حتی اگر تا امروز نام ایلان ماسک به گوشمان نخورده باشد، حداقل با یکی از شرکتهایی که او بنیان گذاشته، آشنا هستیم. او نه فقط یکی از ایدهپردازان پیپال بوده، که مدیرعامل شرکت تسلا موتورز و مدیر اجرایی اسپیس ایکس هم هست. کسی که وقتی در ۱۲ سالگی صاحب یک کامپیوتر شد، توانست اولین بازی کامپیوتری خود به نام بلستر را بسازد و بعد آن را به قیمت ۵۰۰ دلار به شرکت آفیس تکنولوژی بفروشد؛ کسی که تنها دو روز در دکترای رشته فیزیک انرژی در دانشگاه استنفورد دوام آورد و تصمیم گرفت به جای ادامه تحصیل به موج شرکتهای اینترنتی نوپا بپیوندد و خودی نشان دهد. اولین استارتاپش در سال ۱۹۹۹ با نام Zip2 خلق شد و وقتی کمتر از پنج سال بعد ایلان با فروش آن ۲۲ میلیون دلار درآمد شخصی کسب کرد، فهمید بخت روشنی در دنیای کسبوکار دارد. شرکت تسلا موتورز رویه ماجراجویانه این کارآفرین اهل آفریقای جنوبی است که کارش طراحی و تولید خودروهای الکترونیکی و مقرونبهصرفه است؛ برندی که امروز حامی دسته اول سوختهای زیستمحیطی شناخته میشود و ایلان را بر آن داشته تا رویای فتح صنعت اتومبیلهای الکتریکی را به تمامه دنبال کند. البته رویاهای ایلان ماسک تمامی ندارند. او در گفتوگویی با وبسایت تد نه فقط از ایده خودروهای الکتریکی دفاع میکند که از رویای خلق شهر خورشیدی حرف میزند و باور دارد هیچ انرژی دیگری در جهان نمیتواند رقیبی برای انرژی خورشیدی باشد.
- رویای خودروهای تماما الکتریکی
ایلان ماسک در گفتوگویی با وبسایت تد از خوابهایی که برای تسلا موتورز دیده، میگوید: «قضیه به وقتی برمیگردد که در دانشگاه بودم. راجع به این فکر میکردم که چه مشکلاتی بر آینده دنیا و بشریت تاثیر میگذارند. به گمان من مسئله حملونقل پایدار و تولید انرژی پایدار در زندگی بشر بسیار مهم بود. حتی اگر فرض کنیم CO2 برای محیط زیست مفید باشد، روزی سوختهای فسیلی ما تمام خواهند شد و باید روشهای جایگزین تولید انرژی داشته باشیم.»
«سوال اصلی در تولید خودروهای الکتریکی این است که چگونه میتوان ورود به حملونقل تمام الکتریکی را شتاب داد؟ برای الکتریکیکردن ماشینها باید یک ماشین واقعا بهینهسوز بسازیم، به این معنا که خودرویی بسیار سبک طراحی کنیم. خودروی رودستر که ما در سال ۲۰۰۸ طراحی کردیم و با یک بار شارژ کامل میتوانست ۳۹۳ کیلومتر بپیماید، اولین و تنها ماشین با بدنه و شاسی تماما آلومینیومی در جهان بود. ما برای سبکشدن خودرو از تکنیکهای ساخت راکت بهره بردیم. با وجودی که باتری بزرگ و سنگینی داریم، این خودرو در مقایسه با ماشینهای همسایز خود مصرف انرژی بسیار پایینی دارد و با وجود پیشرفتهترین باتری، بهترین محدوده مسافتی جهت رقابت با خودروهای عادی را به ما عرضه میکند.»
- ذهن این خودرو را کنترل میکند
ایلان ماسک درباره غیرمنتظرهترین تجربه رانندگی با خودروهای الکتریکی و هوشمند تسلا موتورز میگوید: «ماشین الکتریکی، پاسخدهندگی فوقالعادهای دارد. ما میخواستیم مردم احساس کنند که کنترل ذهنی بسیار خوبی روی ماشین دارند و بدانند که آنها و ماشین یکی شدهاند، اینکه راننده تصمیم بگیرد خودرو شتاب داشته باشد و بلافاصله این اتفاق بیفتد. پاسخدهی سریع ماشین الکتریکی این تجربه را ممکن میکند در حالی که در خودرو گازوئیلی چنین چیزی وجود ندارد. به گمان من این تفاوت بسیار بزرگی است که مردم فقط با تسلا تجربه ميکنند.»
با وجود ادعای تسلا موتورز در رونمایی و طراحی خودروهای الکتریکیاش یکی از انتقادات همیشگی قیمت بالای این ماشینها بوده که ماسک معتقد است تیم آنها در سه مرحله خودرو را به بازار عرضه میکنند. نسخه اول این ماشینهای بسیار گرانقیمت بود و در تعداد کم تولید میشد. نسخه دوم با قیمت و تعداد تولید بهتری عرضه شد و در نسخه سوم که در آینده شاهد آن خواهیم بود، قیمتها ارزانتر و تولید انبوهتر است. اولین نسخه Roadster با قیمت ۱۰۰ هزار دلاری رونمایی شد و بعد مدل اس با بهای حدود ۵۰ هزار دلار دیده شد و ایلان ماسک امیدوار است نیل سوم خودروها تا چند سال دیگر با قیمت ۳۰ هزار دلاری عرضه شوند.
یکی از مشکلاتی که در مسافتهای شهری و بینشهری گریبانگیر خودروهای الکتریکی میشود، محدودیت شبکه ایستگاه شارژ است، که ایلان درباره آن توضیح میدهد: «ایستگاههای شارژ این خودروها چندان محدود هم نیستند. ما به موازات تولید رودستر در تسلا تکنولوژی سوپرشارژینگ را توسعه دادیم که سرعت شارژی پنج برابر هر نوع شارژ دیگر دارد. در اولین فاز تولید ایستگاه محدود به کالیفرنیا و نوادا بود. اما اکنون از بوستن تا واشنگتن گسترده شده و امروز یک رودستری میتواند با خودروی خود از لسآنجلس به نیویورک برود و در مسیر از ایستگاههای شارژ تغذیه کند.»
- ایدهای به نام شهر خورشیدی
«ما باید تولید انرژی پایدار و پاک داشته باشیم، همانطور که مصرف انرژی داریم، من کاملا اطمینان دارم که در آینده ابزار اصلی تولید انرژی، نوع خورشیدی خواهد بود. ژنراتور فیوژن عظیمی در آسمان به نام خورشید وجود دارد و تنها مقدار کمی از آن انرژی برای استفاده بشریت لازم است. اگر خورشیدی نبود، ما یک توپ یخی منجمد بودیم، در سه درجه کلوین و انرژی تمام اکوسیستم توسط خورشید به دست میآید و من اطمینان دارم که انرژی خورشیدی میتواند تمام رقبای خود ازجمله گاز طبیعی را شکست دهد.»
سوال اینجاست که کارآفرین و سرمایهدار شرکت تسلاموتورز چگونه میخواهد نه فقط با خودروهای الکتریکی خود وضعیت زیست محیطی را بهبود بخشد که با ایده طراحی شهر خورشیدی هم در این مسیر گام بردارد. او با حمایت سرمایهگذاران بزرگی چون گوگل سیستمهای خورشیدی را به مردم اجاره میدهد. به این ترتیب که شهروندان آمریکا میتوانند سیستم خورشیدی را در خانههای خود به صورت رایگان نصب کرده و بعد آن را به مدت ۲۰سال اجاره کرده و از آن استفاده کنند. البته صاحب بلندمدت این پنلهای خورشیدی مردم نخواهند بود. شرکت سولارسیتی که بخشی از سرمایه آن توسط گوگل تامین شده و حامیان مالی دیگری چون بانکها دارد، پنلها را خریداری کرده و مردم مستاجران پنلها خواهند بود. اما اجاره پنل همواره از هزینه قبض برق فعلی آنها کمتر میشود. در واقع میتوان گفت سود کوتاهمدت شهر خورشیدی به جیب مردم میرود و سود بلندمدت به جیب شرکت و در نهایت محیط زیست.
ایلان میگوید: «انرژی تا به امروز انحصاری بوده و مردم حق انتخاب در استفاده از نوع انرژی را نداشتند. حالا برای اولینبار رقابتی برای این انحصار به وجود آمده است. سازمانهای انرژی تنها کسانی بودند که صاحب خطوط توزیع بودند اما حالا انرژی روی سقف شماست. من فکر میکنم این به صاحبان خانه و تجارتها قدرت بیشتری میدهد. من مطمئنم که انرژی خورشیدی یک قطب بزرگ انرژی خواهد بود و به احتمال زیاد یک قطب اکثریت. و پیشبینی میکنم این اتفاق در کمتر از ۲۰ سال آینده روی خواهد داد.»