مخالف تبلیغ سروش در صدا و سیما هستیم

بخشی از صحبت‌های مرتضی رحیمی در یلدا سامیت ۲۰۱۸ در مورد مالکیت سروش و سهامداران و سرمایه‌گذاران سروش بود، ولی مالکیت معنوی سروش را در اختیار صداوسیما دانست و شرکت مهیمن را به عنوان سرمایه‌گذار سروش معرفی کرد. حفاظت از اطلاعات کاربران در سروش از دیگر‌ بحث‌های داغ این نشست بود. رحیمی گفت که به دلیل اینکه اطلاعات کاربران را به مراجع درخواست‌کننده نداده، برایش حکم جلب صادر شده است.

رحیمی در بخش دیگری از حرف‌هایش اذعان کرد که چرا حساسیتی که در مورد سروش دارید، در مورد تلگرام طلایی و ‌هاتگرام ندارید یا چرا برای‌تان سوال ایجاد نمی‌شود که چرا یوتیوب در ایران اجازه فعالیت ندارد و تنها به فیلتر تلگرام معترض هستید؟ وی در ادامه از برنامه‌های آینده سروش گفت و اینکه در حال ایجاد فضایی برای حضور صاحبان کسب‌وکار هستند تا آنها بتوانند کسب‌وکارهای‌شان را در آنجا راه‌اندازی کنند.

وام‌های چند میلیارد تومانی و شایعات مربوط به وام‌های چند‌صد‌میلیارد تومانی از دیگر بحث‌هایی بود که رحیمی تلاش کرد در موردشان شفاف‌سازی کند. ماحصل این نشست را در ادامه بخوانید.

• آنچه در این مطلب خواهید آموخت نمایش سرفصل ها Toggle

  هاشمی: آقای رحیمی، از چه اپلیکیشنی در حوزه پیام‌رسان استفاده می‌کنید؟

من اکثر استفاده‌ام از خود سروش است و تقریبا همه اطرافیانم هم از این پیام‌رسان استفاده می‌کنند.

• یعنی از تلگرام استفاده نمی‌کنید؟

تنها در کشور ما معمولا مونوپولی می‌شود و یک اپلیکیشن به عنوان شبکه اجتماعی یا پیام‌رسان استفاده می‌شود. من دوستانی در شبکه‌های مختلف دارم، چه پیام‌رسان‌های ایرانی چه پیام‌رسان‌های خارجی مثل واتس‌اپ که آنجا ارتباط می‌گیرم و خیلی مسئله‌ای ندارم که حتما از یک اپلیکیشن استفاده کنم.

• نوری: پس شما از تلگرام استفاده می‌کنید؟

الان خیلی استفاده‌ام کم شده است و از بین خارجی‌ها بیشتر از واتس‌اپ و سایر پیام‌رسان‌ها استفاده می‌کنم.

• نظر خودتان در مورد فیلترینگ تلگرام چیست؟

ببینید ما قطعا مخالف فیلترینگ هستیم. اما متأسفانه مشکل‌مان این بوده است که ارتباط مستقیمی با مردم نتوانستیم برقرار کنیم و در زمینه فیلترینگ فکر می‌کنم دلیلش خیلی واضح باشد. چون فیلترینگ که اتفاق می‌افتد، از نظر درون سازمان شما را مرده می‌کند و تیم شما اصلا نمی‌بیند در اکوسیستمش چه اتفاقاتی می‌افتد، چه امکاناتی دارد استفاده می‌شود، چه رقیب داخلی یا رقیب خارجی دارد و…

بعضی از دوستان اشاره کردند که فیلترینگ اپلیکیشن‌های دیگر مثل اوبر و غیره در ایران، فرصتی است برای رشد کسب‌وکارهای دیگر. ای‌کاش این دغدغه‌ای که روی پیام‌رسان‌هاست و اینکه اپلیکیشن‌های خارجی بتوانند در ایران سرویس بدهند که کیفیت اپلیکیشن‌های داخلی ما بالا برود، در همه حوزه‌ها این مطالبه وجود داشت و در این صورت می‌توانستیم از محصولات داخلی قدرتمند حرف بزنیم.

• نوری: الان من فرض را بر این می‌گذارم که تلگرام را مردم کامل کنار گذاشته‌اند و آمده‌اند سمت پیام‌رسان‌های ایرانی مثل سروش، گپ و تعداد زیادی دیگری که هستند. ما وقتی می‌خواهیم به یکی از دوستان‌مان پیغام بدهیم، باید برویم در ۲۰ اپلیکیشن سرچ کنیم که ببینیم کجا هستند. یکی از مزیت‌های تلگرام همه‌گیر‌بودنش است. می‌خواهم بدانم اپلیکیشن‌های پیام‌رسان داخلی دنبال ادغام‌شدن بوده‌اند؟ چون این تعدد به همه‌شان ضربه می‌زند.

ادغام‌شدن یک راه است که بحث هم مطرح شد. اما به نظر من نمی‌شود قاطعانه گفت که ادغام خوب است یا بد. اتفاقا به نظر من اینکه مونوپولی داریم به نام تلگرام خودش مشکل‌زاست. اگر مطالعه کنید در خیلی از کشورها مردم از شبکه‌های اجتماعی مختلفی استفاده می‌کنند.

الان تلگرام تولید محتوای شما را محدود کرده است و این محتوا اصلا روی وب وجود ندارد. به نظر من اینکه تولید محتوا انحصارا در تلگرام اتفاق می‌افتد هم نوعی انحصار به شمار می‌رود که مشکل‌زاست.

•  نوری: در بهترین و خوشبینانه‌ترین حالت پیام‌رسان‌های متعدد ما نمی‌توانند با تلگرام رقابت کنند. چون کاربران بین اینها تقسیم می‌شود و از قدرت‌شان در مقابل تلگرام که جامعه مخاطبان متمرکزی دارد، کم می‌کند.

به نظر من هر پیام‌رسانی باید رشد طبیعی‌اش اتفاق بیفتد. حتی تلگرام هم رشد طبیعی‌اش در ایران اتفاق نیفتاد، چون بخش زیادی از کاربران تلگرام مهاجرانی بودند که از وایبر آمدند. نبود سرویس‌های گوناگون نیز در آن برهه زمانی خاص، موجب شد که تلگرام حالت مونوپولی پیدا کند.

•  هاشمی: حالا در مورد سروش صحبت کنیم. مالکیت سروش برای کدام مجموعه است؟

من کمی از گذشته سروش بگویم. فکر کنم بد نباشد چون درک من از سوال شما این است که اصلا این سروش چه است و که است؟

• هاشمی: سروش یعنی حاکمیت؟

(با خنده) ما را با اسلام هم یکی می‌دانند یعنی در حقیقت قضیه به جایی رسیده بود که از ایران رد شده بود و مثلا اهانت به سروش، اهانت به اسلام تلقی می‌شد.

فکر می‌کنم سال ۹۳ بود که تیمی در دانشگاه شریف شکل گرفت. در دانشگاه شریف به طور کلی علاقه‌مندی آدم‌ها دو جنس دارد؛ یکی اینکه خود تکنولوژی، تکنولوژی چالش‌پذیری باشد که واقعا در شبکه اجتماعی پیام‌رسان این جنس هست چون اسکیل و اپ‌تایم بالایی دارد.

دوم اینکه ‌ترندهای جهانی به سمت سوپر اپ‌ها یا به تعبیری مگا اپ‌ها می‌رفت که سرویس‌های متفاوتی روی آن ساخته شود و اینکه جنس خود اپلیکیشن را کاربرها بسازند. این تیم شکل گرفت و آن مسیر را جلو برد و البته وایبر هم ثابت کرده بود که چنین پیام‌رسانی در ایران مخاطب دارد.

این مسیر پیش رفت تا اینکه مناقصه‌ای برگزار شد و چون سازمان صدا و سیما در حوزه رسانه رسالتی برای خودش احساس می‌کرد، وارد مناقصه شد و برنده آن شد. الان صدا و سیما بیشتر در حوزه مدیریت و سیاست‌های کلی سروش دخالت می‌کند یعنی در طراحی محصول، توسعه فنی و حتی مدیریت محتوا دخل و تصرفی ندارد. الان شما اگر به کانال‌های سروش سر بزنید، خط قرمز‌های سروش تقریبا با تلگرام یکسان است و ما اصلا کاری به خط قرمزهای صدا و سیما نداریم.

• هاشمی: الان بنیانگذار سروش کیست؟

ببینید، من اینقدر خطی به این سؤال نگاه نمی‌کنم که نطفه‌اش از یک استارتاپ شروع شده ‌و بزرگ‌شده است. این کار با یک تیمی شروع شد که عاشق کارشان هستند و کار فنی و طراحی محصول برای‌شان مهم است.

سرمایه‌گذاری که روی این پروژه شکل گرفت، دو بخش بود؛ یک بخش، بخش خصوصی بود که کنار این پروژه آمد و نگاه بلندمدت دارد. الان ممکن است که فکر کنید پیام‌رسان‌ها درآمدشان چه چیزی است؟ یا چرا یک تیم باید دنبال توسعه یک پیام‌رسان برود؟ شرکت‌های بزرگ زیادی در دنیا هستند که فکر می‌کنم اوبر مثال واضحی باشد که همچنان بعد از ۸ سال یا ۱۰ سال زیانده است ولی سرمایه‌گذاری که روی چنین اپلیکیشن‌های بزرگی صورت می‌گیرد، ممکن است شما فقط ۶۰ متخصص‌ های‌تک داشته باشید و کد بزنید؛ در این صورت می‌توانید یک برند قدرتمند ایجاد کنید و کاربر زیادی داشته باشید و این برای سرمایه‌گذار جذاب است. این بود که سرمایه‌گذار بخش خصوصی ما این مسیر را شروع کرد و این پروژه را ضمن همکاری‌ای که با صداوسیما داشتیم جلو بردیم.

• هاشمی: ببینید، منظور من این است که وقتی یک کسب‌وکار کارآفرین ندارد و یک کارآفرین را در رأس خودش نمی بیند، در موردش تشکیک ایجاد می‌شود که این را خارجی‌ها راه‌انداخته‌اند یا یک نهاد خاص راه انداخته است و… از این جهت دارم سوال می‌پرسم که اگر صداوسیما در مناقصه‌ای برنده شده، با چه شرکت یا شرکت‌هایی رقابت کرده است؟

الان سرمایه‌گذار ما از بخش خصوصی، شرکت مهیمن است که در حوزه‌های مخابراتی خیلی از پروژه‌های بزرگ کشور را انجام داده ‌و هلدینگ تشکیل داده و حوزه‌های مختلفی هم سرمایه‌گذاری می‌کند. اتفاقا شاید جالب باشد با وجود اینکه خیلی بی‌نام است و در سرمایه‌گذارها اسمش شنیده نشود، به جرات می‌توانم بگویم بیشترین تعداد از استارتاپ را از سال گذشته تاکنون حمایت کرده است. استارتاپ‌هایی که بنیانگذاران‌شان از خود بچه‌های دانشگاه شریف هستند.

• نوری: ببینید یک مشکلی که در ایران وجود دارد، این است که چه خوشمان بیاید، چه بدمان بیاید مردم به پیام‌رسان‌های ایرانی اعتماد ندارند و یکی از نکاتی که می‌تواند باعث جذب اعتماد بشود، مشخص‌بودن هویت مالک است. الان مثلا سروش را می‌گویند برای صداوسیما‌ست و باز تکذیب می‌شود. یا ویسپی در ایران فعالیت می‌کند اما معلوم نیست که برای کجاست.

ویسپی مثل شترمرغ است؛ وقتی می‌گویند پیام‌رسان ایرانی نباید در ماهواره تبلیغ کند، می‌گوید من خارجی هستم. موقعی که وام می‌دهند، ایرانی می‌شود؛ یعنی سیاست شترمرغی دارد. سروش خیلی هویتش مشخص نیست. من رفتم جست‌وجو کردم که مدیرعامل سروش چه کسی است؟ اما هر سایتی یک نفر را معرفی می‌کرد. مثلا جایی نوشته بود که آقا عسگری مدیرعامل سروش است. الان آقای عسگری مدیرعامل هستند؟

آقای عسگری مدیرعامل شرکت مهیمن هستند. ارتباط‌شان با سروش به لحاظ سهامداری این شرکت است.

• نوری: الان صدا و سیما مالک سروش هست یا نه؟

بله، مالکیت برند سروش با صدا و سیما‌ست.

• هاشمی: مالکیت برندش؟ مالکیتش با چه کسی است؟ سرقفلی‌اش را نمی‌گویم؟ الان زمین مال چه کسی است؟ اگر مثلا خریدار باشیم باید برای خرید زمین سروش با چه کسی صحبت کنیم؟

در مورد این عدم شفافیتی که به آن اشاره می‌کنید، من توضیحی می‌دهم. اتفاقا ما از این عدم شفافیت خیلی ضربه خوردیم و مشکل ما هم همین است که آنقدر فعالیت تیم ما به فعالیت سیاسی و اجتماعی آلوده می‌شود که خیلی جاها با دادن آدرس غلط و اشتباه، دارند به کار ما آسیب می‌رسانند.

به نظرم این از ضعف رسانه‌ای ما هم ناشی می‌شود. شاید ما بیشتر یک تیم فنی بودیم و دغدغه‌های فنی ما بیشتر از دغدغه‌های رسانه‌ای بود. بنابراین ارتباط ما با رسانه‌ها ضعیف بود و برای پوشش این ضعف از تیرماه که همکاری‌مان با تیم مدیریت قبلی قطع شد، افراد جدیدی جذب شدند و اتفاقا ما تورهای فنی خوبی برگزار کردیم؛ فعالان این حوزه آمدند و سروش را از نزدیک دیدند.

• هاشمی: من چون رفتم سروش را  دیدم، آن چیزی که ایشان می‌گوید، درست است و بچه‌های خوبی در آنجا فعالیت می‌کنند ولی من بحثم این بود که مالکیتش و حق بهربرداری‌اش با صدا و سیماست. مالکیت اصلی را که فرمودید شرکت مهیمن دارد.

شریک اصلی صدا و سیما مهیمن است.

• هاشمی: چون آقای جهرمی هم اینجا هستند، شما ۵ میلیارد تومان پول بلاعوض از آقای جهرمی گرفتید؟

نه! ما فقط ارادت داریم خدمت آقای جهرمی.

• هاشمی: آقای جهرمی می‌گویند این پول را داده‌اند.

وام ۵۰۰ میلیاردی و ۵۰۰۰ میلیاردی هم مطرح شده بود. اگر واقعا چنین وام‌هایی وجود دارد به ما هم بگویید که بگیریم.

• هاشمی: نه آن ۵ میلیارد تومانی را می‌گویم.

آن وام بود و بلاعوض نبود.

• هاشمی: با سود چند درصد؟

۸ درصد، وامی که از وجوه اداره‌شده وزارت ارتباطات است. خیلی از شرکت‌هایی که در این زمینه کار می‌کنند از این بخش وام گرفته‌اند. ما این پول را خرج زیرساخت‌مان کردیم و سرور خریدیم. البته این ۵ میلیارد تومان در هزینه‌هایی که ما داریم، گم شد و حتی استارتاپ‌های به‌مراتب کوچک‌تر از سروش، پول‌های بزرگ‌تری هزینه می‌کنند. من خواهشم از دوستان رسانه این است که از این به بعد برای به دست‌آوردن اطلاعات دقیق، اخبار را از روابط عمومی خود سروش پیگیری کنند.

• نوری: ولی این تفکر دولتی است که مثلا شما بگویید که قبل از من فرد دیگری بود و… الان اگر شما مدیرعامل سروش هستید، پیشینه و سابقه هم با شماست. سروش در دنیای استارتاپی حضور دارد و باید استارتاپی باشد.

من نمی‌گویم که سروش طی ۵ سال اخیر استارتاپی کار کرده است. ما در مسیر رشدمان آسیب‌های زیادی دیدیم و بالا و پایین‌های زیادی را تجربه کردیم که می‌توانست زحمات بچه‌ها را هدر دهد اما ما پای کار ایستاده‌ایم. یک‌سری واقعیت‌های اجتماعی اطراف ما وجود دارد که باید در کارکردن‌مان در نظر بگیریم.

مشکلی که اینجا هست، این است که بعضا می‌گوییم سهامدار دولتی خوب نیست در حالی که خود من و بسیاری از دوستانی که امروز اینجا هستند، از سرمایه‌گذار بخش خصوصی آسیب دیده‌ایم.

در حال حاضر ما با انجام کار فنی سنگین، به دنبال ایجاد یک ارزش بزرگ برای مردم هستیم ولی با احترام به همه سرمایه‌گذاران، آنها همه به دنبال جیب‌شان هستند. به خاطر همین امر، چنین آسیب‌هایی همه جا هست. اینکه من در کار‌کردنم چقدر مقاومت کنم، در مقابل این اتفاقات و مشکلات، مسئله مهمی است. ما صادقانه کار می‌کردیم و تاکنون اجازه نداده‌ایم از این مشکلاتی که برای ما پیش آمده، سوءاستفاده بشود و پای کار ایستادیم چون زحمتی بوده که کشیده‌ایم و تا انتها هم می‌رویم ببینیم چه اتفاقی برای‌مان می‌افتد.

• هاشمی: بیشتر بحث من این است که آیا شما معتقدید که یک استارتاپ  با وام باید رشد پیدا کند و بر تلگرام غلبه کند.

ما که الان استارتاپ نیستیم. از طرفی وام چیز بدی نیست. هر شرکتی در چرخه رشدش ممکن است از وام استفاده کند و بعد از رسیدن به درآمد، وام را برگرداند.

• می‌توانید به من بگویید با وام یا پول‌هایی که خودتان گذاشته‌اید، چقدر شرکت شما مخاطب جذب کرده و چقدر کاربر روی سروش کار می‌کنند.

ما الان تقریبا ۱۴ میلیون رجیستر و کاربر داریم که در اوج پیک به ۸ میلیون فعال رسید و کل دوره فیلترینگ جذب کاربر ما ۴ میلیون نفر بود. این ارزشی که ما ایجاد کردیم، برای ۱۰ میلیون برای خارج از آن بازه زمانی بوده است. در واقع مردم یک سرویسی را می‌خواستند از یک تیم ایرانی و آمدند استفاده کردند و الان هم استفاده می‌کنند. ما این ارزش را ایجاد کردیم ولی متأسفانه اسم سروش شاید به خاطر همان ضعف رسانه به فیلترینگ گره خورده است.

• هاشمی: یعنی شما معتقدید که ضعف روابط عمومی سروش باعث شده که مردم از سروش استفاده نکنند در حالی که قابلیت‌های فنی خوبی دارد؟

ضعف فنی که در همه محصولات وجود دارد و من اصلا این را انکار نمی‌کنم. ما وقتی می‌گوییم یک تیم ۶۰ نفری دارد کار می‌کند، حتما دارد کاری را انجام می‌دهد.

• نوری: اینکه تیم ۶۰ نفری دارد کار می‌کند مهم نیست، باید ببینیم که چه کار دارد می‌کند. البته من یک نکته‌ای را در رابطه با صحبت‌های قبلی می‌خواستم بگویم که یادم رفت. خیلی از دوستانی که اینجا به عنوان کارآفرینان موفق حضور دارند، کارشان را با ۵۰  تا  ۶۰ میلیون تومان شروع کرده‌اند یعنی آن ۵ میلیارد می‌توانسته به ۱۰۰ تا کارآفرین کمک کند.

ببینید، این مقایسه‌ها خیلی درست و دقیق نیست.

• هاشمی: آقای رحیمی، من نکته‌ای را می‌گویم و می‌خواهم به شما کمک کنم. من خودم اصلا مخالفتی با استفاده از پیام‌رسان داخلی ندارم و یک اپلیکیشنی را که دانلود می‌کنم، نگاه نمی‌کنم که خارجی است یا داخلی، بیشتر نگاه می‌کنم که چه کاربردی دارد و چقدر کارم را راه می‌اندازد. من عرضم این است که حالا کاری ندارم پول گرفته‌اید یا نگرفته‌اید و کار را با پول خودتان پیش برده‌اید یا چیز دیگری. الان سوالم این است که آیا شما معتقدید که ‌‌سروش می‌تواند نیازهای مردم را پاسخ بدهد؟ حتی می‌توانیم سؤال کنیم که چند درصد از این جمع حاضر در سالن از سروش استفاده می‌کنند. افرادی که سروش را نصب کرده‌اند و از آن استفاده می‌کنند، دست‌شان را بالا ببرند.

(از جمعیت حدود ۲ هزار نفری، استفاده‌کنندگان سروش، تعدادشان به تعداد انگشتان دو دست هم نمی‌رسید)

•  هاشمی: من بحثم این است که وقتی مجموعه‌ای راه‌اندازی می‌شود، حالا چه با پول خودتان یا با پول سرمایه‌گذار که می‌گویید از بخش خصوصی است و با نام شرکت مهیمن! در هر صورت این مجموعه راه‌اندازی شده و اپلیکیشنی برای پیام‌رسانی تولید کرده است. اما وقتی مردم از آن استفاده نمی‌کنند، سود این سرمایه‌گذاری چگونه تامین می‌شود و هدف این تیم ۶۰ نفره که به آن اشاره کردید، چیست؟

چرا می‌گویید که مردم از آن استفاده نمی‌کنند؟

•  شما می‌گویید، ۱۴ میلیون نفر کاربر ثبت شده دارید، ولی در همین سالن تعداد بسیار اندکی از سروش استفاده می‌کنند.

ملاک شما نباید جمعیت حاضر در این سالن باشد.

• نوری: البته الان سروش ۴ میلیون نفر کاربر دارد. ما در پیام‌رسان ایرانی به افراد ثبت‌شده، کاربر می‌گوییم در حالی که ممکن است ‌نامش ثبت شده باشد ولی کاربر نباشد.

شما برای تلگرام هم همین را می‌گویید چون وقتی می‌گویید که تلگرام ۴۰ میلیون کاربر دارد، در واقع به ثبت‌شده‌ها (رجیستر) اشاره می‌کنید.

• نوری: زمانی در مورد کاربران سروش هم ابهامات زیادی مطرح بود.

شما اگر به کافه‌بازار هم – به عنوان مرجعی که به عنوان کاربر فعال به آن نگاه می‌کنید- سر بزنید، می‌دیدید که تلگرام هم نسخه اصلی‌اش ۱۷ میلیون نفر کاربر دارد و پوسته‌های دیگر هم در مجموع ۶ تا ۷میلیون نفر کاربر داشتند. این در پلتفرم‌های مختلف تلگرام متفاوت است؛ یعنی آمار IOS را باید با گوگل‌پلی جمع بزنید ولی کافه‌بازار همه را می‌شمارد.

خلاصه عرضم این بود که ممکن است جامعه مخاطبان ما الان در سالن نباشد. شما وقتی راجع به یک اپلیکیشن پیام‌رسان به عنوان یک اپلیکیشن عمومی صحبت می‌کنید که ۴۰ میلیون کاربر دارد، یعنی باید یک مخاطب‌سنجی کاملی در سطح کشور داشته باشید. شما الان خبر ندارید که در استان‌ها و شهرستان‌ها کاربرها چه نیازهایی دارند و چه استفاده‌‌هایی دارند از سروش می‌کنند.  در واقع ما الان در مورد یک اپلیکیشنی که مثلا یک میلیون کاربر دارد و با آن به درآمدزایی می‌رسد، صحبت نمی‌کنیم، بلکه راجع به پیام‌رسان صحبت می‌کنیم.

کار ما، کار سختی است و رسیدن به سطح توقعی که از خودمان داریم، بسیار سخت است اما ما به ۴ تا ۷ میلیون کاربر فعال راضی نمی‌شویم، چون هدف‌گذاری‌های‌مان بالاتر است. هر چند در این زمینه مشکلاتی داریم. بنابراین شما نباید سروش را براساس تعداد جمعیت حاضر در این سالن قضاوت کنید.

• نوری: شما به کافه‌بازار استناد می‌کنید، ولی ما می‌دانیم که امتیاز کافه‌بازار و گوگل‌پلی سروش با رای  ۲۰۰ هزار نفر،  ۳٫۸ از ۵  است. ریت قابل قبولی برای یک اپلیکیشن نیست.

به مسئله خوبی اشاره کردید. آسیب‌ها و مشکلاتی که اشاره کردم با آنها مواجه هستیم، از زوایای گوناگون خودش را نشان می‌دهد. مثلا ما بارها در جلسات مختلف اعلام کردیم که با فیلترینگ مخالفیم چون آسیبش بیش از هر کسی به کسب‌وکار ما می‌رسد. ما قبل از تلگرام، در حال تجربه یک رشد طبیعی بودیم. در حالی که رقیب من تلگرام بود و این در حالی است که هیچ کسب‌وکار دیگری در ایران رقیب خارجی جدی را در کنار خودش نمی‌بیند.

وقتی تلگرام در تاریخ ۲۹ فروردین به دلایل مشکلات قطع برق یا هر چیز دیگری که بود، یک روز کامل خوابید، ما در سروش یک میلیون من‌رجیستر گرفتیم و این برای‌مان شیرین بود که در یک فضایی که رقیب‌مان دچار مشکل شود، بتوانیم کاربر او را جذب کنیم. در واقع ما در حال طی‌کردن رشد طبیعی خودمان بودیم. فکر می‌کنم آن موقع امتیاز سروش در کافه‌بازار، ۴٫۲ یا ۴٫۳ بود. اما فشار فیلترینگ و مشکلی که مردم با فیلترینگ و با حاکمیت داشتند، موجب شد که سروش قربانی شود. پس کاهش امتیاز ما مشخص است که در چه بازه زمانی‌ای بوده است.

• هاشمی: الان یک نکته‌ای وجود دارد و آن ناراحت‌کننده است. پنل قبلی که تمام شد، از شبکه نسیم با من صحبت می‌کردند و از چند و چون جشن پرسیدند. وقتی گفتم دیجی‌کالا، گفتند که اسم دیجی‌کالا را نیاور و تنها بگو آن دو برادر دوقلو و… این نوع برخورد با نام کسب‌وکارهای ایرانی از طرف صدا‌وسیما در حالی است که ما در طول شبانه‌روز شاهد تبلیغ پیام‌رسان سروش در تلویزیون هستیم. پس شما به من مخاطب حق بدهید که از این رانت و انحصار ناراحت باشم و بگویم چرا کارآفرینانی مثل شما زحمت می‌کشند ولی رسانه ملی به آنها بی‌توجه است. من بارها که صداوسیما رفته‌ام از من خواسته‌اند که به جای نام دیجی‌کالا بگویم آن دوبرادر دو‌قلو. مگر ما داریم در مورد ایکیوسان صحبت می‌کنیم؟! چرا نباید نام این شرکت‌های بزرگ را به زبان بیاوریم؟ حالا شما بفرمایید چرا اینقدر از سروش در صدا وسیما حمایت می‌شود اما بردن نام برندهای دیگر قدغن است؟ آیا این کمک صداوسیما برای‌تان مفید بوده یا مضر؟

جانا سخن از زبان ما می‌گویی! ما بارها مخالفت‌مان با تبلیغ سروش در صداوسیما را کتبا و شفاها به مدیران رسانه ملی اعلام کرده‌ایم. به ویژه بارها با زیرنویس‌کردن نام سروش مخالف بوده‌ایم چون هیچ فایده‌ای برای ما ندارد.

• نوری: یعنی صدا‌وسیما به دلخواه خودش شما را تبلیغ می‌کند؟

من اعلام مخالفت مکتوب خودم را می‌توانم به شما نشان بدهم.

• نوری: یعنی آقایان عسگری پدر و پسر و ارتباط‌شان با سروش نقشی در این تبلیغات صداوسیما نداشته است؟

نه هیچ ارتباطی وجود نداشته است. شما به جای اینکه رسانه‌های ۳سال قبل را بررسی کنید، لطفا کار رسانه‌ای حرفه‌ای داشته باشید و از مدیران الان سروش اطلاعات دقیق را کسب کنید.

• هاشمی: استقرار در ساختمان سروش هم ‌به همه این مباحث دامن می‌زند.

ما الان در ساختمان سروش نیستیم. ما در مجتمع فناوری شریف و در کنار دانشگاه صنعتی شریف هستیم. ما بارها اعلام کردیم که با تبلیغ‌مان در صداوسیما مخالفیم.

• نوری: سوالی که دارم این است که الان سروش برای اینکه کاربر خیالش راحت شود و بیاید در سروش فعالیت کند، چه کار کرده است؟ الان این دلهره برای کاربر وجود دارد که ممکن است سروش یک‌شبه کانالش را ببندد. در این صورت تکلیف محتوایی که برای کانالش تولید کرده، چه می‌شود؟

عدم اعتماد به سروش به دلایل مختلفی اتفاق افتاده است.

• نوری: سروش برای جذب اعتماد چه کاری انجام داده است؟

هجمه رسانه‌ای فراگیری در مقابل سروش ایجاد شده و ما به عنوان یک تیم، توان مقابله با همه جنبه‌هایش را نداریم. آدرس‌های غلطی در مورد سروش بر سر امنیت اطلاعات ایجاد شده است، ولی ما توجه نمی‌کنیم که چطور الان‌ هاتگرام و تلگرام طلایی می‌توانند فعالیت گسترده‌ای داشته باشند و کمپین رسانه‌ای خاصی هم بر علیه آنها راه‌اندازی نمی‌شود. جالب است که این دو به دیتای تلگرام کاربر هم دسترسی دارند و جالب‌تر اینکه خود تلگرام هم اعتراضی نداشته و به‌تازگی اعتراضاتی کرده است. برای من جالب است که آنهایی که برای حریم خصوصی رگ‌گردن‌شان بیرون می‌زند، چرا در مقابل ‌هاتگرام و تلگرام طلایی کار خاصی نمی‌کنند.

به نظر من دارند آدرس غلط می‌دهند و دائما پیام‌رسان‌های داخلی را به بحث حریم خصوصی مرتبط می‌کنند و اینکه حریم کاربران در این پیام‌رسان‌ها رعایت نمی‌شود. من دارم در مورد بحث حریم خصوصی صحبت می‌کنم. ببینید، بحث حریم خصوصی یک بحث تخصصی است هم به لحاظ فنی و هم به لحاظ حقوقی. ما تنها شرکتی هستیم که با حقوقدان تمام‌وقت کار می‌کنیم چون در حوزه قوانین در این زمینه ضعف وجود دارد. در حال حاضر ما روی بحث حریم خصوصی به‌شدت کار می‌کنیم و این مسئله برای خود ما دغدغه مهمی محسوب می‌شود. باز هم این سوال برای من وجود دارد که چرا ۳۰میلیون نفر به‌راحتی در تلگرام طلایی ثبت‌نام کرده‌اند و ما اصلا نگران حریم خصوصی نیستیم؟ اما در مورد سروش این همه هجمه وجود دارد؟!

• نوری: این کار هم اشتباه است، یعنی حضور میلیونی در تلگرام طلایی هم اشتباه است.

• هاشمی: اجازه بدهید دو تا از حاضران در سالن هم سوالات‌شان را بپرسند. یکی از دوستان می‌پرسند که فیلتر توییتر برداشته شود، وضعیت سروش بهتر می‌شود؟

مسئله را آنقدر نمی‌شود فقط به توییتر محدود کرد. عرض کردم اتفاقا فیلترینگ توییتر با انحصاری که روی تلگرام ایجاد کرد به ضرر ما شد، چرا؟ چون سلیقه کاربر با تلگرام شکل گرفته یعنی اصلا کاربر متوجه این نیست که می‌تواند نیاز دیگری را در اپلیکیشن شبکه اجتماعی دنبال کند. با این محدودسازی من خودم به عنوان کاربر به‌شدت مخالفم، ولی می‌گویم که این مطالبه را لطفا در جاهای دیگر هم پیگیری کنید؛ مثلا در حوزه‌های دیگر مانند حوزه‌های بانکی، در حوزه تولید محتوا و… چرا برای‌تان سوال ایجاد نمی‌شود که چرا یوتیوب ‌بسته است و چرا به بسته‌بودن یوتیوب اعتراض هم ندارید؟!

• هاشمی: دوست دیگری می‌گویند که از شهرستان آمده‌اند و او و خانواده‌اش که شهرستانی هستند اما از سروش استفاده نمی‌کنند. بنابراین شما نمی‌توانید بگویید که در شهرستان‌ها استفاده‌کنندگان سروش زیاد هستند. وی همچنین می‌پرسد که آیا شما شماره تلفن کاربران را به مراجعی چون قوه قضاییه می‌دهید؟

در مورد اینکه شما از شهرستان‌ها آمده‌اید و خانواده شما از سروش استفاده نمی‌کنند پس دیگر جمعیت شهرستانی یا تهرانی هم از سروش استفاده نمی‌کنند، باید بگویم که این نتیجه‌گیری نمی‌تواند درست باشد.

در مورد دسترسی به اطلاعات کاربران هم باید بگویم که اولا شما را به مسئله تلگرام طلایی ارجاع می‌دهم. لطفا به این نکته فکر کنید که چطور تلگرام طلایی بدون دغدغه در حال فعالیت است و نگرانی هم در مورد اطلاعات کاربرانش ندارید؟!

نکته مهم‌تر اینکه الان بیشترین مشکلات را قضات با سروش دارند چون در دادن اطلاعات کاربرانش مقاومت می‌کند و تن به این کار نمی‌دهد. ما هیچ اطلاعاتی نداده‌ایم و نخواهیم داد، چون این اطلاعات ارزش مرکزی اپلیکیشن ماست. همین الان حکم جلب بنده را هم صادر کرده‌اند چون در مقابل چنین خواسته‌هایی مقاومت کرده‌ام.

اما ما این سختی‌ها را به جان می‌خریم به‌خاطر اینکه از این حریم خصوصی پاسداری کنیم. اما باز هم تکرار می‌کنم که توجه کنید که اطلاعات کاربران ایرانی روی تلگرام طلایی به این راحتی استفاده می‌شود و من امیدوارم که نگران آنجا هم باشید.

بارها در جلسات مختلف اعلام کردیم که با فیلترینگ مخالفیم چون آسیبش بیش از هر کسی به کسب‌وکار ما می‌رسد. ما قبل از تلگرام، در حال تجربه یک رشد طبیعی بودیم. در حالی که رقیب من تلگرام بود و این در حالی است که هیچ کسب‌وکار دیگری در ایران رقیب خارجی جدی را در کنار خودش نمی‌بیند

•  هاشمی: آینده سروش چه می‌شود؟ آیا سروش پیام‌رسان می‌ماند؟

از ۳-۴ ماه پیش و بعد از اینکه فیچرهای پایه پیام‌رسانی را فراهم کردیم، ارزش افزوده‌هایی از جنس دولت الکترونیک، پرداخت و حوزه تبلیغات را شروع می‌کنیم و حتما به لحاظ درآمدی از مسیر پیام‌رسانی فاصله خواهیم گرفت و فضایی را فراهم می‌کنیم که کاربران در آن فضا کسب‌و‌کار ایجاد کنند و از این حوزه منتفع خواهیم شد.

•  هاشمی: پس سروش تغییر  خواهد کرد؟

بله.

• هاشمی: اگر از وی‌سی‌های داخل ایران بخواهند روی سروش سرمایه‌گذاری کنند، آمادگی‌اش را دارید؟

بله. در حال حاضر هم در حال مذاکره هستیم. البته سرمایه‌گذاری باید پای کار بیاید که نگاه بلندمدتی به این کسب‌وکار داشته باشد، چون این کسب‌وکار در کوتاه‌مدت سودده نیست.

• نوری: سروش سه‌زبانه است؛ عربی، فارسی و انگلیسی. این سه زبان برای کشورهای اطراف طراحی شده یا نه. مگر می‌شود یک بیزینسی با قانون ایران در ترکیه یا عراق فعالیت کند؟

بیشتر هدف‌گذاری ما روی جامعه ایران است اما کشورهای اطراف و مسلمانانی که خارج از کشور هستند هم از مخاطبان سروش هستند.

• نوری: سقف خواسته‌های سروش کجاست؟ الان سروش به یک نماد تبدیل شده است. بعضی از خطیبان امام جمعه می‌گویند باید پهنای باند سروش بیشتر شود و شما می‌گویید، پهنای باند نیاز نداریم. یا آقای سیدصالحی می‌گوید که ۵ میلیارد تومان کم است و باید ۱۰۰ میلیارد تومان به پیام‌رسان‌های داخلی اختصاص داده شود. آیا سروش برای خرج‌کردن چنین پول‌هایی طرحی دارد؟ این طرح چقدر هزینه دارد و اگر طرحی ندارد، آیا این پول هم مانند ۵ میلیارد تومان می‌آید و می‌رود؟

ما هیچ مطالبه خاصی نداریم. تنها دو مطالبه داریم؛ یکی روشن‌شدن رگولیشن خاص این فضاست که همه فعالان فضای مجازی این خواسته را دارند. دومین مسئله هم زیرساختی است. به نظر من وظیفه دولت است که زیرساخت‌ها را آماده کند. ما خواسته دیگری نداریم.

• هاشمی: قبل از پایان بحث‌مان، من فقط به یک نکته‌ای اشاره کنم. من شخصا نظرم این است که باید دیتاهای‌مان در ایران بماند و امیدوارم که در آینده هر نوع دیتای ایرانی سرورهایش در ایران باشد. همچنین همه کسب‌وکارها باید بتوانند در یک فضای رقابتی سالم با هم کار کنند. نکته دیگر اینکه آقای رحیمی به‌تازگی به سروش آمده‌اند و ما امیدواریم که به عنوان یک آدم نوگرا، اتفاقات خوبی را در سروش رقم بزند.

در پایان به عنوان مدیرعامل سروش از رسانه‌ها می‌خواهم که به دور از هر حاشیه‌ای هر نوع اطلاعات را از خود سروش دریافت کنند. ضمن اینکه حرف‌های گذشته و قدیمی را در مورد سروش تکرار نکنند. ما الان با تمام توان پاسخگوی رسانه‌ها خواهیم بود.

• هاشمی: به قول میلاد ما در گوگل سرچ می‌کنیم اما مدیرعامل سروش را پیدا نمی‌کنیم.

الان ما پاسخگوی هر نوع سوالی هستیم. بعضی از اخبار هم که مربوط به گذشته است، باز به‌روزرسانی می‌شود و در مورد سروش گفته شده اما پاسخ من این است که الان سروش حرف‌های دیگری دارد که بزند.