1. هفتم تیرماه امسال، کاربری ایرانی به نام امیرعلی محمودی، در توییتر، پاول دوروف مدیرعامل تلگرام را خطاب قرار داد و گفت: «سلام. ممنون میشوم اگر کاری در مورد نرمافزارهای غیررسمی کنید که از API تلگرام استفاده میکنند. در این نرمافزارها، تیک دوم، وقتی من پیغامی به یک نفر میفرستم، مشاهده نمیشود.» دوروف، مدتی بعد به این کاربر پاسخ داد که «کارهایی را درباره این نرمافزارها به زودی آغاز خواهیم کرد. آنها با مشکلاتی روبهرو خواهند شد مگر اینکه به حریم خصوصی کاربران احترام بگذارند.»
2. توییت آن کاربر و پاسخ دوروف به طور مشخص یک استارتاپ ایرانی را هدف قرار داده بود؛ شرکتی به نام هانیستا که عرضهکننده نرمافزاری به نام موبوگرام بود.
3. اطلاعاتی درباره شرکتی که این نرمافزار را ارائه کرده، وجود ندارد. نرمافزار به نام گروه برنامهنویسی هانیستا ارائه شده و در سایت آن آمده «گروه برنامهنویسی هانیستا از سال ۱۳۹۲ با هدف پاسخگویی به نیاز کاربران و با بهکارگیری متخصصان و مجربان این عرصه و تعهد و مشتریمداری هرچه بیشتر، فعالیت خود را آغاز کرد. تولید اپلیکیشنهای باکیفیت و جلب رضایت کاربران، مهمترین هدف گروه از ابتدا تاکنون بوده است.»
4. هانیستا تابهحال فقط روی کافه بازار بیش از یک میلیون بار دانلود شده و کانال آن، که ظاهرا با نصب نرمافزار به طور اتوماتیک عضو آن میشوید، در لحظه نگارش این گزارش، 4میلیون و 35 هزار عضو داشت که به این ترتیب بیشترین عضو را در میان کانالهای تلگرامی ایران و جهان دارد.
5. اما مشکلی که هانیستا با آن روبهرو شد، چه بود؟ در نرمافزار موبوگرام، یک حالت به نام روح وجود داشت که در آن همانطور که گفته شد وقتی فردی به شما مسیج میداد، میتوانستید پیام او را بخوانید بدون اینکه تیک دوم بخورد و او متوجه شود که پیام خوانده شده است.
6. دوروف، تقریبا 2 ماه بعد از آن توییت، مطلبی را به نام قواعد جدید برای کلاینتهای آلترناتیو تلگرام روی کانال خود قرار داد و مشخص شد که تلگرام، قواعد استفاده از API خود را تغییر داده است. در این تغییر بهصراحت ذکر شده بود که کارهایی مانند حالت روح خلاف حریم خصوصی است و ارائهکنندگان این آپشنها باید ظرف 10 روز یعنی تقریبا تا میانه شهریور، نسبت به آپدیت نرمافزار خود اقدام کنند وگرنه دسترسی آنها به تلگرام از بین میرود. ذکر این توضیح ضروری است که کد برنامهنویسی تلگرام برای همه قابل دسترس است و شما، اگر برنامهنویسی بدانید، میتوانید تلگرامی مطابق میل خود بسازید ولی به هرحال باید قواعد شرکت را رعایت کنید.
7. البته ظاهرا خبر این تغییرات زودتر به گوش موبوگرام رسیده بود که هشتم مرداد ماه روی کانال هانیستا، که برای اطلاعرسانی درباره موبوگرام استفاده میشود، این پست توسط مدیران این استارتاپ گذاشته شد: «مدیرعامل تلگرام با امکان «حالت روح» موافق نیست و به اعتقاد او، وضعیت خواندهشدن پیام نباید برای مخاطب مقابل مخفی شود و این امکان را نقض حریم خصوصی کاربر مقابل قلمداد میکند. ضمنا در صورت اعلام قوانین جدید توسط مدیرعامل تلگرام، موبوگرام نیز قطعا از این قوانین پیروی خواهد کرد.»
8. از سوی دیگر موبوگرام با مشکلات دیگری نیز مواجه شد. مثلا یک کاربر به دوروف در همان توییتر شکایت کرد که تعدادی از برنامهها مثل موبوگرام، بخش پروکسی را حذف کردهاند و از دوروف شنید که موبوگرام یک نسخه قدیمی و غیررسمی است و به طور بالقوه ناامن است و استفاده از آن را توصیه نمیکنم و در مقابل هانیستا این توضیحات را روی کانال خود قرار داد:
«الف- متاسفانه یک شخص با اعلام اشتباه اینکه امکان تنظیمات پروکسی در موبوگرام حذف شده است، باعث بهوجود آمدن این سوءتفاهم برای مدیرعامل تلگرام شده است.
ب- مدیرعامل تلگرام به صورت قاطع اعلام نکرده است که موبوگرام ناامن است، بلکه گفته که موبوگرام به صورت بالقوه ناامن است (ممکن است ناامن باشد). احتمالا دلیل آن هم غیررسمیبودن برنامه و توسعه آن توسط یک گروه برنامهنویس ایرانی و توییت اشتباه قبلی است.
پ- ظاهرا مدیرعامل تلگرام با موبوگرام آشنایی ندارد، چون موبوگرام را خیلی قدیمی و منسوخ (آپدیتنشده) خطاب کرده است در حالی که موبوگرام همیشه با آخرین سورس منتشرشده تلگرام آپدیت میشود.
ت- بخش پروکسی در موبوگرام حذف نشده و همانند تلگرام، این امکان در صفحه تنظیمات – اطلاعات و ذخیرهسازی قرار دارد.
ث- ما از همینجا از مدیرعامل تلگرام تقاضا میکنیم که موبوگرام را به صورت کامل و تخصصی بررسی کند و در صورت وجود کوچکترین مشکل امنیتی، آن را اعلام و دسترسی آن را مسدود کند.
ج- از انتشار اولین نسخه موبوگرام نزدیک به 2 سال گذشته و همیشه سعی ما بر این بوده که با ایدههای جدید و در نظر گرفتن نیازها و درخواستهای شما کاربران عزیز، برنامهای ارائه دهیم تا بتوانید تلگرام را با زبان فارسی و امکانات بیشتر و جذابتری تجربه کنید.»
چ. ظاهرا یکی از افراد نزدیک به این گروه برنامهنویسی هم همین موارد را به گوش دوروف رساند که او گفت، این موضوع را بررسی خواهد کرد ولی باز هم تاکید کرد که درباره این برنامه نگرانی حریم خصوصی وجود دارد.
ح. حالا حیات و ممات این اپلیکیشن ایرانی به دست پاول دوروف افتاده است. موبوگرام در آخرین بهروزرسانی خود تلاش کرد تا با امکاناتی مثل «اعلان داغ (امکان فعالسازی اعلان داغ برای فعالیتهای آنلاینشدن، آفلاینشدن، در حال نوشتن، خواندهشدن پیام، ضبط صدا یا ویدئو، ارسال رسانه یا فایل، در حال بازی)، امکان مرتبسازی مخاطبان بر اساس زمان آخرین بازدید و نیز امکان پینکردن تا 10 گفتوگو» که در نسخه اصلی تلگرام وجود ندارد، برای خود ارزش افزوده ایجاد کند و نقص نبود حالت روح را برطرف کند. از آن سو، تعداد کاربران نیز بعد از برداشتن حالت روح، کاهشی نداشته اما با تحولات اخیر مشخصشده که شیشه عمر هانیستا، بزرگترین غول تلگرامی ایران، به دست پاول دوروف روسی است.