفی می‌گوید استفاده ۵۰۰‌میلیون کاربر جهانی از خدمات کیوپیج، چشم‌اندازی است که او و هم‌بنیانگذاران کیوپیج، برای خود ترسیم کرده‌اند. او به همراه آرام جعفری و فرهاد جعفری هم‌بنیانگذاران استارتاپ کیوپیج هستند. آنچه در این گزارش می‌خوانید گفت‌وگو‌ با او درباره‌‌‌ ۲ استارتاپ کیوپیج و فوریج است.

ابتدا از خودتان بگویید و اینکه قبل از راه‌اندازی استارتاپ کیوپیج، چه فعالیتی داشتید؟

پویا لطفی، متولد سال‌۱۳۶۳ هستم. در ایران، کارشناسی مدیریت و در فنلاند ارشد MBA خواندم. قبل از کیوپیج کارهای زیادی انجام دادم. اگر بخواهم از ابتدا بگویم، اولین کارم ویزیتوری بود، در فست‌فود و مشاور املاک هم کار کردم، مدتی نیز حسابدار و مدیر فروش بودم. پس از آن به مدت ۶ سال در یکی از شرکت‌های بزرگ تکنولوژی LG Electronicsمدیریت کسب‌و‌کار بسیار موفقی را با همکارانم داشتم که تجربیات مفید پرباری برایم به همراه داشت.

بعد از آن مدیرعامل یکی از کسب‌وکارهای گروه انتخاب شدم که با برندهای اسنوا، دوو و تکنوگاز آن را می‌شناسند. تجربه‌‌ شغلی دیگرم در تیم ریحون بود که به عنوان هم‌بنیانگذار در آنجا فعالیت می‌کردم. سپس به عنوان مدیر‌عامل و مدیر ارشد عملیات در بامیلو خدمت کردم. اردیبهشت‌ماه امسال هم، کار ‌روی کیوپیج را به همراه ۲نفر از دوستانم آرام جعفری و فرهاد جعفری آغاز کردم. همیشه بعد از نام بردن از فرهاد و آرام، این را هم می‌گویم که این ۲نفر با هم نسبت فامیلی ندارند.

از ایده اولیه استارتاپ کیوپیج برای‌مان بگویید.

راستش ایده کیوپیج برآمده از دغدغه خود من بود. زمانی در یک شرکت، ۵۰۰ نفر همکار داشتیم و گاهی نیاز بود که مثلا ۱۰ یا ۲۰نفر را استخدام کنیم، از قضا مسئولیت این کار با من بود؛ مسئولیتی که واقعا سخت و عذاب‌آور بود. از حجم رزومه‌هایی که برایم ارسال می‌شد و روندی که برای جذب داشتیم، سردرگم می‌شدم. درگیری آن زمان من با مسئله جذب و استخدام نیرو، دغدغه‌ای شد برای حل مشکلی که همه‌‌ شرکت‌های بزرگ و کوچک با آن مواجه هستند.

مشکلی که وقت بسیار زیادی از شما می‌گیرد و در نهایت بازدهی چندان مناسبی هم ندارد. از طرف دیگر این روند طولانی استخدام، فرد جویای کار را نیز آزار می‌دهد و گاهی حتی او را از فعالیت در یک شرکت که چه‌بسا خوب هم هست، منصرف می‌کند. همین تجربه و دردی که از بابت این مشکل داشتم، تبدیل شد به یک دغدغه که برای آن راه‌حل‌هایی را تعریف کردم و از درون آن کیوپیج ایجاد شد. البته باید بگویم این نوع از فعالیتی که ما در کیوپیج انجام می‌دهیم، ایده‌‌ آن در دنیا خیلی وجود نداشته است؛ چراکه همه‌‌ پلتفرم‌هایی که در حال حاضر در دنیا و در بخش منابع انسانی فعالیت می‌کنند، یک قالب ثابت و غیرمنعطف دارند که هوش مصنوعی نیز هیچ کمکی در این میان نمی‌کند.

به بیان دیگر تمام روندهای موجود برای استفاده از این پلتفرم‌ها به صورت دستی است. ما اما در کیوپیج به دنبال این هستیم که با یک سیستم اتوماسیون حرفه‌ای، زندگی فرد جویای کار، مدیران منابع انسانی و کارفرمایان را راحت‌تر کنیم. این امر جز‌ با کوتاه‌‌کردن زمان استخدام و بهره‌گرفتن از هوش مصنوعی واقعی امکان‌پذیر نیست.

تسهیل روند استخدام نیروی متخصص در شرکت‌های حوزه تکنولوژی، از اهداف اصلی کیوپیج است. آنچه که ما برای استارتاپ خودمان آرزو می‌کنیم این است که تا ۱۰سال آینده، به حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون کاربر در سطح جهان ارائه خدمت کنیم. خیلی ایده‌ها داریم که در این ۱۰سال باید اجرایی کنیم

چقدر سرمایه و چه مدت زمان برای راه‌اندازی استارتاپ کیوپیج صرف شد؟

سرمایه اولیه کیوپیج جدای از آورده‌‌ شخصی خودم، مبلغ ۵۰۰ میلیون تومان بود که یکی از هموطنان ایرانی ساکن کانادا ‌روی کیوپیج سرمایه‌گذاری کردند. بخش دیگر سرمایه ما از یک وی‌سی بسیار بزرگ بین‌المللی جذب شده که یک عدد خوب و قابل توجه یک‌ونیم میلیون دلاری است. در خصوص مدت زمان راه‌اندازی استارتاپ‌مان نیز گفتنی است، تحقیقات اولیه کیوپیج از اردیبهشت‌ماه سال جاری آغاز و تا زمان راه‌اندازی نسخه اولیه آن در آذرماه، حدود ۷ماه سپری شد. پلتفرمی که در حال حاضر از کیوپیج موجود است، نسخه اولیه آن است و در آینده‌ای نزدیک تغییرات بسیاری ‌روی آن اعمال خواهد شد. فکر می‌کنم نسخه اصلی تا حدود یک‌سال آینده به بازار خواهد آمد که مطمئن هستم مشابه و رقیبی در دنیا نخواهد داشت.

چرا پلتفرم کیوپیج انگلیسی است؟

ایران بازار جذابی دارد اما واقعیت این است که بازار جهانی و بین‌المللی برای ما جذابیت و جای کار بیشتری داشت. به همین سبب، پلتفرم کیوپیج به زبان انگلیسی طراحی شده است.

خدمات کیوپیج بیشتر برای کدام دسته از شرکت‌ها تعریف شده است؟

سرویس اصلی ما در حال حاضر برای شرکت‌هایی است که در زمینه‌ تکنولوژی فعالیت می‌کنند، برای اینکه در زمینه استخدام نیرو تکلیف‌شان با خودشان روشن است و تا حدود زیادی می‌دانند که از نیروی مورد استخدام چه کارکردی را توقع دارند. علاوه بر این در شرکت‌های حوزه تکنولوژی بیش از هر چیز توانایی‌های فردی و فنی برای آنها اهمیت دارد. همین امر باعث می‌شود که روند جذب و استخدام فرد با دقت بیشتری انجام شود، که این همان نکته‌ قابل توجه و مدنظر ما در استارتاپ کیوپیج است.

تکنولوژی منابع انسانی چه کمکی به شرکت‌ها در راستای جذب نیروی متخصص کارآمد می‌کند؟

بخشی در دنیا وجود دارد به اسم تکنولوژی منابع انسانی یا همان HR Tech که در ایران خیلی روی آن کار نشده است. با وجود اینکه منابع انسانی همیشه یک منبع مهم برای دولت یا بخش خصوصی بوده اما به‌کارگیری منابع انسانی مستعد به‌تازگی در کشور ما مطرح شده است. با این حال هم در ایران و هم در جهان به نقطه‌ای رسیده‌ایم که دسترسی به منابع انسانی خوب و مستعد به‌سادگی امکان‌پذیر نیست.
اکنون در دنیا، یکی از اولین دغدغه‌های جدی استارتاپ‌ها، پیدا‌کردن آدم‌های درست و کارآمد برای همکاری است. اما چطور می‌توانیم این افراد را جذب کنیم؟

پیش از این در دنیا و هم در ایران شاخص‌های استخدام یک فرد خیلی کیفی بوده است. به این شکل که کارفرما یا کارآفرین بیشتر به این نکته توجه داشته که آیا می‌تواند با آن فرد ارتباط روحی خوب برای همکاری پیدا کند یا خیر و یا اینکه آیا ذهنیت یکسانی برای طی‌کردن مسیر همکاری دارند یا نه. اما مسئله به همین جا نیز خاتمه پیدا نمی‌کند. کاری که تکنولوژی منابع انسانی انجام می‌دهد این است که چطور می‌تواند مسئله منابع انسانی را تسهیل کند.

یادگیری و توسعه فردی و اجتماعی افراد داخل شرکت، مدیریت عملکرد نیروها، گزینش افراد (اینکه چطور نیروها را وارد سیستم بکنیم البته نه به معنای سنتی آن)،‌ گرفتن بازخورد از سیستم و اینکه چطور ایرادات آن را اصلاح کنیم، و نیز هم‌مسیر کردن استعدادهای داخل شرکت با اهداف، منافع و مسیر شرکت از اهم مواردی است که تکنولوژی منابع انسانی در انجام درست آنها به کمک به شرکت‌ها می‌آید.

در مسیر جذب و استخدام یک فرد چه مشکلاتی وجود دارد که کیوپیج برای رفع آنها چاره‌اندیشی کرده است؟

اینکه ما چطور تصمیم به جذب یک نیرو می‌گیریم، دو حالت دارد؛ گاهی یک شرکت برنامه‌ریزی می‌کند که برای مثال ظرف ۳ تا ۶ماه آینده، تعدادی نیرو استخدام کند. گاهی نیز برعکس این اتفاق می‌افتد به این شکل که در روند کار نیاز به جذب و استخدام یک نیرو احساس می‌شود. در هر صورت یکی از اولین مواردی که به آن نیاز است، نوشتن شرح شغل برای سمت مورد نظر است. از نوشتن همین شرح شغل است که مشکل جذب نیروی کارآمد آغاز می‌شود. تصور کنید، شما تصمیم دارید ۲۰ نیرو برای سمت‌های متفاوت جذب کنید.

این به معنای نوشتن۲۰ شرح شغل متفاوت و متناسب با هر سمت است. البته با در نظر گرفتن این موضوع که ممکن است ارزش‌های شغلی یک سمت در طول زمان تغییر کند و این نمی‌تواند ثابت باشد. از سوی دیگر طبیعی است که برای ۲۰ پیشنهاد شغلی عددی در حدود هزار رزومه ارسال شود. این موضوع خود کار مصاحبه و انتخاب فرد شایسته را بسیار سخت می‌کند. می‌بینیم که متاسفانه در این نوع از روند جذب مشکلات زیادی وجود دارد، اما تمام مشکلات به نوشتن شرح شغلی و بررسی رزومه‌ها ختم نمی‌شود. استارتاپ‌ها برای جذب یک نیرو معمولا ۳ الی ۵ مرحله مصاحبه‌‌‌ فنی و اخلاقی دارند.

یکی از مشکلات جدی این نوع از استخدام این است که فرد متقاضی شغل نمی‌داند که در کجای مسیر استخدام قرار گرفته است. مشکل دیگر این است که فرد متقاضی شاید در روند جذب جا بماند. به این ترتیب که متصدی جذب در میان حجم انبوه رزومه‌ها، تعدادی از افراد را فراموش کند و از قلم بیندازد. مشکل دیگر اینکه شرکت ممکن است، سمت جدیدی را برای کار تعریف کرده باشد که هیچ ایده و پیش‌زمینه‌ای از آن ندارد، با این شرایط چه کسی باید با فرد متقاضی مصاحبه استخدام را انجام دهد.

مشکل بعدی نیز این خواهد بود که فرد متقاضی شغل جدید را با چه شاخص و معیاری می‌خواهند ارزیابی کنند در صورتی که معیار درستی برای ارزیابی فرد ندارند. در این روند هرچه جلوتر می‌رویم مشکلات بیشتری پدید می‌آید تا در نهایت فرد استخدام شود. اما زمانی که فرد استخدام می‌شود مشکلات شکل دیگری به خود می‌گیرند و این‌بار به نوعی دیگر باز ادامه خواهند داشت.

کاری که ما می‌کنیم این است که از قسمت شرح شغل تا ورود فرد به شرکت را با سیستم اتوماسیون هوشمند انجام می‌دهیم. اتوماسیونی که ما از آن استفاده صحبت می‌کنیم، به ما کمک می‌کند که دیگر شرح شغل ننویسیم، کافی است عنوان شغل انتخاب شود، سیستم به صورت خودکار شرح شغل را آماده می‌کند. این سیستم همچنین در مصاحبه‌ها نیز کمک‌کننده است، اگر کارفرما در مصاحبه توانایی لازم را نداشته باشد، سیستم به او کمک می‌کند.

همچنین این سیستم با اعلا‌ن‌هایی که به فرد کارجو می‌دهد، او را از روند استخدامش مطلع می‌کند. این اعلان‌ها همینطور برای کارفرما و ثبت‌کننده آگهی استخدام نیز ارسال می‌شود تا در جریان روند استخدام افراد باشند. به جرات می‌توانم بگویم سیستمی که ما طراحی کرده‌ایم، از نمونه‌های اصلی آن که در دنیا پیشتاز هستند، بهتر عمل می‌کند. تلاش ما در طراحی این محصول بر این بود که تمامی‌ طرف‌های درگیر و استفاده‌کننده اعم از کارفرما و افراد جویای کار، از این سیستم لذت ببرند و بهترین استفاده را داشته باشند.

محل راه‌اندازی و استقرار استارتاپ کیوپیج کجاست؟

محل اصلی استقرار کیوپیج، شهر تالین در کشور استونی است. اما در حال انتقال سرتیم شرکت به ونکوور کانادا هستیم. البته تعدادی از نیروها نیز‌ در دفتر تهران فعالیت می‌کنند.

مخاطبان ایرانی کیوپیج چطور می‌توانند از خدمات آن استفاده کنند؟

کیوپیج به زبان انگلیسی است و زبان فارسی برای آن تعریف نشده است. از آنجایی که استارتاپ ما یک شرکت بین‌المللی است و دفتر آن خارج از ایران است، به دلیل مسائل مرتبط با تحریم، امکان نقل و انتقال پول و فروش خدمات به کاربر ایرانی وجود ندارد. به همین دلیل ما تصمیم گرفتیم که تا اطلاع بعدی، کاربر ایرانی از همین نسخه انگلیسی کیوپیج به صورت رایگان و بدون پرداخت هیچ هزینه‌ای استفاده کند. البته تلاش ما بر این است که نهایتا تا یک سال آینده نسخه فارسی کیوپیج را هم ارائه کنیم.

نحوه کسب درآمد استارتاپ کیوپیج به چه شکل است؟

حق عضویت شرکت‌ها برای استفاده از خدمات کیوپیج ماهانه ۱۰۰ دلار است. البته برای شرکت‌های بزرگ با تعداد کارمندان بیش از ۲۰۰ نفر خدمات دیگری در صورت تقاضای شرکت ارائه می‌شود که طبیعتا باید مبلغ بیشتری برای حق عضویت خود پرداخت کنند. اما حداقل حق عضویت همان ۱۰۰ دلار برای یک ماه است. در پلتفرم کیوپیج افراد جویای کار برای استفاده از خدمات و پیدا کردن شغل مبلغی پرداخت نمی‌کنند.

چالش‌های پیش‌روی استارتاپ کیوپیج چه مواردی است؟

پیدا‌کردن نیروی کار با‌استعداد و با‌تجربه که با تیم هماهنگ باشد برای خود ما به عنوان یک استارتاپ حوزه منابع انسانی نیز یک چالش اساسی محسوب می‌شود. به‌خصوص جذب نیروی کاری حرفه‌ای در زمینه هوش مصنوعی بسیار دشوار است. به جز این چالش خاص دیگری وجود ندارد چراکه چالش‌های کوچک در همه‌ مشاغل و هر روز وجود دارند.

فکر می‌کنید چه زمانی اهداف ترسیم‌شده در چشم‌انداز کیوپیج محقق خواهد شد؟

برداشت من این است که رسالت و کار من در کیوپیج برای رسیدن به اهدافی که ترسیم کردم، زمانی بین ۷ تا ۱۰ سال نیاز داشته باشد. آنچه که ما برای استارتاپ خودمان آرزو می‌کنیم این است که تا ۱۰سال آینده، به حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون کاربر در سطح جهان ارائه خدمت کنیم. خیلی ایده‌ها داریم که در این ۱۰سال باید اجرایی کنیم.

از رقبایتان بگویید. مزیت رقابتی شما نسبت به آنها چیست؟

در ایران یکی دو پلتفرم به‌تازگی ایجاد شده‌اند که در زمینه منابع انسانی فعالیت می‌کنند اما نه با امکانات و دسترسی‌هایی که کیوپیج برای کاربران خود تعریف کرده است. نمی‌خواهم ارزش‌گذاری و مقایسه خوب یا بد بکنم اما نحوه کار ما با آنها کاملا متفاوت است. یکی از مزایای کیوپیج در مقایسه با رقبای اصلی خارجی‌‌اش نیز این است که کاربر مراحل جذب و استخدام را آنطور که خودش علاقه دارد، می‌تواند تعریف و مشخص کند، آنطور که دوست دارد آن را مدیریت کند و آنطور که می‌خواهد آن را ببیند، نه صرفا آنطور که سیستم به او اجازه می‌دهد.

یکی از نقاط ضعف پلتفرم‌های مشابه ما که حتی جهانی و شناخته‌شده هستند، این است که سیستم آنها منعطف نیست و دسترسی‌هایی که برای فرد ثبت‌کننده آگهی در نظر گرفته شده بسیار محدود است. همچنین ‌روی سیستم کیوپیج بخشی وجود دارد که کاربران می‌توانند با مراجعه به آن، خدمات و امکانات کیوپیج را با سایر پلتفرم‌های مشابه، ببینند و مقایسه کنند.

تیم شما در کنار کیوپیج، استارتاپ دیگری به‌نام فوریج را راه‌اندازی کرده است. کمی از این استارتاپ بگویید.

بله، در ایامی که ‌روی کیوپیج کار می‌کردیم، یک استارتاپ دیگر را هم در کنار آن و بیشتر برای سرگرمی خودمان راه‌اندازی کردیم. اسم این استارتاپ فوریج و فعالیت اصلی آن پیش‌بینی بازارهای بین‌المللی است. فوریج هم به زبان انگلیسی است. ما در فوریج پیش‌بینی بازار ایران را انجام نمی‌دهیم و تنها بازارهای بین‌المللی مدنظر ماست.

هوش مصنوعی و سیستم اتوماسیون کاملا پیشرفته

در ادامه‌ این گفت‌وگو، هم‌بنیانگذاران کیوپیج و فوریج از فعالیت ‌روی این دو استارتاپ و اهداف‌شان گفتند.

فرهاد جعفری،‌ هم‌بنیانگذار کیوپیج و فوریج

من قبل از ورود به تیم کیوپیج روی ۲استارتاپ کار کردم که البته در هر دو هم شکست خوردم. ناگفته نماند که این شکست‌ها تجربیات بسیار خوبی را برای من فراهم آورد که امروز در کیوپیج می‌توانم از آنها استفاده کنم. از آنجایی که آدم کمال‌گرایی هستم همیشه دنبال چالش بودم، برای همین وقتی با پویا آشنا شدم و طرح کیوپیج را برایم مطرح کرد، به نظرم خیلی جذاب آمد. خوشبختانه از زمانی که وارد تیم شدم، این علاقه و وابستگی به کیوپیج روز به روز بیشتر شده است. در فضا و تیم استارتاپی کار کردن برای من خیلی هیجان‌انگیز و دلچسب است چون چیزهای بسیاری برای آموختن و یادگرفتن وجود دارد که در بیرون از این فضا یافتنی نیست. ما در کیوپیج داریم از یک زاویه دید تازه به موضوع استخدام و منابع انسانی نگاه کرده‌ایم که امیدوار هستیم با یک نتیجه‌‌ خوب نیز همراه باشد.

آرام جعفری، هم‌بنیانگذار کیوپیج و فوریج

ابتدا باید بگویم که من یاد‌گرفتن را خیلی دوست دارم. کاری که ما در فوریج انجام می‌دهیم، کمک به آدم‌ها برای سرمایه‌گذاری درست اقتصادی است. ما آنها را راهنمایی می‌کنیم که کدام مسیر برای سرمایه‌گذاری درست است و نتیجه می‌دهد. ما این کار را با استفاده واقعی از هوش مصنوعی و پیش‌بینی بازارهای مالی بین‌المللی انجام می‌دهیم. فعلا نسخه اولیه فوریج راه‌اندازی شده و در حال کار ‌روی آن هستیم.

اما در مورد کیوپیج مزیت رقابتی ما نسبت به سایر پلتفرم‌های مشابه، استفاده از هوش مصنوعی و یک سیستم اتوماسیون کاملا پیشرفته است. هدف ما در کیوپیج جلوگیری از اتلاف زمان کاربران برای رسیدن به اهداف و مقاصدشان است. ما در استارتاپ کیوپیج می‌خواهیم تا حد ممکن فرآیندهای دستی از میان برداشته شود و کار به صورت اتوماتیک و از طریق سیستم انجام شود.

یاشار ایمانلو، مدیر ارشد فنی

من تقریبا تمام دوره کاری‌ام را درگیر استارتاپ بوده‌ام که ماحصل آن همکاری با چند تیم استارتاپی بوده است. کاری که من در کیوپیج انجام می‌دهم، بیشتر معماری نرم‌افزار و معماری شبکه و توسعه زیرساخت‌های کیوپیج است. ما در تلاش هستیم تا نسخه اولیه را ارتقا دهیم و یک سیستم توسعه‌پذیر و مقیاس‌پذیر را اجرایی کنیم که بتواند در سطح بین‌الملل و با مقیاس‌های بین‌المللی فعالیت کند.

معراج

من قبل از ورود به تیم کیوپیج، تجربه کار دائم را نداشتم. چیزی که خیلی دنبالش بودم این بود که یک محصول نو بسازم؛ چیزی که آن را از صفر بالا بیاوریم. دنبال کار بودم که با استارتاپ کیوپیج آشنا شدم. چیزهای زیادی هم اینجا یاد گرفتم‌ و خوشحالم از اینکه در کنار تیم کیوپیج هستم.