مجید کمال‌لو کارشناس سرمایه‌گذاری | وقتی تیتر‌های اخبار و مقالات منتشرشده در مطبوعات را مطالعه می‌کنیم، روزی نیست که در مورد ناامیدی ایرانیان نسبت به آینده و جایگاه نامطلوب ایران در بین کشورهایی که یاس و ناامیدی در آنها بالاست، مطلبی مشاهده نکنیم. اینکه چه شد و چرا ما به این رتبه رسیدیم، بحث مفصلی است که جامعه‌شناسان عزیزمان می‌توانند در مورد آن اظهار نظر کنند. اما وقتی به عنوان یک شهروند و یک عضو از این جامعه ابعاد مختلف این موضوع را بررسی می‌کنم، شاهد این هستیم که روزانه در محیط پیرامون خودمان نیز موارد زیادی از این دست یافت می‌شود. جالب اینجاست که این پدیده در موارد نوظهور جامعه از قبیل استارتاپ‌ها و سرمایه‌گذاران آنها نیز صادق است. سرمایه‌گذاران در ابتدای راه پرتلاطم سرمایه‌گذاری در استارتاپ‌ها هستند ولی ناامیدی از وضعیت اکوسیستم در اغلب آنها مشهود است. قاعدتا یک‌شبه نمی‌توان شرایط را تغییر داد ولی کاش می‌شد که وقتی یک پدیده را از خارج از کشور الگو‌برداری می‌کنیم، فقط ظواهر آن را در داخل کشور پیاده‌سازی نکنیم. اگر سرمایه‌گذاران آمریکایی انگیزه و امید کافی نداشتند، هیچ وقت سیلیکون‌ولی شکل نمی‌گرفت. اغلب سرمایه‌گذاران مواردی از شکست‌های خود سراغ دارند که بنا به دلایلی به غیر از دلایل فنی رخ داده است و مهم‌ترین آن ناامیدی از ادامه روند کسب‌و‌کار است. البته امیدواری نیز به‌تنهایی کاری از پیش نمی‌برد ولی محرک اصلی شروع این اکوسیستم نوپا خواهد بود. جالب اینجاست که مفهوم نوپایی، امید و انگیزه را به‌طور نهفته در درون خود دارد ولی عجیب است که این خصلت ما ایرانیان به نوپایی هم رحم نمی‌کند. برای شکل‌گیری شاخ و برگ این نهال نوپا باید امیدوار باشیم، باید دست از غر زدن و شکایت برداریم و آنقدر از شرایط کشور و رکود و ضعف استارتاپ‌ها و … گله نکنیم. همه این موارد درست است، همه می‌دانیم که مشکلات بسیار زیادی وجود دارد. اکوسیستم نوپاست، نیروی خبره وجود ندارد، موانع قانونی و فراقانونی زیادی برای سرمایه‌گذاری وی‌سی وجود دارد، اغلب استارتاپ‌ها ضعیف هستند و ایده‌های ناب و بکر به‌سختی یافت می‌شود اما همه در این شرایط زندگی می‌کنیم و راه‌حل مواجهه با این مشکلات ناامیدی و شکایت نیست. راه‌حل مواجهه با این مسائل به‌زعم بنده حرکت و تلاش و جلوگیری از رخوت و سستی است و اولین جرقه برای روشن‌شدن موتور تلاش و کوشش، چیزی نیست جز امید به آینده! با امید است که می‌توانیم مشکلات را از پیش رو برداریم و در مسیر رشد و پیشرفت قدم بگذاریم. ماهیت امید با خود تلاش و کوشش را به ارمغان خواهد آورد. آن‌وقت است که دیگر از مواردی که بدان اشاره شد، شکایت نمی‌کنیم و برای هریک راه‌حلی پیدا خواهیم کرد.
تا به اینجای مطلب مربوط به سرمایه‌گذاران بود ولی یک سخن باقیمانده آن‌هم با استارت‌‌آپ‌هاست. استارتاپ‌ها نیز با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند. جذب سرمایه، کسب سهم بازار، مشکلات قانونی و فیلترینگ، نبود نیروی خبره و … همگی از مشکلات آنهاست. ادامه دادن در این مسیر پرتلاطم بدون انگیزه بسیار سخت و دشوار است. این روزها شاهد تیم‌های بسیاری هستیم که به دلیل مسائل فوق، کسب‌و‌کار خود را کنار گذاشته و به اصطلاح رایج fail شده‌اند. بسیارند استارتاپ‌هایی که به‌دلیل مشکلات پیش رو امید خود را از دست داده‌اند و ایده و تیم خود را رها کرده‌اند. باید امیدوار بود و تلاش کرد تا توان مقابله با مشکلات در افراد از بین نرود. البته امیدواری بیش از حد بدون تلاش و پشتکار نیز کاری از پیش نمی‌برد و ظرافت موضوع نیز در همین جاست که باعث می‌شود به مثال رایج «اندازه نگهدار که اندازه نکوست» برسیم. باید مراقب باشیم که امید بیش از حد تبدیل به توهم نشود!!!
در نهایت امیدوارم که همگی امیدوار باشیم به بهبود شرایط و رشد و پیشرفت این اکوسیستم تازه شکل گرفته تا حداقل این محیط کوچک و نوپا مانند سایر بخش‌های کشور آلوده به یاس و ناامیدی نشود. این محیط متعلق به خودمان است پس منتظر امداد غیبی و کمک‌های غیرمنتظره نباشیم و از همین امروز با امید و انگیزه بالا دست به کار شویم و خشت‌های آن‌را درست بنا نهیم.
