۲۰میلیارد دلار؛ این رقم گردش مالی سالانه بازار مواد غذایی در ایران است. انستیتو تحقیقات تغذیه‌ای و صنایع غذایی ایران ضمن بیان این آمار، صنایع غذایی کشور را بعد از صنعت نفت مهم‌ترین صنعت ایران می‌داند؛ بازاری که از ظرفیت‌های عظیمی برای راه‌اندازی استارتاپ و کسب‌وکارهای نو برخوردار است اما بعد از گذشت حدود یک دهه از رواج خرید و فروش آنلاین در ایران، این بازار کماکان در چمبره بازیگران سنتی بازار است و آنلاین‌ها سهم بسیار اندک و ناچیزی از این بازار را در اختیار دارند. فسادپذیری مواد غذایی، نیاز به وجود زیرساخت‌های فیزیکی، انحصارگرایی گروه‌ها و دسته‌های خاص، در کنار هم قرار گرفته‌اند تا افرادی با ایده‌های استارتاپی در این بازار کم باشد. اگر هم کسی قصد ورود به این بازار را دارد باید سرمایه چندین میلیارد تومانی داشته باشد. ناصر حسینی‌فرد، بنیانگذار و مدیرعامل فست‌میتا (fastmeata) متولد ۱۳۳۷ است و قبلا از مسئولان سیستم بانکی کشور بوده و با سرمایه‌ای تا ۴میلیارد تومان وارد این بازار شده و می‌خواهد با استارتاپ فست‌میتا، بخشی از خرید و فروش مایحتاج ضروری زندگی خانوارها را به صورت آنلاین تامین کند.
- چه ضرورتی احساس کردید که وارد بازار مواد غذایی شدید؟
خانوارهایی با افراد شاغل از جمله خود من فرصت چندانی برای خرید مواد ضروری خانواده خود ندارند و با توجه به ترافیک و آلودگی شهرهای بزرگ، وقت زیادی صرف خریدکردن مواد غذایی مورد نیاز می‌شود. با وجود چنین نیازی با ایده خرید و فروش آنلاین مواد غذایی، از بهمن ۹۵، کار را شروع کردیم. در واقع فست‌میتا یک فروشگاه مواد غذایی است که همه مایحتاج ضروری خانواده‌ها را به صورت مجازی عرضه می‌کند که هم به صورت آنلاین و هم به صورت تلفنی مشتریان می‌توانند خرید کنند. این کار در کشورهای دیگر هم صورت گرفته و هم باعث کم‌شدن ترافیک و هم از بین بردن آلودگی هوا و محیط زیست می‌شود. علاوه بر آن از اتلاف وقت و هزینه‌های اضافی هم جلوگیری کرده و باعث اشتغال‌زایی هم شده است. راحتی دسترسی به میزان متنوعی از مواد غذایی برای خانواده‌ها و دریافت آسان آن درب منزل مهم‌ترین ویژگی مورد نظرمان بوده که نیاز امروز جامعه هم به شمار می‌رود.
- شما قبل از ورود به بازار حتما برآوردی هم از بازار داشته‌اید؛ در مورد اندازه این بازار چه اعداد و ارقامی می‌توانید ارائه کنید؟
مصرف متوسط خانوار از هر نفر در ماه شاید بالغ بر ۶ کیلو مواد پروتئینی و سایر مواد دیگر باشد که از گردش مالی بسیار بالایی برخوردار است؛ به این صورت که اگر هر نفر در ماه برای هزینه مواد غذایی خود ۱۰۰ هزارتومان هزینه کند، به یک آمار میلیاردی می‌رسیم که این حداقل آن چیزی است که ما در نظر گرفته‌ایم. هدف ما هم این است که یک تا ۲ درصد از این بازار را به‌دست بیاوریم.
- آماری هم از تناژ مصرفی مواد غذایی مناطق تحت پوشش خود دارید؟
ما در حال حاضر مناطق یک تا ۸ تهران را پوشش می‌دهیم. در این مناطق حدودا ۳میلیون و ۶۰۰هزار نفر ساکن هستند. سرجمع اگر در نظر بگیریم حدودا یک میلیون خانوار در این مناطق زندگی می‌کنند. اگر تنها میزان هزینه‌کرد آنها برای خرید مواد پروتئینی یعنی مرغ، ماهی و گوشت قرمز را در نظر بگیریم، به عددی معادل ۲۵هزار و ۶۳۲میلیارد ریال در ماه می‌رسیم که اگر ۵ تا ۱۰هزار نفر از این خانوار از ما خرید کنند فروش سالانه ما به ۱۲۸میلیارد ریال می‌رسد.
- در حال حاضر چه میزان از سهم بازار آنلاین را به دست آورده‌اید؟
ما هنوز به آن هدف مطلوبی که در نظر داریم، نرسیده‌ایم. از طرفی میزان خرید در روزهای مختلف سال را هم باید در نظر گرفت. به طور میانگین روزانه از ۱۰ نفر تا حدود ۱۰۰ نفر خریدار داریم و به طور متوسط ۴۰ تا ۴۵ نفر در روز از ما خرید می‌کنند و متوسط خرید هر نفر بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار تومان است. فعلا هم فقط در سطح تهران فعالیت می‌کنیم که اگر ۲درصد از خانوارهای تهران را پوشش دهیم، در آینده حدود ۳ تا ۴ هزار نفر از ما خرید خواهند کرد.
- به نظر می‌رسد که در بازار مواد غذایی هنوز هم دست بالا با سوپرمارکت‌ها و فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای باشد و آنلاین‌ها سهم اندکی از این بازار دارند.
بله، تعداد بسیار اندکی از این سیستم استفاده می‌کنند و در حوزه مواد غذایی اصلا کار نشده است؛ سرمایه‌گذاری عظیمی نشده و کمتر به این حوزه پرداخته‌اند. اما در زمینه‌های دیگر کارهای بیشتری صورت گرفته است مانند بازار خرید و فروش کالاهایی که در دیجی‌کالا عرضه می‌شود. اما مواد غذایی چون سختی‌های خاص خودش را دارد، افراد کمتر به فکر راه‌اندازی استارتاپ مواد غذایی می‌افتند.
- سختی‌های این حوزه چه مواردی را شامل می‌شود؟
از بیشترین سختی‌هایی که در این زمینه وجود دارد، می‌توان به فاسد‌شدن مواد غذایی، نگهداری از آنها و انباشت سرمایه زیاد اشاره کرد. همچنین باید مشتری را هم در نظر گرفت؛ یعنی برای فروش گوشت تازه ۳روز وقت داریم که ممکن است طی این زمان نتوانیم آن را به فروش برسانیم، در این صورت تبدیل به ضایعات می‌شود؛ چون همه مواد غذایی دارای تاریخ مصرف هستند. اما مثلا برای مواد خشک چنین نیاز و ضرورتی وجود ندارد. ما برای نگهداری مواد انباری ایجاد کرده‌ایم که مجهز به سردخانه با دمای زیر صفر است. با توجه به ایده‌ها و اهداف‌مان دوست داریم مواد تازه و سالم به دست مردم برسانیم در صورتی که می‌توان تاریخ مواد تاریخ گذشته را عوض کرد یا خشکبار لک‌زده را شست‌وشو داد و به مردم تحویل داد. می‌خواهیم هر مشتری که از ما خرید می‌کند، به صورت دائمی با ما همکاری کند و اینطور نباشد که یک روز خرید کند و دیگر خریدی انجام ندهد.
- با چه سرمایه‌ای وارد این بازار شده‌اید؟
سرمایه اولیه ما حدود ۳ تا ۴ میلیارد بوده است.
- تیم فست‌میتا از چند نفر تشکیل می‌شود؟
۲۵ نفر در فروشگاه شاغل هستند که اگر با تبلیغات و گستردگی بیشتر بتوانیم کار کنیم، امکان اشتغال 200 تا ۳۰۰ نفر را هم داریم.
- چقدر حوزه مواد غذایی برای سرمایه‌گذاران جذاب است؟ به شما پیشنهاد سرمایه‌گذاری شده است؟
بله، سرمایه‌گذارانی بوده‌اند که خواهان همکاری با فست‌میتا بوده‌اند اما چون در ابتدای کار هستیم پیشنهادها را رد کرده‌ایم ولی اگر بازارمان گسترش پیدا کند، راحت‌تر و با قیمت بهتری با سرمایه‌گذاران وارد مذاکره شویم.
