به پیشواز اولین یونیکورن ایرانی |هفته‌نامه شنبه

در طول مسیر به فاصله مرکزپردازش دیجی‌کالا از تهران فکر می‌کردم اگرچه پیدا‌کردن و خرید 57 هکتار زمین در داخل تهران کار سختی است اما همین دوری راه می‌تواند در کیفیت زمان ارسال کالا‌های دیجی‌کالا تاثیر بگذارد البته در بازاری که به گفته برادران محمدی 90 درصد خرده‌فروشی آنلاین دستشان است. طبیعی است با نبود رغیب جدی این فاصله حیاتی به نظر نرسد. یکی دیگر از چیزهایی که در این مسیر نسبتا طولانی می‌شد به آن فکر کرد اینکه اگر تصادفی در اتوبان اتفاق بیفتد، روی دلیوری چند هزار کالا تاثیر خواهد گذاشت. اتفاقا سعید و حمید محمدی در بازدید به این نکته اشاره کردند که 96 درصد مشتریان دیجی‌کالا نسبت به عملکرد آنها رضایت دارند. آنها بر این باورند بخشی از کسانی که به هر دلیل از خدمات دیجی‌کالا رضایت ندارند به دلیل اینکه واکنش‌های‌شان را در شبکه‌های اجتماعی بروز می‌دهند. این واکنش‌های 4‌درصدی ‌در فضای مجازی ‌به تصور موج نارضایتی دامن می‌زند. حمید و سعید برای اینکه توضیح دهند بخشی از تاخیرها مثل خرابی کالا‌ها و از رده خارج‌کردن کالاهایی که اصل نیستند، از دست دیجی‌کالا خارج است، اشاره‌ای هم به این فاصله داشتند که اگر روزی در این اتوبان تصادفی شود، این نارضایتی چند‌برابر خواهد شد. با همه انتقاداتی که به تاخیر‌های دیجی‌کالا می‌شود، مدیران این شرکت خبر از تحولی بزرگ می‌دهند. «در آینده نزدیک سرویس تحویل فوق‌ سریع ۲ تا ۳ ساعته راه‌اندازی خواهد شد.»

حوالی 11 بود که رسیدیم به محوطه 55 هکتاری محل انبارهای دیجی‌کالا که به آن می‌گویند مرکز پردازش اندیشه دیجی‌کالا.

حمید و سعید محمدی و مدیران ارشد دیجی‌کالا برای استقبال تا پای اتوبوس آمدند و به تک‌تک سردبیران خوش آمد گفتند. اینجا همه چیز ابعاد بزرگی دارد. سقف‌های بلند، شیشه‌های بزرگ مسیرهای طولانی کالا‌های زیاد … که اینجا را شبیه آکواریوم کرده است؛ آکواریومی پر از اجناس با کاغذ‌های رنگی که با آنها شعارهایی مثل کار گروهی، مشتری‌مداری، تلاش برای تعالی و… نوشته شده است. برخلاف اینکه نزدیک به یک ساعت و نیم برادران محمدی در مورد دیجی‌کالا گفتند و بعد ما را برای بازدید به داخل مرکز پردازش بردند. ابتدا شما را می‌بریم به داخل این مرکز.

به هر کدام از ما جلیقه خاکستری می‌دهند نمی‌دانم به خاطر تشریفات مجموعه است یا اینکه می‌خواهند لباس‌هایمان کثیف نشود. بعد هم به هر کدام یک گوشی و فرستنده می‌دهند که در طول مسیر صدای تورلیدر یا همان مدیر مرکز را بشنویم. از راهرو باریک به سمت محل پردازش کالا‌ها می‌رویم. ولی خلیلی از روزنامه همشهری، کاری به توضیحات مدیر مرکز ندارد و سوالاتش را از حمید و سعید می‌پرسد. شروع می‌کنم به عکس گرفتن که موسوی مدیر روابط عمومی دیجی‌کالا تذکر می‌دهد «عکاسی ممنوع است» با اینکه می‌گویم باشد اما هرجا چشمش را دور دیدم، عکس انداختم. وارد فضایی می‌شویم که هزاران قفسه کوچک کنار هم چیده شده‌اند. کارگران مشغول وارد‌کردن اطلاعات سفارش‌ها و بسته‌بندی کالا‌ها هستند. بالای هر ستون یک بادکنک سفید با روبان سفید بسته شده است. روی بادکنک‌ها نوشته شده یک‌سال از دوستی ما گذشت از همکاری با شما خوشحالیم. مدیر مرکز در حال توضیح است که سفارش‌های دیجی‌استایل اینجا بسته‌بندی می‌شود. سعید محمدی میکروفون کوچک دهنی را می‌گیرد و در مورد بادکنک‌ها توضیح می‌دهد که امروز تولد یک‌سالگی دیجی‌استایل است.

ظرفیت ثبت سفارش‌ها در این مرکز ۳۰۰ هزار کالا در روز است. پیش از این زمانی که مرکز پردازش دیجی‌کالا در شادآباد بود، ثبت سفارش روزانه‌‌ بین ۲۰ تا ۳۰ هزار کالا بود. جالب اینکه انتقال 20 هزار کالا از شادآباد به محل فعلی بدون تعطیلی و تاخیر در ارسال‌های روزمره دیجی‌کالا انجام شده است. سالن اول سالن چند‌هزار متری است که هر طرف سر‌برمی‌گردانی فقط قفسه می‌بینی و میلیون‌ها کالا که همگی بارکد اختصاصی خودشان را دارند. حمید محمدی می‌گوید، بیش از ۱.۷ میلیون بازدیدکننده‌‌ روزانه دارند. این میزان بازدید، به این معناست که دیجی‌کالا بالاتر از بزرگ‌ترین خرده‌فروشی آنلاین خاورمیانه یعنی Souq ایستاده است. اما با این حال هنوز سوق از نظر حجم فروش، در رتبه‌ اول منطقه و دیجی‌کالا در رتبه‌‌ دوم قرار دارد. وقتی به هر یک از قفسه‌ها نگاه می‌کنم از یک ژیلت تا خمیر دندان تا کفش و پیراهن تا وسایل بزرگ مثل لباسشویی و تلویزیون و… به این فکر می‌کنم در زندگی روزمره برای خرید هر یک یا تعدادی از اینها باید از خانه خارج شویم و با ماشین خیابان‌ها را گز کنیم. خرید این تعداد کالا یعنی چه مقدار صرفه‌جویی در زمان و کاهش ترافیک؟

سعید محمدی، مدیر عامل دیجی‌کالا می‌گوید: «در سال ۱۳۹۵ خدمات دیجی‌کالا منجر به صرفه‌جویی در حدود ۶۰۰ میلیون دقیقه وقت (بیش از ۱۱۰۰ سال) شده است. همچنین این خدمات، کاربران را از انجام حدود ۴۲ میلیون کیلومتر سفر درون‌شهری، بی‌نیاز کرده است.

بعد از سالن اول جایی می‌رویم که برای من از همه لذت‌بخش‌تر است؛ سالنی بزرگ که پادشاه بر آن جلوس کرده است. «کانتنت پادشاه است» جایی که نزدیک به 250 نویسنده و عکاس در آن برای تک‌تک محصولات دیجی‌کالا تولید محتوا می‌کنند. نیما رسول‌زاده، دوست خوب روزنامه‌نگارمان مدیریت این بخش را برعهده دارد. نیما از فرایند تولید محتوا می‌گوید که همه کالا‌ها به این بخش آورده می‌شوند، تیمی کالا‌ها را با عکس‌ها که روی سایت گذاشته مطابقت می‌دهند و تیم‌ها به صورت موضوعی برای کالا‌ها مطلب می‌نویسند و سپس ما را به جایی می‌برد که نزدیک به 7 تا 8 آتلیه تخصصی وجود دارد. جوانی به‌عنوان مدلینگ ایستاده، کاپشن لی را بر دوش انداخته و عکاس عکس می‌گیرد. در آتلیه دیگر از یک ساعت عکس 360 درجه تهیه می‌شود، در آتلیه کناری از ماشین‌های بازی عکس می‌گیرند و در آتلیه‌ای دیگر ظروف آشپزخانه را چیدمان می‌کنند برای عکاسی. نیما توضیح می‌دهد تولید‌کنندگان داخلی توان آن را ندارند که برای محصولاتشان عکاسی حرفه‌ای کنند اما اینجا ساعت‌ها وقت برای چیدمان و عکاسی گذاشته می‌شود تا تولید‌کننده داخلی مجموعه عکسی از محصولاتش برای ارائه و توسعه بازار داشته باشد. این کار را در راستای تقویت تولید داخل می‌داند. از میان 150هزار کالای موجود، بیش از ۵۰ هزار نوع از آن، مربوط به برندهای تولید داخل کشورمان است. حمید محمدی هم می‌گوید: «دیجی‌کالا به‌زودی پلتفرم مرکز فروشندگان (Marketplace) را راه‌اندازی خواهد کرد. به این معنا که پس از آماده‌سازی زیرساخت‌های لازم و اطمینان از ارائه‌‌ خدمات باکیفیت به مشتریان، با راه‌اندازی پلتفرم مارکت‌پلیس و به اشتراک گذاشتن امکاناتمان، فرصت عرضه‌‌ مستقیم کالا را برای تولیدکنندگان و فروشندگان نیز فراهم خواهیم کرد.» سعید محمدی بنیانگذار دیجی‌کالا یکی از بزرگ‌ترین موانع رشد دیجی‌کالا‌، استارتاپ‌های ایرانی‌، تولید‌کنندگان ایرانی ‌و خرده‌فروشی آنلاین را قاچاق کالا می‌داند. این سوال را مطرح می‌کند که سود قاچاق کالا به جیب چه کسانی می‌رود؟ از اینرو طرح رجیستری را تصمیم خوبی برای شروع مبارزه با قاچاق کالا می‌داند. «تصور کنید ما برای گوشی ۴‌میلیونی، هزینه‌‌های قانونی ۱۵‌درصدی پرداخت می‌کنیم تا کالای قانونی را در اختیار مشتری قرار دهیم. این هزینه باعث می‌شود قیمت ما ۶۰۰ هزار تومان بالاتر از آیفون قاچاق شود. به همین دلیل ما مجبور هستیم چنین کالاهایی را با حاشیه‌ سود بسیار کم و در برخی شرایط بدون حاشیه‌‌ سود به‌فروش برسانیم.» وارد سالن سوم یکی از بزرگ‌ترین انبارهای دیجی‌کالا و خاورمیانه می‌شویم؛ جایی که بزرگی و شکوهش خیره‌کننده است. وقتی از پله‌های متصل طبقه دوم بخش کانتنت فکتوری وارد می‌شویم، سالن زیر پایمان است و در وسعتی بزرگ کالا‌های حجیم مثل تلویزیون، ماشین لباسشویی‌‌ و یخچال‌ها را می‌بینیم و ده‌ها کارگر که مثل یک کارخانه بزرگ در حال بسته‌بندی کالا‌ها هستند. مسیر هر کالا ‌روی مانیتورهایی که بالای سر کارگران نصب شده دیده می‌شود. وقتی این شکوه و بزرگی بیشتر به چشم می‌آید که سعید و حمید اولین عکس محل شکل‌گیری دیجی‌کالا در یک آپارتمان را نشانمان می‌دهند با 7 یا 8 نفر دختر و پسر جوان. حمید بنیانگذار دیجی‌کالا می‌گوید حتی آن زمان نمی‌دانستیم ایکامرس دقیقا چیست و تحلیلی از بازار نداشتیم و همه تیم نه الزاما بهترین، کم‌تجربه و کم‌دانش هم بودیم و بعد عکس دیگری را نشان می‌دهد از محل فعلی دیجی‌کالا که 2500 نفر کارگر، کارشناس و متخصص داخلی کنار هم جمع شده و دیجی‌کالای امروز را تشکیل می‌دهند. وقتی از برادران محمدی در مورد ارزش دیجی‌کالا می‌پرسیم، با لبخندی بر لب می‌گویند تا یک سال آینده ارزش دیجی‌کالا یک میلیارد دلار را رد خواهد کرد. از همین حالا می‌توانیم به اولین یونیکورن ایران خیر مقدم بگوییم.