شرکت پوتک به نشانی putech.ir که با نام PMC شناخته میشود، در سال 74 کار خود را در حوزه واردات و صادرات ماشینآلات صنعتی شروع کرد و به مرور زمان با توجه به نیازی که در حوزه کاری خود احساس کرده، وارد حوزه فناوری اطلاعات نیز شده است. بر همین اساس، روی پروژههای مختلفی در حوزه آیتی سرمایهگذاری کرده که مهمترین این پروژهها، پروژهای به نام «آریو» با ماهیت شبکه اجتماعی و پیامرسان است. پروژه آریو برای مدتی در ایران به صورت پایلوت فعالیت خود را شروع کرد، ولی قصد شرکت این بود که در ابتدا این پروژه را در خارج از کشور راهاندازی کند، زیرا شرایط پیادهسازی و نیاز آن در خارج از کشور بیشتر احساس میشد و در ایران شرایط، مهیای استفاده از شبکههای اجتماعی و ابزارهای تجاری که روی این شبکهها امکان ارائه داشتند، نبود. بر همین اساس فعالیت آریو در ایران متوقف میشود و حدود 7 سال پیش با نام دیگری در کشور کانادا کار خود را شروع میکند. هنوز هم در این کشور به فعالیت خود ادامه میدهد. بعد از ظهور پیامرسانهای موبایلی، شرکت پوتک تصمیم میگیرد به حوزه اپليکیشنهای موبایلی نیز وارد شود و پروژه را در این قالب دنبال كند. بر همین اساس از 3 سال گذشته کار روی اپلیکیشنهای مختلف زیرمجموعه پروژه آریو شروع شد و پوتک با تجربیاتی که از پیادهسازی پروژه در کانادا به دست آورده بود، تصمیم میگیرد این تجربیات را به ایران منتقل کند. از اینرو پروژه در ایران از اسفند سال گذشته استارت زده میشود. شرکت پوتک از ابتدای کار در این حوزه دید پلتفرمی به کار داشته و در حال حاضر 17 پروژه یا اپلیکیشن، زیرمجموعه آریو تعریف شده که از 7پروژه بهرهبرداری شده است. این اپلیکیشنها هم به صورت مستقل و هم به عنوان زیرمجموعهای از آریو درآمدزا هستند و به حیات خود ادامه میدهند.
اپلیکیشنهای استارز، اسپورت، استیج، منادی و کوکرز 5 شبکه اجتماعی زیرمجموعه آریو هستند که در این شبکههای اجتماعی شرکت پوتک با سلبریتیها و اینفلوئنسرهای شبکههای اجتماعیای مانند اینستاگرام طرف قرارداد است. عملکرد این 5 اپلیکیشن مشابه یکدیگر است و فقط هدفگذاری و مخاطبان آنها با هم تفاوت دارد. ساختار این شبکههای اجتماعی بهگونهای است که سلبریتیها میتوانند در حوزههای مختلفی ویدئو و عکس تهیه کنند. به عنوان مثال، در حوزه سبک زندگی، سلبریتیها از زندگی شخصی خود عکس و فیلم منتشر میکنند و یا در مورد فعالیتهای هنری خود اطلاعرسانی انجام میدهند و یا کمدینها میتوانند فیلمهایی به صورت داباسمش تولید و آن را در صفحه خود منتشر کنند. از طرفی موضوعات روز جامعه و اتفاقاتی که به صورت روزمره در جامعه نیز رخ میدهد، میتواند سوژه تولید فیلم و عکس توسط سلبریتیها باشد. به طور کلی، ملاک انتخاب سلبریتیها در مجموع 5 اپلیکیشن، افرادی بوده که در اینستاگرام فالوئرهای زیادی دارند. مجموع فالوئرهای سلبریتیها در این پروژه به 40 میلیون نفر میرسد. در اپلیکیشنهای زیرمجموعه آریو یک میلیون و 200 هزار کاربر عضو هستند که از این تعداد حدود 700 هزار نفر بابت استفاده از خدمات آن، حساب خود را شارژ میکنند. کاربران مشابه شبکه اجتماعی اینستاگرام میتوانند در این شبکهها عضو شوند و سلبریتیهای محبوب خود را فالو کنند.
- شبکه اجتماعی استارز
اپلیکیشن استارز شبکه اجتماعی مخصوص هنرمندان سینماست. در حال حاضر شرکت پوتک با 45 نفر از این هنرمندان که اکثرا از بزرگان سینمای ایران هستند، قرارداد دارد. افرادی همچون بهاره رهنما و مهران غفوریان از جمله سلبریتیهایی هستند که در این شبکه اجتماعی فعالیت میکنند. این شبکه اجتماعی بهگونهای است که از هنرمندان سینما خواسته میشود که در حوزههای خبری، سبک زندگی ویدئو و عکس از خودشان منتشر کنند. در حوزه سبک زندگی هنرمند از زندگی شخصی خود و کارهایی که به صورت روزمره انجام میدهد، ویدئوهای سلفی یا عکسهای مختلفی را منتشر میکند و فالوئرها میتوانند با شارژ اکانت خود فعالیتهای هنرمندان را دنبال کنند. شبکه اجتماعی استارز حدود 9 ماه است که کار خود را شروع کرده و در این مدت موفق شده است حدود 370 هزار کاربر را جذب خود کند.
- شبکه اجتماعی استیج
در شبکه اجتماعی استیج، هنرمندان حوزه موسیقی محور اصلی فعالیتها هستند که سلبریتیهای این حوزه میتوانند با فعالیتهای مختلفی که در بستر این شبکه اجتماعی انجام میدهند، فالوئرهای بیشتری به خود جذب کنند. در این شبکه اجتماعی حدود 220 هزار نفر عضو هستند که از حدود 2 ماه پیش که این شبکه اجتماعی کار خود را شروع کرده، در آن عضو هستند.
- شبکه اجتماعی اسپورت
شبکه اجتماعی اسپورت، اپلیکیشنی است که ورزشکاران سوژه اصلی آن هستند و در این بخش شرکت پوتک با باشگاه پرسپولیس طرف قرارداد است و در حال حاضر در حال مذاکره با باشگاههای استقلال، سپاهان و سپیدرود است. این شبکه اجتماعی تقریبا 20 روز است که فعالیت خود را شروع کرده و اپلیکیشن نوپایی است و در حال حاضر 67هزار کاربر دارد.
- شبکه اجتماعی کوکرز
شبکه اجتماعی کوکرز مخصوص آشپزی و آموزش آن است و مخاطب هدف آن نیز بانوان ایرانی است و در آن در حال حاضر 9 سلبریتی فعال حضور دارند. در این شبکه اجتماعی نیز سلبریتیهای این حوزه به تولید محتوای آموزشی در مورد آشپزی و شیرینیپزی میپردازند. کاربران میتوانند با کامنتگذاری از سلبریتیها درخواست ویدئوي آموزشی داشته باشند و بین کاربران و سلبریتیها تعامل وجود دارد.
- شبکه اجتماعی منادی
این شبکه اجتماعی نیز مانند شبکههای اجتماعی دیگر است ولی با محتوای مذهبی. هدفی که در این شبکه اجتماعی دنبال میشود بیشتر آموزشی است که از طریق سلبریتیهای این حوزه ویدئوها و مطالب آموزشی منتشر میشود.
- هزینه استفاده از خدمات اپلیکیشنها
در تمام شبکههای اجتماعی، مشاهده ویدئوهایی که زمان آنها زیر 90 ثانیه است، رایگان است. کاربران برای اینکه بتوانند ویدئوهای طولانیتر را مشاهده کنند، لازم است برای فالوکردن سلبریتی مورد علاقه خود هزینهای را به عنوان شارژ ماهیانه پرداخت کنند. این مبلغ به ازای هر سلبریتی 1000 تومان در ماه است و کاربران به طور متوسط برای فالوکردن سلبریتیها 10 تا 15 هزار تومان به صورت ماهیانه در هر یک از شبکههای اجتماعی هزینه میکنند. البته سلبریتیها به صورت ماهیانه ویدئوهایی را به صورت رایگان نیز برای کاربران تولید میکنند. در نهایت شرکت پوتک تصمیم دارد تمام این اپلیکیشنها را زیرمجموعه پروژه آریو تجمیع کند تا تمام خدمات در یک محیط به صورت یکپارچه به کاربران ارائه شود. در آن حالت دیگر نیازی نیست که کاربران به صورت جداگانه برای استفاده از خدمات هزینه کنند. به عبارت بهتر، یکبار هزینه كرده و از تمام خدمات استفاده میکنند. برای رسیدن به این مقصود شرکت پوتک پروژه کیف پول را تعریف کرده تا در آینده تمام پرداختها به صورت یکپارچه از طریق کیف پول اختصاصی که در آریو تعریف شده است، صورت بگیرد.
- مزیتی که شبکههای اجتماعی آریو برای سلبریتیها دارد
شرکت پوتک روی سلبریتیها سرمایهگذاری کرده و سلبریتیهای پرطرفدار از طریق فعالیت در این شبکههای اجتماعی درآمدی حدود 18 میلیون تومان در ماه دارند. از آنجایی که اختیار انتخاب سلبریتیها و فالوکردن آنها بر عهده کاربران است، آنها به نوعی تعیینکننده میزان درآمدی هستند که سلبریتیها میتوانند از شبکههای اجتماعی کسب کنند. به عنوان مثال، سلبریتیهایی هم هستند که در حال حاضر درآمد آنها در شبکههای اجتماعی آریو حدود 2 میلیون تومان در ماه است.
- رشد بیزینسی که تقریبا یکساله شده است
شرکت پوتک بعد از 4 ماه از شروع فعالیتش در حوزه شبکههای اجتماعی آریو موفق میشود که از نقطه سربهسر عبور کند و وارد فاز سوددهی شود. این اتفاق علیرغم پیشبینیهای انجامشده بود، چون آنها پیشبینی کرده بودند كه بعد از 14 ماه به این نقطه برسند. پوتک در حال حاضر تقریبا به یک آژانس تبلیغاتی مخصوص سلبریتیها نیز تبدیل شده است. سلبریتیها قراردادهای انحصاری با شرکت دارند، بر همین اساس این فرصتی را برای شرکت فراهم میکند که در حوزه تبلیغات نیز بتواند درآمدزایی خوبی داشته باشد. به عبارت بهتر، شرکتهایی که قصد دارند محصولات آنها توسط سلبریتیها معرفی شود، میتوانند با شرکت پوتک وارد تعامل شوند تا شرکت با ارتباطاتی که با سلبریتیها دارد، تبلیغات آنها را در هر کدام از شبکههای اجتماعی منتشر کند. در نسخه جدید پروژه، این کار به صورت داینامیک صورت میگیرد. به عبارت دیگر، سلبریتیها مستقیما آفرهای تبلیغاتی را دریافت میکنند و تصمیم میگیرند که در تبلیغات آن مشارکت داشته باشند یا نه. پوتک از شروع پروژههای شبکههای اجتماعی تبلیغات گستردهای نداشته و مجموع هزینهای که بابت تبلیغات تاکنون صرف شده، حدود 100 میلیون تومان بوده و بیشتر تبلیغات از طریق سلبریتیها انجام شده است. نرخ رشد کاربران در شبکههای اجتماعی آریو در شرایط فعلی چیزی حدود 12 درصد به صورت ماهیانه است و شرکت قصد دارد در آینده برای گسترش بیشتر بیزینس خود تبلیغات گستردهای را انجام دهد. رشد سریع هدف اصلی شرکت نیست و آنها بیشتر قصد دارند شرایطی را فراهم کنند تا کاربران بتوانند خدمات منحصربهفرد و باکیفیتی را دریافت کنند.
در بازار، اپلیکیشنهای پیامرسان و شبکه اجتماعی دیگری نیز فعال هستند ولی شرکت پوتک معتقد است که هیچ کدام از آنها نمیتوانند رقیب شبکههای اجتماعی آریو باشند. چون این بازار یک بازار 40میلیونی است که شامل تمام کاربرانی میشود که در شبکههای اجتماعی فعال هستند و کشش مناسبی در بازار وجود دارد که باعث میشود تمام این اپلیکیشنها بتوانند در کنار هم به فعالیت خود ادامه دهند. شرکت پوتک 5 میلیون از این کاربران را هدف گرفته و قصد دارد در مرحله اول هدفگذاری خود تعداد کابران را به این رقم برساند که در صورت تحقق، درآمد شرکت از این طریق میتواند به عدد 2 میلیارد تومان در ماه نزدیک شود. آنها پلنهای درآمدی مختلفی را برای سالهای آینده در نظر گرفتهاند ولی معتقدند كه انعطافپذیری نسبت به شرایط بازار مهمترین فاکتوری است که در برنامهریزیهای آینده خود باید در نظر بگیرند تا براساس شرایط محیطی بتوانند تغییراتی را در مدل بیزينسی و درآمدی خود اعمال کنند. یکی از پلنهای درآمدی که در آینده قرار است اجرایی شود، بهرهبرداری از پروژه کیف پول است. این پروژه در وهله اول قرار است به عنوان یک سیستم یکپارچه پرداخت در پروژه آریو مورد استفاده قرار گیرد ولی در آینده کاربریهای دیگری نیز از این کیف پول گرفته میشود.
- پروژههای آینده آریو
شرکت پوتک دید بلندمدتی نسبت به پروژه آریو دارد که شبکه اجتماعی و پیامرسان هسته اصلی آن را تشکیل میدهد و این امکان برای کاربران فراهم شود که با پرداخت یک بار شارژ به دریایی از امکانات و ابزارهایی متصل شوند که در حال حاضر رقیب داخلی ندارند. به این صورت که کاربران در پروژه آریو مولتی اکانت خواهند بود و میتوانند بین اکانتهای خود سوئیچ کنند و از خدمات استفاده کنند.
از جمله خدماتی که در آینده نزدیک به خدمات آریو اضافه میشود، پروژهای است که در حال حاضر با ایرانسل در حال پیگیری است که از طریق آن کاربران میتوانند هر نوع شارژی که مورد نیازشان است را در محیط آریو تهیه کنند. شرکت پوتک برای ارائه خدمات خود، با شرکتها و استارتاپهای مختلف همکاری میکند و این کاری است که در کانادا نیز انجام دادهاند و با شرکتهای مختلفی در جهت ارائه خدمات همکاری داشتهاند و در حال حاضر روی استارتاپهایی که خدمات جذابی دارند، سرمایهگذاری کرده و آنها را وارد مجموعه خود میکنند. از جمله پروژههای دیگری که در آینده در زیرمجموعه آریو ارائه میشود، پروژه میولند است که فرآیند اصلی که در این پروژه صورت میگیرد این است که میوه و محصولاتی را که توسط کشاورزان تولید میشود بیواسطه به دست مصرفکنندگان برساند. این پروژه در قالب یک فروشگاه اینترنتی ارائه میشود که قیمت محصولات در آن به دلیل اینکه واسطهها حذف شدهاند، تقریبا یکسوم بازار است.
به طور کلی هدف شرکت پوتک این است که کاربران هر نوع خدمتی را که به آن نیاز دارند، بتوانند در محیط آریو دریافت کنند. از دیگر پروژههایی که در آینده به مجموعه آریو اضافه خواهد شد، میتوان به پروژههایی در حوزه املاک و VOD نیز اشاره کرد. در پروژه VOD شرکت اپلیکیشنی را تحت عنوان شوتایم طراحی کرده که قصد دارد در آن به انتشار سریال بپردازد که تمام سریالها نیز از تولیدات خود شرکت خواهد بود. پوتک قصد دارد از کل پروژه آریو اواخر امسال رونمایی کند زیرا با توجه به تجربهای که طی مدت فعالیت خود کسب کرده است، در ایام عید کاربران اقبال بیشتری از خود نشان میدهند.
- پروژه دان
پروژه دان پروژه دیگری است که زیرمجموعه آریو قرار است منتشر شود و میتوان این پروژه را مسئولیت اجتماعی شرکت پوتک قلمداد کرد، زیرا پلن درآمدی برای آن تعریف نشده است. در این پروژه کاربران در شبکه اجتماعی که به صورت اختصاصی برای این کار تعريف شده است، در مورد کارهای خیرخواهانهای که انجام میدهند، پست منتشر میکنند و یک کمپین ایجاد میکنند و از دیگر کاربران میخواهند که آنها هم آن کارهای خیرخواهانه را انجام دهند و از خود پست منتشر کنند. شرکت قصد دارد در ابتدا این پروژه را در کشور انگلستان استارت بزند تا تمام مردم دنیا در این پروژه مشارکت داشته باشند و پس از آن پروژه در ایران اجرا میشود.
- گپی با پوتکیها
حامد مومنی مدیر فنی
حامد مومنی متولد 69 در شهر تهران است که در رشته مهندسی نرمافزار در دانشگاه شهاب دانش قم تحصیل کرده است. او از دوران دبیرستان برنامهنویسی را ازPHP و طراحی وب شروع میکند. در سال آخر دانشگاه حدود 7 سال پیش با مدیرعامل شرکت پوتک، فرزام حبیبی آشنا میشود و از همان زمان کار خود را در این شرکت آغاز میکند. «من به عنوان برنامهنویس وب برای پروژه آریو وارد مجموعه شدم. دولوپ سیستم را شروع کردم و برنامهویسی پروژه را ابتدا با PHP نوشتم. در حین فعالیتم در شرکت به مهارتپردازی پرداختم و به سمت وب و جاوا اسکریپ رفتم و پس از آن برنامهنویسی اندروید را یاد گرفتم. من زمانی که وارد شرکت شدم، فقط خودم در حوزه برنامهنویسی فعال بودم و بهتدریج کار را با آقای حبیبی گسترش دادیم و برنامهنویسهای دیگری هم به این بخش اضافه شدند. پس از مدتی برنامهنویسی اندروید را شروع و اپلیکیشنهای زیرمجموعه آریو را طراحی کردیم.» او در حال حاضر مدیریت تیم فنی را بر عهده دارد و همزمان برنامهنویسی هم انجام میدهد. حامد خود را جزئی جدانشدنی از شرکت میداند. در حال حاضر 13 نفر در شرکت کار میکند که تمام اعضای شرکت از جمله حامد در درآمد آن سهیم هستند و به نوعی سهامدار شرکت به حساب میآیند.
پگاه آقایی، قائم مقام مدیرعامل
پگاه آقایی 27 ساله است و ارشد MBA از دانشگاه مازندران دارد. او مدتی به عنوان کارشناس IT مشغول به کار میشود و به دلیل تحصیل در شهرستان، کار خود را رها میکند. او به واسطه همسرش حامد مومنی با شرکت پوتک آشنا میشود و از سال گذشته کار خود را در شرکت آغاز میکند. «من به واسطه اینکه در پایاننامهام در حوزه دیجیتال مارکتینگ کار میکردم و شرکت هم تا آن زمان این بخش را راهاندازی نکرده بود، در این بخش فعال شدم و در این حوزه شروع به تحقیق و مطالعه کردم و بهتدریج تیمی برای آن تشکیل دادیم. بعد از مدتی از این بخش خارج شدم ولی بر این بخش نظارت میکنم. در حال حاضر در حوزه داکیومنتنویسی مانند نوشتن بیزینسپلن، پروپوزال و تنظیم فایلهای پرزنتیشن مشغول به کار هستم. علاوه بر این، در مذاکرات نیز ورود کردم و در کارهای مربوط به نیازسنجی مشتریان و عقد قراردادها و غیره فعالیت میکنم.» او پس از مدتی به عنوان مدیر پروژه در شرکت شناخته میشود و اخیرا اولین پروژهای که به عنوان مدیر پروژه در آن فعال بوده را به اتمام رسانده است. پگاه در حال حاضر قائم مقام مدیرعامل است و روی تمام بخشهای شرکت نظارت دارد و در چگونگی جذب نیرو و برندینگ به مدیرعامل شرکت مشاوره میدهد.
علی محمدمیرزایی، برنامهنویس
علی محمدمیرزایی 25ساله و متولد تهران است و در رشته آیتی در دانشگاه آزاد تحصیل کرده است. او مدت 4سال است که در حوزه استارتاپها فعال است و پیش از اینکه وارد مجموعه پوتک شود، استارتاپی هم برای خود داشته، ولی به دلیل بیتجربگی کار به سرانجام نمیرسد و از مجموعه جدا میشود و فعالیتش را در پوتک شروع میکند. «تقریبا از یک سال گذشته به واسطه آقای مومنی به مجموعه معرفی شدم و به عنوان برنامهنویس کار خود را شروع کردم. من در 6ماه اول از نظر تکنیکال رشد خوبی داشتم و بعد از کارکردن در اینجا متوجه شدم تمرکز روی تخصصی که دارم میتواند برای من مفیدتر باشد تا اینکه وارد بحثهای بیزینسی شوم.»