تلفیق طبیعت با محیط زندگی انسانی یکی از راهکارهای مفید برای درک بهتر دنیای آدم‌هاست. «سرنگتی» نام منطقه‌ای در غرب آفریقاست، که از تنوع حیات‌وحش خوبی برخوردار است. در این متن «میشل کر»، نویسنده معروف دنیای کسب‌وکار و کارآفرین موفق، رفتارهای افراد در یک استارتاپ را به رفتارهای برخی از حیوانات در حیات‌وحش سرنگتی تشبیه کرده است. این استعاره مفید، راه را برای برخورد مناسب با اعضای یک گروه استارتاپی هموار می‌کند.
سال‌ها قبل زمانی که به‌تازگی استارتاپ خود را شروع کرده بودم، یکی از دوستانم مرا با مفهومی به نام «مدیریت سرنگتی»(Serengeti Management) آشنا کرد. داستان از این قرار بود که او می‌گفت یک مدیر هرچند وقت یک‌بار با شخصیت‌های متفاوتی از کارمندان تازه‌وارد مواجه خواهد شد. این روش مدیریت هریک از شخصیت‌های این افراد را به موجودی زنده تشبیه می‌کرد. البته او مزاح می‌کرد. کارمندان شما موجودات تانزانیایی نیستند که برای حفظ بقای خودشان در حال جنگ باشند! اما گاهی عملکرد این افراد بی‌شباهت به عملکرد بعضی از این موجودات هم نیست. اجازه دهید توضیح دهم. سال‌ها از این ماجرا گذشت و من گاهی به‌قدری از بحران سروکله زدن با بعضی از کارمندان خسته می‌شدم که دوست داشتم برگی در یک طوفان باشم که طوفان مرا از اینجا بکند و ببرد هرجایی به جز اینجا. در همین حال‌وهوا به یاد راه‌حل مدیریت سرنگتی افتادم! به دنبال راهی سریع برای شناخت انواع شخصیت‌های کارمندانم بودم تا بتوانم بر آن‌ها نظارت داشته باشم. چراکه من تجارت ارزشمندم را به دست آنان سپرده بودم. کسانی که استارتاپ را شروع کرده‌اند می‌دانند که گاهی مشکلات آنقدر زیاد می‌شود که اگر نتوانید دلیلی برای خندیدن در سر کار پیدا کنید شاید کار را رها کنید و تا ایستگاه سرنگتی حتی یک توقف هم نداشته باشید!
انواع کارمندان سرنگتی
غزال: غزال‌ها از مهربان‌ترین کارمندان هستند که در استارتاپ خود ممکن است با آن‌ها مواجه شوید. این افراد در خلق‌وخوهای متفاوتی یافت می‌شوند. اما ویژگی‌ای که این افراد را در یک گروه قرار می‌دهد وابستگی آنان به کار و عدم تغییر و خلاقیت است. این افراد از واهمه کاسته شدن حقوقشان همواره سر در کار خودشان دارند و دائما آن‌ها را در حال کار می‌یابید. به سبب تنفر این افراد از تغییر، هیچ‌گاه رهبر یا فرد نوآوری در این گروه نخواهید یافت. اگر در موقعیتی مجبور شدید وظیفه‌ای مهم را به آن‌ها بدهید، این افراد با سرعت هرچه تمام‌تر شما را از بحرانی به بحران دیگر هدایت می‌کنند.
میمون: میمون‌ها به کارمندانی اطلاق می‌شود که اغلب باهوش اما تنبل و از زیر کار در رو هستند. ناظر این گروه از افراد بودن دیوانه‌کننده است. اما توجه کنید که نتیجه‌گیری از عملکرد این‌گونه افراد اندکی زمان‌بر است، پس در مقابل آن‌ها صبر پیشه کنید. در این حال باید توجه داشت که گاهی این کارمندان بیش‌ازحد سبک‌سر و آزاردهنده می‌شوند. درنهایت این‌گونه از کارمندان برخلاف گروه بعد جزو گروه قابل‌کنترل و تحمل محسوب می‌شوند.
کفتار: از فرصت‌طلب‌ترین افراد در گروه کارمندان هستند. ویژگی اصلی این افراد این است که همیشه دروغ مناسبی همراه با دلیل و مدرک به‌ظاهر قانع‌کننده برای شما در آستین آماده دارند. فعالیت این افراد شامل شایعه‌پراکنی و ایجاد مشکلات برای دیگر کارمندان ازجمله غزال‌هاست. با این ابزار و از طریق آزرده کردن احساسات گروه‌های دیگر (به‌عنوان لاشه) تغذیه می‌کنند. بدون نظارت صحیح بر این گروه، بدون شک این افراد گروه را از درون نابود می‌کنند.
شیر: شیرها به‌آسانی شناسایی می‌شوند. غرور و تکبر این افراد اغلب مانعی است برای انجام‌وظیفه صحیح. گاهی آن‌ها قلدرهای محل کار شناخته می‌شوند. به دلیل مغرور بودن، این گروه غزال‌ها را اهداف مناسبی برای زورگویی‌شان می‌یابند. البته اگر روش صحیح تعامل با این‌گونه افراد را بدانید، شیرها می‌توانند از ارزشمندترین و قابل‌اعتمادترین افراد گروه شما به حساب بیایند. این افراد اغلب مدیران و فروشندگان موفقی هستند. اعتمادبه‌نفسشان باعث پیروزی آن‌ها در نزاع در مقابل خریداران می‌شود، گرچه این ویژگی باعث ایجاد سایش در گروه‌های دیگر می‌شود.
کرگدن: افرادی هستند که تمام توانشان را برای انجام‌وظیفه‌ای که به آن‌ها محول شده به کار می‌برند. این افراد ثابت‌قدم، قابل‌اعتماد و همچنین کمیاب هستند. اگر صاحب شرکت کوچک یا متوسطی باشید بسیار خوش‌شانس هستید اگر یک یا دو نفر از کرگدن‌ها در شرکت شما فعالیت می‌کنند. پشتیبانی و پرورش این گروه از افراد بایستی در اولویت نخست هر شرکت و مدیری باشد.از نگاه روش مدیریتی سرنگتی، کارمندان در این پنج گروه خلاصه می‌شوند. حسن این روش مختصر و مفید بودن آن است. چراکه در هنگام بحران، زمانی که تصمیم‌گیری و عمل بسیار سخت می‌شود، این روش با توجه به ابعاد کوچک خود شاید پاسخگوی شما باشد.در شماره بعدی هفته‌نامه، با ادامه این مطلب در مورد نحوه صحیح تعامل با هرکدام از گونه‌های پنج‌گانه کارمندان با ما همراه باشید.